THE BOMBAY PROHIBITION ACT, 1949

This Act may be cited as the Bombay Prohibition Act, 1949.

या अधिनियमास, महाराष्ट्र दारूबंदी अधिनियम, असे म्हणावे.

It extends to the whole of the State of Maharashtra

तो संपूर्ण महाराष्ट्र राज्यास लागू आहे.

It shall come into force in the area comprising the pre-Reorganisation State of Bombay on such date as the State Government may by notification in the Official Gazette specify.

 In those areas of the State to which it is extended by the Bombay Prohibition (Extension and Amendment) Act, 1959, it shall come into force on such other date that Government may, by like notification, appoint:

Provided that having regard to the nature of the outstill area of the Chanda District, the general backwardness of the people residing therein, and the necessity of preparing an adequate background before the introduction of prohibition therein, the State Government may, if it thinks fit, fix a different date for bringing the Act into force in that area.

Explanation.— In this sub- section the expression “outstill area of the Chanda District” means the areas of the Chanda District specified in Schedule I-A.

तो राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे जो दिनांक विनिर्दिष्ट करील त्या दिनांकास पुनर्रचनेपूर्वीच्या मुंबई राज्यात समाविष्ट असलेल्या क्षेत्रातट अमलात येईल. तसेच, उक्त अधिनियम, मुंबई दारूबंदी (व्याप्ती व सुधारणा) अधिनियम, 1959 अन्वये राज्याच्या ज्या क्षेत्रास लागू करण्यात आला असेल त्या क्षेत्रात ते शासन तत्सम अधिसूचनेद्वारे नेमील अशा इतर दिनांकास तो अंमलात येईल :
 

परंतु, चांदा जिल्ह्रातील हातभट्टी असलेल्या क्षेत्राची परिस्थिती, त्या क्षेत्रात राहणा-या व्यक्तींची सर्वसाधारण मागासलेली स्थिती आणि तेथे दारूबंदीस सुरुवात करण्यापूर्वी योग्य पाश्र्वभूमी तयार करण्याची गरज लक्षात घेऊन, राज्य शासनास जर योग्य वाटेल तर, त्या क्षेत्रात हा अधिनियम अंमलात आणण्यासाठु वेगळा दिनांक ठरविता येईल.

स्पष्टीकरण.----या पोट-कलमातील “चांदा जिल्ह्रातील हातभट्टी असलेले क्षेत्र” याचा अर्थ अनुसूची एक-अ मध्ये विनिर्दिष्ट केलेले चांदा जिल्ह्राचे क्षेत्र असा होतो.

On the commencement of this Act in the manner provided in sub-section (3) in any area to which this Act is extended by the Bombay Prohibition (Extension and Amendment) Act, 1959, all rules, regulations, orders and notifications made or issued or deemed to be made or issued under this Act and in force in the pre-reorganisation State of Bombay excluding the transferred territories immediately before such commencement, shall also extend to, and be in force in that area.

पोट-कलम (3) मध्ये तरतूद केलेल्या रीतीने हा अधिनियम अंमलात आल्यावर मुंबई दारूबंदी (व्याप्ती व सुधारणा) अधिनियम, 1959 अन्वये हा अधिनियम ज्या कोणत्याही क्षेत्रास लागू करण्यात आला असेल अशा क्षेत्रात, दुस-या राज्यात घातलेले प्रदेश वगळून पुनर्रचनेपूर्वीच्या मुंबई राज्यात अधिनियमाच्या प्रारंभाच्या निकटपूर्वी अंमलात असलेले व या अधिनियमान्वये करण्यात आले असतील किंवा काढण्यात आले असतील किंवा केल्याचे किंवा काढण्यात आले आहेत असे समजण्यात येत असतील असे सर्व नियम, विनियम, आदेश व अधिसूचना उक्त क्षेत्राससुद्धा लागू करण्यात येतील आणि त्या क्षेत्रात अमलात येतील.
 

“authorization” means an authorization granted under section 45 for the use of liquor for sacramental purposes;

“प्राधिकारपत्र” याचा अर्थ, कलम 45 अन्वये धार्मिक विधीसाठी दारूचा उपयोग करण्याकरिता दिलेले प्राधिकारपत्र असा आहे.

“to bottle” with its various grammatical variations, means to transfer any article from a cask or other vessel to a bottle, jar, flask, pot or similar receptacle for the purpose of sale, whether any process of manufacture be employed or not; bottling includes re- bottling.

“बाटलीत भरणे” याचा अर्थ, त्याचे व्याकरणदृष्ट्या होणारे फेरफार धरून विकण्यासाठी कोणताही पदार्थ पिंपातून किंवा इतर भांड्यातुन काढून तो बाटली, बरणी, कुपी, घट किंवा तत्सम पात्रे यात भरणे, असा समजावा मग त्यासाठी माल तयार करण्याचा कोणत्याही प्रक्रियेचा उपयोग केला असो व नसो ; “बाटलीत भरणे” या शब्दप्रयोगात “पुन्हा बाटलीत भरणे” याचा समावेश होतो ;

“Collector” includes an officer appointed by the State Government to exercise all or any of the powers and to perform all or any of the duties or functions of a Collector under this Act;

“जिल्हाधिकारी” यामध्ये, या अधिनियमान्वये जिल्हाधिका-याचे सर्व किंवा कोणतेही अधिकार चालविण्यासाठी किंवा जिल्हाधिका-याची सर्व किंवा कोणतेही कर्तव्ये किंवा कामे पार पाडण्यासाठी राज्य शासनाने नेमलेला अधिकारी याचा समावेश होतो;

“Commissioner” means an officer appointed as the Commissioner of Prohibition and Excise under section 3 of the Act and includes any officer on whom the State Govern- ment may confer all or any of the powers of the Commissioner under this Act;

“आयुक्त” याचा अर्थ, या अधिनियमाच्या कलम 3 अन्वये, आयुक्त, दारूबंदी व उत्पादन शुल्क म्हणून नेमण्यात आलेला अधिकारी असा आहे आणि त्यामध्ये राज्य शासन या अधिनियमाखालील आयुक्ताचे सर्व किंवा कोणतेही अधिकार ज्याला देईल अशा कोणत्याही अधिका-याचा समावेश होईल;

“committee or board” means a committee or board appointed by the State Government under section 7;

“समिती” किंवा मंडळ याचा अर्थ, कलम 7 अन्वये राज्य शासनाने नेमलेली समिती किंवा मंडळ असा आहे;

“Common drinking house” means a place where the drinking of liquor or consumption of any intoxicating drug is allowed for the profit or gain of the person owing, occupying, using, keeping or having the care of management or control of such place whether by way of charge for the use of the place or for drinking facilities provided, or otherwise howsoever and includes the premises of a club or any other place which is habitually used for the purpose of drinking liquor or consuming any intoxicating drug by more than one person without a licence granted under this Act;

“दारूचा गुत्ता” याचा अर्थ, जी कोणतीही जागा एखाद्या व्यक्तीच्या मालकीची असेल किंवा तिचा तो भोगवटा करीत असेल, वापर करीत असेल, ती ताब्यात ठेवीत असेल किंवा तिच्यावर देखरेख ठेवीत असेल किंवा तिची व्यवस्था पाहत असेल किंवा तिच्यावर नियंत्रण ठेवीत असेल आणि जीत तिचा वापर केल्याबद्दल किंवा तिच्यात दारू पिण्याची सोय केल्याबद्दल आकार घेऊन किंवा अन्य कोणत्याही प्रकारे अशा व्यक्तीच्या फायद्यासाठी किंवा कमाईसाठी दारू पिण्याची किंवा कोणतेही मादक औषधिद्रव्य सेवन करण्यासाठी परवानगी दिली असेल अशी जागा, असा आहे ; व त्यात या अधिनियमांन्वये दिलेल्या लायसनवाचून एकापेक्षा अधिक व्यक्तीकडून दारू पिण्याकरिता किंवा कोणतेही मादक औषधिद्रव्य सेवन करण्याकरिता जिचा वारंवार उपयोग करण्यात येतो त्या क्लबच्या जागेचा किंवा कोणत्याही इतर जागेचा समावेश होतो ;

“country liquor” includes all liquor produced or manufactured in India;

“देशी दारू” यात भारतात उत्पादन केलेल्या, किंवा तयार केलेल्या सर्व प्रकारच्या दारूचा समावेश होतो;

“cultivation” means raising a plant from seed and includes the tending or protecting of a plant during its growth;

“लागवड करणे” याचा अर्थ, बी लावून रोपटे वाढविणे, असा आहे; आणि यात, रोपट्याची वाढ होत असताना त्याची जोपासना करणे किंवा रक्षण करणे यांचा समावेश होतो;

“denatured” means subjected to a process prescribed for the purpose of rendering unfit for human consumption;

“विप्रकृत” याचा अर्थ मनुष्याच्या सेवनास अयोग्य करण्याकरिता ज्यावर विहित केलेली क्रिया केली आहे असा आहे;

“denatured spirituous preparation” means any preparation made with denatured spirit ³[or denatured alcohol] and includes lacquers, French Polish and varnish prepared out of such spirit or alcohol;

“विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ” याचा अर्थ, विप्रकृत मद्यसार किंवा विप्रकृत मद्यार्कट वापरुन केलेला कोणताही सिद्धपदार्थ असा आहे; व तीत असे मद्यसार किंवा मद्यार्क यापासून तयार केलेले लाखरोगण, फ्रेंच पॉलिश व वॉर्निश यांचा समावेश होतो;

“ to drink” with its grammatical variations means to drink liquor or to consume any intoxicating drug;

“पिणे” याचा अर्थ, त्याचे व्याकरणदृष्ट्या होणारे फेरफार धरून, दारू पिणे किंवा कोणतेही मादक औषधिद्रव्ये सेवन करणे असा आहे ;

“excisable article” means—

(a)  any alcoholic liquor for human consumption,

(b) an intoxicating drug or hemp,

(c) opium,

(d) other narcotic drugs and narcotics which the State Government may, by noti- fication in the Official Gazette, declare to be an excisable article;

 “उत्पादनशुल्कयोग्य पदार्थ” याचा अर्थ 
(अ) मनुष्याने सेवन करण्यासाठी असलेले कोणतेही मद्यार्कयुक्त पेय.
(ब) मादक औषधी किंवा भांग.
(क) अफू,
(ड) राज्य शासन राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे उप्तादन शुल्क योग्य पदार्थ म्हणून जाहीर करील अशी इतर अंमली औषधिद्रव्ये आणि अंमली द्रव्ये असा आहे;

“excise duty” and “countervailing duty” means such excise duty or countervailing duty, as the case may be, as is mentioned in entry 51 in list II in the Seventh Schedule to the Constitution;

“उत्पादनशुल्क” व “प्रतिशुल्क” याचा अर्थ संविधानाच्या सातव्या अनुसूचीतील सूची 2 मधील नोंद 51 यातट नमूद केल्याप्रमाणे असलेले यथास्थिति, उत्पादनशुल्क किंला प्रतिशुल्क असा आहे;

“excise revenue” means revenue derived or derivable from any duty, fee, tax, fine (other than a fine imposed by a court of law) or confiscation or forfeiture imposed or ordered under the provisions of this Act, or of any other law for the time being in force relating to intoxicants;

“उत्पादनशुल्क महसूल” याचा अर्थ या अधिनियमाच्या तरतुदींअन्वये किंवा मादक द्रव्यासंबंधी त्या त्या वेळी अंमलात असलेल्या कोणत्याही इतर कायद्याच्या तरतुदींअन्वये बसविलेले कोणतेही शुल्क फी, कर किंवा (न्यायालयाने बसविलेल्या दंडाव्यतिरिक्त इतर) दंड अथवा आदेशाअन्वये जप्त केलेला किंवा सरकारजमा केलेला माल यापासून मिळालेला किंवा मिळण्याजोगा महसूल असा आहे;

“export” (except in section 147) means to take out of the State otherwise than across a customs frontier     

“निर्यात करणे” याचा अर्थ (कलम 147 व्यतिरिक्त) सीमा शुल्क सरहद्द न ओलांडता इतर रीतीने राज्याबाहेरट नेणे, असा आहे;

“foreign liquor” means all liquor produced or manufactured outside India;

Provided that the State Government may by notification in the Official Gazette declare, that any specified description of country liquor shall, for the purposes of this Act, be deemed to be foreign liquor;

“परदेशी दारु” याचा अर्थ, भारताबाहेर उत्पादन केलेली किंवा तयार केलेली सर्व प्रकारची देशी दारु, असा आहे.

परंतु, राज्य शासनास राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे, कोणत्याही विशिष्ट प्रकारची देशी दारु ही या अधिनियमाच्या प्रयोजनांकरिता परदेशी दारू आहे असे जाहीर करण्याचा
अधिकार आहे;

“hemp” means any variety of the Indian hemp plant from which intoxicating drugs can be produced ;

“भांग” याचा अर्थ, भांगेच्या ज्या झाडापासून मादक औषधिद्रव्ये तयार करता येतात ते भारतातील कोणत्याही प्रकारचे भांगेचे झाड, असा आहे;

“hotel licence” means a licence granted under section 35 ;

“हॉटेल लायसन” याचा अर्थ, कलम 35 अन्वये दिलेले लायसन असा आहे;

“household” means a group of persons residing and messing jointly as members of one domestic unit, but does not include their servants ;

“कुटुंब” याचा अर्थ, एकाच घरातील व्यक्ती म्हणून एकत्र राहणा-या आणि जेवण घेणा-या व्यक्तींचा गट असा आहे. परंतु तीत त्यांच्या नोकरांचा समावेश होत नाही;

“import” (except in section 147) means to bring into the State otherwise than across a customs frontier. 

“आयात करणे” याचा अर्थ, सीमा शुल्क सरहद्द न ओलांडता इतर रीतीने राज्यात आणणे, असा आहे (कलम 147 मध्ये याचा अर्थ या व्याख्येप्रमाणे होत नाही);

"interim permit” means a permit granted under section 47 ;

“अंतरिम परवाना” याचा अर्थ, कलम 47 अन्वये दिलेला परवाना असा आहे;

“intoxicant” means any liquor, intoxicating drug, opium or any other substance, which the State Government may, by notification in the Official Gazette, declare to be an intoxicant ;

“मादक द्रव्य” याचा अर्थ, कोणतीही दारु, मादक औषधिद्रव्य, अफु किंवा राज्य शासन राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे मादक द्रव्य म्हणून जाहीर करील असा कोणताही इतर पदार्थ, असा आहे ;

“intoxicating drugs” means—

(a)    the leaves, small stalks and flowering or fruiting tops of the Indian hemp plant (Cannabis Sativa L) including all forms known as bhang, sidhi, or ganja

 (b)    charas, that is, the resin obtained from the Indian hemp plant, which has not been submitted to any manipulations other than those necessary for packing and transport ;

(c)    any mixture with or without neutral materials of any of the above forms of intoxicating drug or any drink prepared therefrom ; 

 (d) any other intoxicating or narcotic drug or substance together with every preparation or admixture of the same which the State Government may be notification in the Official Gazette, declare to be an intoxicating drug for the purposes of the Act, such drug, substance, preparations or admixture, not being opium coca leaf or a manufactured drug as defined in section 2, of the Dangerous Drugs Act, 1930 ;

“मादक औषधीद्रव्य” याचा अर्थ-----

(अ) भारतातील भांगेच्या झाडाची (कॅनॅबिस सॅटिव्हा एल) पाने, बारीक देठ व फुले किंवा फळे, येणारी बोंडे, यात भांग सिद्धी किंवा गांजा या सर्व प्रकारांचा समावेश होतो;

(ब) चरस याचा अर्थ संवेष्टन व परिवहन यांसाठी आवश्यक असलेल्या, क्रियेव्यतिरिक्त इतर कोणत्याही क्रिया ज्यावर करण्यात आलेल्या नाहीत अशी भारतातील भांगेच्या झाडापासून मिळणारी राळ;

(क) वरीलपैकी कोणत्याही प्रकारच्या मादक औषधिद्रव्याचे उदासीन पदार्थ घालून किंवा त्याशिवाय तयार केलेले कोणतेही मिश्रण किंवा त्यापासून तयार केलेले कोणतेही पेय;

(ड) राज्य शासन राजपत्रात प्रसिद्द केलेल्या अधिसूचनेद्वारे या अधिनियमाच्या प्रयोजनांकरिता मादक औषधिद्रव्य म्हणून जाहीर करील असे कोणतेही इतर मादक किंवा अमली औषधिद्रव्य किंवा पदार्थ व त्यापासून तयार केलेला प्रत्येक पदार्थ किंवा मिश्रण, असे औषधिद्रव्य, पदार्थ, तयार केलेला पदार्थ किंवा मिश्रण हे अपायकारक औषधिद्रव्य अधिनियम, 1930, कलम 2 मध्ये व्याख्या केल्याप्रमाणे अफू, कोका पान किंवा तयार केलेले औषधिद्रव्य असता कामा नये; असा आहे;

“liquor” includes—

(a)    spirits’ denatured spirits, wine, beer, toddy and all liquids consisting of or containing alcohol; and

(b)    any other intoxicating substance which the State Government may, by notification in the Official Gazette, declare to be liquor for the purposes of this Act;

“दारु ” यात--
(अ) मद्यसार, विप्रकृत मद्यसार, वाईन, बीअर, ताडी आणि मद्यार्काचे बनलेले किंवा मद्यार्क असलेले सर्व प्रवाही पदार्थ; आणि
(ब) राज्य, शासन राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे या अधिनियमाच्या प्रयोजनांकरिता दारु म्हणून जाहीर करील असा कोणताही इतर मादक पदार्थ, यांचा समावेश होतो;

“manufacture” includes—

(a)    every process whether natural or artificial by which any liquor or intoxicating drug is produced, prepared or blended and also redistillation and every process for the rectification, flavouring, or colouring of liquor or intoxicating drug but does not include flavouring, blending or colouring of liquor or intoxicating drug lawfully pos- sessed for private consumption; and

(b)    every process of producing and drawing of toddy from trees;

“तयार करणे” यात

(अ) ज्या क्रियेने---मग ती स्वाभाविक असो वा कृत्रिम असो-कोणतीही दारू किंवा मादक औषधिद्रव्य यांचे उत्पादन केले जाते किंवा ती तयार केली जाते किंवा तिचे मिश्रण केले जाते ती प्रत्येक क्रिया व तसेच पुन्हा गाळणे आणि दारू किंवा मादक औषधिद्रव्य शुद्ध करण्यासाठी, स्वादयुक्त करण्यासाठी किंवा तिला रंग देण्यासाठीटउपयोगात आणलेली प्रत्येक क्रिया, यांचा समावेश होतो; परंतु तीत खाजगी सेवनासाठी कायदेशीररीत्या जवळ बाळगलेली दारू किंवा मादक औषधिद्रव्य यांस स्वादयुक्त करण्याच्या किंवा त्यांचे मिश्रण करण्याच्या किंवा त्यांना रंग आणण्याच्या क्रियेचा समावेश होत नाही; आणि

(ब) झाडापासून ताडी तयार करण्याचा व काढण्याच्या प्रत्येक क्रियेचा समावेश होतो;

“Medical Board” means a board constituted under section 8;

“वैद्यकीय मंडळ” याचा अर्थ, कलम 8 अन्वये रचना केलेले मंडळ असा आहे;

“mhowra flowra” does not include the berry or seed of the mhowra tree;

“मोहाचे फूल” यात मोहाच्या झाडाच्या फळाचा किंवा बीचा समावेश होत नाही;

“molasses” means the heavy, dark coloured viscous liquid produced during the

manufacture of gur or sugar containing, in solution or suspension, sugars which can be fermented, and includes the solid form of such liquid and also any product formed by the addition to such liquid or solid of any ingredient which does not substantially alter the character of such liquid or solid; and shall also include substances containing sugars obtained from sugarcane known as black coloured gur and residual substances obtained from khandsari known as third sugar or raskat or sayar and irrespective of its colour rotten gur or rotten rab which conform to the following analytical standards on dry weight basis,—

(i)   total sugars (expressed as invert sugar) less than 85 per cent. and sucrose less than 57 per cent.; or

(ii)    extraneous matter insoluble in water more than 2 per cent.; or

(iii)    total ash more than 6 per cent.; or

(iv)   ash insoluble in Hydrochloric acid (HCL) more than 0.5 per cent.; or

(v)   more than 10 per cent. of moisture;

but does not include any article which the State Government may, by notification in the Official Gazette, declare not to be molasses, for the purposes of this Act.

“मळी” याचा अर्थ, गूळ किंवा साखर तयार करताना उत्पन्न झालेला व ज्यामध्ये आंबवता येण्याजोगी द्रवरुप किंवा तरंगणारी साखर आहे असा जड व काळसर रंगाचा चिकट द्रवपदार्थ असा आहे; आणि त्या संज्ञेमध्ये, अशा द्रवपदार्थाच्या घन स्वरुपातील पदार्थाचा तसेच ज्या घटकद्रव्यामुळे अशा द्रवपदार्थाचे किंवा त्याच्या घन स्वरुपातील पदार्थाचे स्वरुप मूलत: बदलणारा नाही असे कोणतेही घटकद्रव्य त्या द्रवपदार्थात किंवा त्या घन स्वरुपातील पदार्थात घालून तयार केलेल्या पदार्थाचा समावेश होतो; तसेच तीमध्ये, काळा रंगाचा गूळ म्हणून ओळखली जाणारी ऊसापासून मिळवलेली साखर आणि खांडसरी बनवल्यानंतर शिल्लक राहिलेले व तिसरी साखर किंवा रस्कट किंवा सायर म्हणून ओळखले जाणारे पदार्थ अंतर्भूत असलेल्या पदार्थाचा आणि कोणत्याही रंगाचा असलेल्या कुजक्या गुळाचा किंवा कुजक्या राबाचादेखील समावेश असेल आणि त्यामधील पुढील घटकद्रव्ये त्यांच्या निद्र्रव वजनाच्या आधारे काढलेल्या पुढील विश्लेषणात्मक प्रमाणांशी मिळत्याजुळत्या प्रमाणात असतील,---
(एक) एकूण साखर (इन्वर्ट साखर म्हणून संबोधली जाणारी साखर) 85 टक्क्यांपेक्षा कमी आणि सुक्रोज 57 टक्क्यांपेक्षा कमी; किंवा
(दोन) पाण्यामध्ये न विरघळणारी अनावश्यक बाह्र वस्तू, 2 टक्क्यांपेक्षा जास्त; किंवा
(तीन) एकूण राख, 6 टक्क्यांपेक्षा जास्त; किंवा
(चार) हायड्रोक्लोरिक आम्लामध्ये न विरघळणारी राख, 0.5 टक्क्यांपेक्षा जास्त; किंवा
(पाच) आद्र्रता, 10 टक्क्यांपेक्षा जास्त,
परंतु राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे, जो कोणताही पदार्थ, या अधिनियमाच्या प्रयोजनार्थ, मळी नसल्याचे जाहीर करील त्याचा तीमध्ये समावेश असणार नाही;

“ Officer in charge of a Police Station” includes—

(a)   in, the Greater Bombay the officer in charge of police station as provided under the provisions of the Bombay Police Act, 1951; and

(b)  elsewhere the officer in charge of a police station as defined in the *Code of Criminal Procedure, 1898;

 “पोलीस ठाण्याचा प्रभारी अधिकारी” या शब्दप्रयोगांत----

(अ) बृहन्मुंबईत, मुंबई पोलीस अधिनियम, 1951, याच्या तरतुदीन्वये ज्याची तरतूद केली आहे असा पोलीस ठाण्याचा प्रभारी अधिकारी;---आणि

(ब) इतरत्र फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 यात व्याख्या केल्याप्रमाणे पोलीस ठाण्याचा प्रभारी अधिकारी यांचा समावेश होतो;

“opium” means—

(a)    the capsules of the poppy (Papaver Somaniforum L) whether in their original form or cut or crushed or powdered and whether or not the juice has been extracted therefrom;

(b)    the spontaneously coagulated juice of such capsules which has not been submitted to any manipulation other than those necessary for packing and transport; and

(c) any mixture with or without neutral materials of any of the above forms of opium; but does not include any preparations containing not more than 0.2 per cent of mor- phine, or a manufactured drug as defined in section 2 of the Dangerous Drugs Act,1930.

“अफू” या संज्ञेचा अर्थ----

(अ) खसखशीच्या (पॅपॅव्हर सॉम्निफेरम एल.) झाडाची बोंडे मग ती आपल्या मूळ स्वरूपात असोत किंवा कापलेली किंवा चुरा केलेली असोत किंवा त्यांची भुकटी केलेली असो आणि त्यांपासून रस काढून घेण्यात आला असो वा नसो;

(ब) संवेष्टन व परिवहन यांसाठी आवश्यक असलेल्या क्रियेव्यतिरिक्त इतर कोणतीही क्रिया ज्यावर करण्यात आलेली नाही असा स्वाभाविकपणे जमलेला अशा बोंडांचा रस; आणि

(क) वरीलपैकी कोणत्याही प्रकारच्या अफूचे गुणविरहित पदार्थ घालून किंवा त्याशिवाय तयार केलेले कोणतेही मिश्रण असा आहे; परंतु यात शेकडा 0.2 पेक्षा अधिक प्रमाणात मॉपींन नसलेल्या अशा कोणत्याही पदार्थाचा किंवा घातक औषधिद्रव्य अधिनियम, 1930, कलम 2 यात व्याख्या केल्याप्रमाणे तयार केलेल्या औषधिद्रव्याचा समावेश होत नाही.

“permit” means a permit granted under the provisions of this Act and the expression “permit holder” shall be construed accordingly ;

 “परवाना” याचा अर्थ, बृहन्मुंबई या अधिनियमाच्या तरतुदींन्वयेट दिलेला परवाना, असा समजावा व “परवानाधारक” या शब्दप्रयोगाचा अर्थ त्याप्रमाणे लावण्यात यावा;

“ police station” means in the Greater Bombay a police staion as provided under the provisions of the Bombay Police Act,1951 and elsewhere any place declared to be a police station for the purposes of the Code of Criminal Procedure, 1898;

“पोलीस ठाणे” याचा अर्थ, मुंबई पोलीस अधिनियम, 1951 याच्या तरतुदींन्वये ज्याची तरतूद केली आहे असा पोलीस विभाग व इतरत्र फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 याच्या प्रयोजनांकरिता पोलीस ठाणे म्हणून जाहीर केलेले कोणतेही ठिकाण असा आहे;

“prescribed” means prescribed by the rules, orders or regulations under this Act;

“विहित” याचा अर्थ, याचा अर्थ या अधिनियमान्वये केलेले नियम किंवा विनियम किंवा तद्न्वये दिलेले आदेश यांनी विहित केलेले असा आहे;

“Prohibition officer” includes the Commissioners, Collector or any officer or person appointed to exercise any of the powers or to perform any of the duties and functions under the provisions of this Act and also includes any officer or person invested with any such powers and on whom any such functions or duties are imposed, and any member of a committee, board or medical board;

 “दारुबंदी अधिकारी” यात, आयुक्त, जिल्हाधिकारी किंवा या अधिनियमाच्या तरतुदींन्वये कोणतेही अधिकार चालविण्यासाठी किंवा कोणतीही कर्तव्ये व कामे पार पाडण्यासाठी नेमण्यात आलेला कोणताही अधिकारी किंवा व्यक्ती यांचा समावेश होतो; तसेच, तीत ज्याच्याकडे कोणतेही असे अधिकार निहित करण्यात आले आणि कोणतीही अशी कामे किंवा कर्तव्ये सोपवून देण्यात आली असतील असा कोणताही अधिकारी किंवा व्यक्ती यांचा आणि समितीच्या, मंडळाच्या किंवा वैद्यक मंडळाच्या कोणत्याही सदस्याचा समावेश होतो;

“State” means the State of Maharashtra including the space within the limits of the territorial waters appertaining to it;

“राज्य” याचा अर्थ, महाराष्ट्र राज्य असा आहे व तीत महाराष्ट्र राज्याशी संबद्ध असलेल्या क्षेत्रीय जलधीच्या हद्दीतील जागेचा समावेश होतो;

“rectification” includes every process whereby liquor is purified or refined;

“शुद्ध करणे” यासंज्ञेत, ज्या क्रियेने दारू शुद्ध करण्यात येते किंवा साफ करण्यात येते अशा प्रत्येक क्रियेचा समावेश होतो ;

“registered medical practitioner” means a person who is entitled to practice any system of medicine in the State under any law for the time being in force relating to medical practitioners, and includes registered dentists as defined in the Dentists Act, 1948 and a veterinary practitioner registered under the Bombay Veterinary Practitioners Act, 1953 or under of any law corresponding thereto in any part of the State;

“नोंदणीकृत वैद्यकीय व्यवसायी” याचा अर्थ वैद्यकीय व्यवसाय करण्यासंबंधी त्या त्या वेळी अमलात असलेल्या कोणत्याही कायद्यान्वये ज्यास राज्यात, कोणत्याही वैद्यकीय पद्धतीनुसार व्यवसाय करण्याचा हक्क आहे अशी व्यक्ती असा आहे व तीत दंत वैद्य अधिनियम, 1948, यात व्याख्या केल्याप्रमाणे नोंदलेले दंतवैद्य आणि मुंबई पशु वैद्यक व्यवसायी अधिनियम, 1953 अन्वये किंवा राज्याच्या कोणत्याही भागातील कोणत्याही तत्सम कायद्यान्वये नोंदलेली पशुवैद्यक व्यवसायी यांचा समावेश होतो ;

“regulations” means regulations made under this Act;

“विनियम” याचा अर्थ या अधिनियमान्वये केलेले विनियम असा आहे;

“rules” means rules made under this Act;

“नियम” याचा अर्थ या अधिनियमान्वये केलेले नियम असा आहे;

“ sell” with its grammatical variations includes—

(a) any transfer whether such transfer is for any consideration or not,

(b) any supply or distribution for mutual accommodation, and

(c) any supply by a club to its members on payment of price or of any fees or subscription, but does not include selling of opium for export across the customs frontier;  The word “buy” with its grammatical variations shall be construed accordingly ;

“विकणे” या शब्दप्रयोगाचे व्याकरणदृष्ट्या होणार फेरफार धरुन त्यात पुढील गोष्टींचा समावेश होतो :--

(अ) कोणत्याही प्रकारे हस्तांतरण करणे-----मग असे हस्तांतरण कोणताही मोबदला घेऊन किंवा न घेता केलेले असो;

(ब) एकमेकांच्या सोईसाठी कोणत्याही प्रकारे पुरविणे किंवा वाटप करणे; आणि

(क) एखाद्या क्लबने आपल्या सदस्यांस किंमत किंवा कोणतीही फी किंवा वर्गणी घेऊन कोणत्याही प्रकारे पुरविणे ; परंतु, त्या शब्दप्रयोगात सीमाशुल्क सरहद्दीपलीकडे निर्यात करण्यासाठी अफू विकण्याचा समावेश होत नाही ; “विकत घेणे” याचा अर्थ, त्याचे व्याकरणदृष्ट्या होणारे फेरफार धरून, त्याप्रमाणे लावण्यात येईल.

“ spirit” means any liquor containing alcohol and obtained by distillation (whether it is denatured or not) ;

“मद्यसार” याचा अर्थ, मद्यार्क असलेली व गाळून तयार केलेली कोणतीही दारू (मग ती विप्रकृत केलेली असो वा नसो) असा आहे ;

“sweet toddy or nira or neera” means unfermented juice drawn from a coconut, brab, date or any kind of palm tree into receptacles treated in the prescribed manner so as to prevent fermentation ;

 “गोड ताडी किंवा नीरा” याचा अर्थ, नारळीच्या, शिंदीच्या, खजुरीच्या किंवा कोणत्याही प्रकारच्या ताडाच्या झाडापासून आंबू नये म्हणून विहित केलेल्या रीतीने क्रिया केलेल्या पात्रात काढलेला न आंबवलेला रस, असा आहे ;

“territorial waters” with reference to the State, means any part of the open sea within a distance of six nautical miles measured from the appropriate base line according to the President’s Proclamation published in this behalf in the Government of India, Ministry of External Affairs, Notification No. SRO-669, dated the 22^nd March 1956, or such other distance as may be fixed from time to time by the President hereafter ;

राज्याच्या संबंधात “क्षेत्रीय जलधी” याचा अर्थ, दिनांक 22 मार्च 1956 रोजीची भारत सरकारच्या परराष्ट्र मंत्रालयाची अधिसूचना क्रमांक एस. आर. ओ. 669 यामध्ये या बाबतीत प्रसिद्ध केलेल्या राष्ट्रपतींच्या उद्घोषणेनुसार, समुचित मूळ रेषेपासून मोजलेल्या सहा सागरी मैलांच्या अंतरातील किंवा राष्ट्रपतींकडून यानंतर वेळोवेळी ठरविण्यात येईल अशा इतर अंतरांच्या आत असलेल्या समुद्राचा कोणताही खुला भाग, असा आहे;

“toddy” means fermented or unfermented juice drawn from a coconut, brab, date or any kind of palm tree and includes sweet toddy or nira a neera;

“ताडी” याचा अर्थ, नारळीच्या, शिंदीच्या, खजुरीच्या किंवा कोणत्याही प्रकारच्या ताडाच्या झाडापासून काढलेला, आंबवलेला किंवा न आंबवलेला रस, असा आहे आणि तीत गोड ताडी किंवा नीरा यांचा समावेश होतो ;

“to tap” means to prepare any part of a tree, or to use any means, for the purpose of causing juice to exude from the tree;

“छेदणे” याचा अर्थ, झाडातून रस बाहेर गळावा म्हणून त्याचा कोणताही भाग कापणे किंवा कोणतेही साधन वापरणे, असा आहे ;

“tourist” means a person who is not a citizen of India and who is either born or brought up or domiciled in any country outside India, but who visits India on a tour for a temporary period;

“प्रवासी” याचा अर्थ, जी भारताचा नागरिक नसेल व भारताबाहेरील कोणत्याही देशात जी जन्मली असेल किंवा वाढली असेल किंवा जिचा तेथे अधिवास असेल परंतु जी भारतात प्रवास करण्यासाठी थोड्या दिवसांकरिता आली असेल अशी व्यक्ती, असा आहे.

“tourists permit” means a permit granted under sectin 46-A;

“प्रवाशाचा परवाना” याचा अर्थ, कलम 46-अ अन्वये दिलेला परवाना असा आहे ;

“trade and import licence” means a licence granted under section 33;

“व्यापार व आयात लायसन” याचा अर्थ, कलम 33 अन्वये दिलेले लायसन, असा आहे ;

“transport” means to move from one place to another within the State;

“परिवहन करणे” याचा अर्थ, राज्यात एका ठिकाणाहून दुस-या ठिकाणी नेणे, असा आहे ;

“vendor’s licence” means a licence granted under section 34;

“विक्रेत्याचे लायसन” याचा अर्थ, कलम 34 अन्वये दिलेले लायसन, असा आहे ;

"visitor’s permit” means a permit granted under section 46;

“अभ्यागताचा परवाना” याचा अर्थ, कलम 46 अन्वये दिलेला परवाना, असा आहे ;

any reference to the Code of Criminal Procedure, 1898, the Bombay Village Panchayats Act, 1933, or the Bombay Police Act, 1951 includes a reference to any law corresponding to those Acts, respectively, in force in any part of the State.

फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898, मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम, 1933 किंवा मुंबई पोलीस अधिनियम, 1951 यासंबंधी केलेल्या कोणत्याही उल्लेखात, राज्याच्या कोणत्याही भागात अंमलात असलेल्या अनुक्रमे तत्सम अशा कोणत्याही कायद्यासंबंधी केलेल्या उल्लेखाचा समावेश होतो.

“Gram Rakshak Dal” means Gram Rakshak Dal established under section 134A;

“ग्राम रक्षक दल” याचा अर्थ, कलम 134अ अन्वये स्थापन केलेले ग्राम रक्षक दल असा आहे: 

The Collectors shall, within the limits of their jurisdiction exercise such powers and perform such duties and functions as are provided by or under the provisions of this Act.

जिल्हाधिकारी आपल्या अधिकारक्षेत्राच्याट हद्दीत या अधिनियमाच्या तरतुदींअन्वये किंवा त्यानुसार दिलेल्या अधिकारांचा वापर करील व कर्तव्ये व कामे पार पाडील.

For the purpose of this Act all Collectors including the Collector of Bombay shall be subordinate to the Commissioner

या अधिनियमाच्या प्रयोजनांकरिता मुंबईचा जिल्हाधिकारी यासहित सर्व जिल्हाधिकारी आयुक्तास दुय्यम असतील.

The State Government may, by notification in the Official Gazette, appoint any person other than the Collector  to exercise in any district or place all or any of the powers and perform all or any of the duties] as are assigned by or under this Act to a Collector subject to such control, if any, in addition to that of the Commissioner and of the State Government as the State Government may from time to time direct. 

राज्य शासनास, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे, या अधिनियमाद्वारे किंवा अधिनियमान्वये जिल्हाधिका-यास नेमून देण्यात आलेल्या अधिकारांपैकी सर्व किंवा कोणतेही अधिकार आणि नेमून दिलेल्या कर्तव्यांपैकी व कामांपैकी सर्व किंवा कोणतीही कर्तव्ये व कामेट कोणत्याही जिल्ह्रात किंवा कोणत्याही ठिकाणी चालविण्यासाठी किंवा पार पाडण्यासाठी जिल्हाधिका-याव्यतिरिक्त इतर कोणत्याही व्यक्तीस नेमता येईल. अशा व्यक्तीवर आयुक्ताच्या व राज्य शासनाच्या नियंत्रणाखेरीज राज्य शासन वेळोवेळी आणखी जे कोणतेही नियंत्रण निर्दिष्ट करील ते नियंत्रण राहील.

The State Government may invest any officer of the Police Department or any officer of any other department either personally or in right of his officeremove with such powers, impose upon him such duties and direct him to perform such functions under this Act, rules or regulations or orders made thereunder, as may be deemed necessary and any such officers shall, thereupon, exercise the said powers, discharge the said duties and perform the said functions in addition to the powers, duties and functions incidental to his principal office.

राज्य शासनास, पोलीस विभागाच्या कोणत्याही अधिका-याकडे किंवा कोणत्याही इतर विभागाच्या कोणत्याही अधिका-याकडे, व्यक्तिश: किंवा त्याच्या पदाच्या नात्याने, हा अधिनियम किंवा तद्नुसार केलेले नियम किंवा विनियम किंवा तद्नुसार दिलेले आदेश या अन्वये जे अधिकार, कर्तव्ये व कामे असतील त्यापैकी आवश्यक वाटतील असे अधिकार व कर्तव्ये सोपविता येतील व आवश्यक वाटतील अशी कामे करण्याविषयी त्यास निदेश देता येईल, आणि कोणतेही असे अधिकारी त्यानंतर आपल्या मुख्य पदास आनुषंगिक असे जे अधिकार, कर्तव्ये व कामे असतील त्याखेरीज आणखी उक्त अधिकार वापरतील व उक्त कर्तव्ये व कामे पार पाडतील.

The State Government may also invest any person  with such powers, impose on him such duties and direct him to perform such functions under this Act, rules or regulations or orders made thereunder, as may be deemed necessary. Such persons may be given such designation as the State Government may deem fit.

तसेच राज्य शासनास, कोणत्याही व्यक्तीकडे हा अधिनियम किंवा तद्नुसार केलेले नियम किंवा विनियम किंवा तद्नुसार दिलेले आदेश या अन्वये जे अधिकार, कर्तव्ये व कामे असतील त्यापैकी आवश्यक वाटतील असे अधिकार व कर्तव्ये सोपविता येतील व आवश्यक वाटतील अशी कामे पार पाडण्याविषयी निदेश देता येईल. अशा व्यक्तींना राज्य शासनास योग्य वाटतील ती पदनामे देता येतील. 

For the purpose of enabling the State Government to determine whether—

(a) any medicinal or toilet preparation containing alcohol; or

(b) any antiseptic preparation or solution containing alcohol, or (c) any flavouring extract, essence or syrup containing alcohol, is an article fit for use as intoxicating liquor, the State Government shall constitute a Board of Experts.

(अ) मद्यार्क असलेला कोणताही औषधीय किंवा प्रसाधनीय सिद्धपदार्थ, किंवा

(ब) मद्यार्क असलेला कोणताही पूर्तीप्रतिबंधक सिद्धपदार्थ किंवा द्रावण, किंवा

(क) मद्यार्क असलेला कोणताही स्वाद आणणारा अर्क, सत्त्व किंवा सरबत मादक दारू म्हणून वापरण्यासाठी योग्य आहे किंवा नाही हे ठरविणेराज्य शासनास शक्य व्हावे म्हणून राज्य शासन एक तज्ञ मंडळ स्थापन करील.

The Board of Experts constituted under sub-section (1) shall consist of such members, not less than five in number, with such qualification as may be prescribed. The members so appointed shall hold office during the pleasure of the State Government.

पोट-कलम (1) अन्वये स्थापन केलेल्या तज्ञ मंडळात विहित करण्यात येतील अशा पात्रता असलेले कमीत कमी पाच सदस्य असतील. अशा रीतीने नेमलेले सदस्य राज्य शासनाची मर्जी असेल तोपर्यंत पद धारण करतील.

Three members shall form a quorum for the disposal of the business of the Board.

मंडळाचे कामकाज पार पाडण्यासाठी तीन सदस्यट हजर असले म्हणजे गणपूर्ती होईल ;

Any vacancy of the member of the Board shall be filed in as early as practicable:

Provided that, during any such vacancy the continuing members may act, as if no vacancy had occurred.

मंडळाच्या सदस्याची कोणतीही रिकामी झालेली जागा शक्य तितक्या लवकर भरण्यात येईल :

परंतु, अशी कोणतीही जागा रिकामी झाली असेल त्या मुदतीत, विद्यमान सदस्यांना जणू कोणतीही जागा रिकामी झाली नव्हती असे समजून काम करता येईल.

The procedure regarding the work of the Board shall be such as may be prescribed.

मंडळाच्या कामासंबंधीची कार्यपद्धती विहित करण्यात येईल अशी असेल.

It shall be the duty of the Board to advise the State Government on the question whether any article mentioned in sub-section (1) is fit for use as intoxicating liquor and also on any matters incidental to the question, referred to it by the State Government. On obtaining such advise, the State Government shall determine whether any such ar- ticle is fit for use as intoxicating liquor, and upon determination of the State Govern- ment that it is so fit, such article shall, until the contrary is proved, be presumed to be fit for use as intoxicating liquor.

 पोट-कलम (1) मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ हा मादक दारू म्हणून वापरण्यास योग्य आहे किंवा नाही या प्रश्नावर व तसेच राज्य शासनाने त्याच्याकडे पाठविलेल्या प्रश्नाशी आनुषंगिक असणा-या कोणत्याही बाबीविषयी राज्य शासनाला सल्ला देणे हे मंडळाचे कर्तव्य असेल. असा सल्ला मिळाल्यावर, राज्य शासन असा कोणताही पदार्थ मादक दारू म्हणून वापरण्यास योग्य आहे किंवा नाही हे ठरविल आणि राज्य शासनाने, तो पदार्थ अशा रीतीने वापरण्यास योग्य आहे असे ठरविल्यावर, जोपर्यंत त्याविरुद्ध सिद्ध करण्यात आले नसेल तोपर्यंत असा पदार्थ मादक दारू म्हणून वापरण्यास योग्य आहे असे गृहीत धरण्यात येईल.

Until the State Government has determined as aforesaid any article mentioned in sub-section (1) to be fit for use as intoxicating liquor, every such article shall be deemed to be unfit for such use.

पोट-कलम (1) मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ हा कैफ आणणारी दारू म्हणून वापरण्यास योग्य आहे असे उपरोक्तप्रमाणे राज्य शासनाकडून ठरविण्यात येईपर्यंत असा प्रत्येक पदार्थ अशा रीतीने वापरण्यास अयोग्य आहे असे मानण्यात येईल.

The State Government may appoint other boards and committees to advise and assist officers in carrying out the provisions of this Act

या अधिनियमाच्या तरतुदी पार पाडण्याच्या कामी अधिका-यांना सल्ला देण्याकरिता आणि सहाय्य करण्याकरिता राज्य शासनास इतर मंडळे आणि समित्या नेमता येतील.

Such other boards and committees shall perform such functions as may be prescribed

अशी इतर मंडळे आणि समित्या विहित करण्यात येतील अशी कामे पार पाडतील.

The constitution of such other boards and committees and the procedure regarding their work shall be as may be prescribed.

अशा इतर मंडळांची आणि समित्यांची रचना व त्यांच्या कामकाजाची कार्यपद्धती विहित करण्यात येईल अशी असेल.
 

The State Government may direct that the members of such other boards and committees shall be paid such fees and allowances as may be prescribed.

अशा इतर मंडळांच्या आणि समित्यांच्या सदस्यांना विहित करण्यात येईल अशी फी व भत्ते देण्यात येतील असा निदेश देण्याचा राज्य शासनास निदेश देता येईल.

The State Government may constitute one or more medical boards or panels thereof for such areas and consisting of such members as it may deem fit

राज्य शासनास, त्यास योग्य वाटतील अशा क्षेत्रांकरिता व त्यास योग्य वाटतील, असे सदस्य असलेल्या एका किंवा अनेक वैद्यक मंडळांची किंवा त्यांच्या तालिकांची स्थापना करण्याचा अधिकार असेल.

A medical board or a panel thereof so constituted shall perform such functions as are prescribed.

अशा रीतीने स्थापन केलेले वैद्यक मंडळ किंवा त्यांच्या तालिका विहित करण्यात आलेली कामे पार पाडतील.

The procedure regarding the work of the medical board or a panel thereof shall be as may be prescribed.

वैद्यक मंडळाच्या किंवा त्यांच्या तालिकेच्या कामकाजाची कार्यपद्धती विहित करण्यात येईल अशी असेल.

The members of the medical board or a panel thereof shall be entitled to such fees and allowances as may be prescribed.

वैद्यक मंडळाच्या किंवा त्यांच्या तालिकेच्या सदस्यांना विहित करण्यात येईल अशी फी व भत्ते मिळण्याचा हक्क असेल.

The State Government may delegate any of the powers exercisable by itunder this Act to the Commissioner or such other officers as it deems fit.

राज्य शासनास, या अधिनियमाअन्वये त्यास त्याचे चालविता येतील असे कोणतेही अधिकार आयुक्त किंवा त्यास योग्य वाटेल अशा इतर अधिका-यांकडे प्रत्यायोजित करता येतील.

Subject to the control and direction of the¹[State] Government the powersconferred on the Commissioner or any other officer appointed or invested withpowers under this Act may be delegated by him to any of his subordinates.

आयुक्तास किंवा या अधिनियमाअन्वये नेमलेल्या किंवा अधिकार असलेल्या कोणत्याही इतर अधिका-यास दिलेले अधिकार. हे त्यास, राज्य शासनाच्या नियंत्रणास व निदेशांस अधीन राहून, आपल्या हाताखालील कोणत्याही अधिका-याकडे प्रत्यायोजित करता येतील.

No person other than a registered medical practitioner, shall issue any prescription for any intoxicating liquor.

नोंदणीकृत वैद्यक व्यवसायीव्यतिरिक्त कोणतीही इतर व्यक्ती कोणत्याही मादक दारूसाठी कोणतेही औषधोपचाराचे औषधपत्र देणार नाही.
 

No registered medical practitioner shall prescribe such intoxicating liquor, unless he believes in good faith after careful medical examination of the person for whose use such prescription is sought, that the use of such intoxicating liquor by such person is necessary; and will afford relief to him from some known ailment.

एखाद्या व्यक्तीला औषधपत्र द्यायचे असेल तर त्या व्यक्तीची काळजीपूर्वक तपासणी केल्यानंतर, त्या व्यक्तीने असा मादक दारूचा वापर करणे आवश्यक असल्याचे व त्यापासून त्या व्यक्तीला एखाद्या परिचित दुखण्यापासून आराम मिळेल असे नोंदणीकृत वैद्यक व्यवसायीला सद्भावनापूर्वक वाटत असल्याखेरीज असा कोणताही वैद्यक व्यवसायी अशी मादक दारू औषधपत्रात उपचार म्हणून सुचविणार नाही.
 

A registered medical practitioner shall state, in every prescription for intoxicating liquor issued by him, the name and address of the person to whom issued, the date of issue, directions for use, and the amount and frequency of the does, and shall preserve a copy of the prescription for one year from the date of issue. On the copy so preserved he shall state the purpose or ailment for which the intoxicating liquor is prescribed.

नोंदणीकृत वैद्यक व्यवसायी, मादक दारूसाठी त्याने दिलेल्या प्रत्येक औषधपत्रात, ज्यास ते देण्यात आले असेल त्या व्यक्तीचे नाव व पत्ता, औषधपत्र देण्याचा दिनांक, तिचा उपयोग करण्याबाबत सूचना, कोणत्या प्रमाणात व किती वेळा घ्यावयाचे ते नमूद करील आणि तो अशा औषधपत्राची एक प्रत, ती देण्याच्या दिनांकापासून एक वर्षापर्यंत जपून ठेवील. अशा रीतीने जपून ठेवलेल्या प्रतीवर, त्याने ज्या कारणांकरिता किंवा आजाराकरिता मादक दारू औषधपत्रात लिहून दिली असेल ते कारण किंवा तो आजार नमूद करील.
 

No person shall print or publish in any newspaper, news-sheet book, leaflet, booklet or any other single or periodical publication or otherwise display, ordistribute any advertisement or other matter.—

(a) which solicits the use of offers any intoxicant or hemp;

(b) which is calculated to encourage or incite any individual, class or individuals or the public generally to commit an offence under this Act, or to commit a breach of or to evade the provisions of any rule, regulation or order made thereunder or the    conditions of any licence, permit, pass or authorization granted, thereunder.

कोणतीही व्यक्ती-
(अ) ज्याद्वारे कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग वापरण्याची विनंती करण्यात येत आहे किंवा असे द्रव्य किंवा भांग देऊ करण्यात येत आहे, अथवा;

(ब) ज्याद्वारे कोणत्याही व्यक्तीस किंवा कोणत्याही वर्गातील व्यक्तीस किंवा सर्वसामान्य लोकांस या अधिनियमाखालील अपराध करण्यास किंवा तद्न्वये केलेला कोणताही नियम किंवा विनियम किंवा तद्न्वये दिलेला कोणताही आदेश यांच्या तरतुदींचा भंग करण्यास किंवा ते टाळण्यास किंवा तद्न्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र याच्या कोणत्याही शर्तीचा भंग करण्यास किंवा त्या टाळण्यास हेतुपूर्वक उत्तेजन किंवा चिथावणी देण्यात येत आहे ;

अशी कोणतीही जाहिरात किंवा इतर मजकूर कोणत्याही वर्तमानपत्रात, वृत्तपत्रात, पुस्तकांत, पत्रकात, पुस्तिकेत किंवा कोणत्याही इतर स्वतंत्र, किंवा नियतकालिक प्रकाशनात छापणार नाही किंवा प्रसिद्ध करणार नाही अथवा अशी जाहिरात अन्यथा प्रदर्शित करणार नाही किंवा वाटणार नाही अथवा असा मजकूर प्रदर्शित करणार नाही किंवा प्रसृत करणार नाही.

Save as otherwise provided in sub-section (3), nothing in this section shall apply to—

(a) catalogue or price lists which may be generally or specially approved by the Commissioner in this behalf;

(b) any advertisement or other matter contained in any newspaper, news sheet,book, leaflet, booklet or other publication printed and published outside the State;

(c) any advertisement or other matter contained in any newspaper printed, and published in the State before such date as the State Government may, by notification in the Official Gazette, specify; and

(d) any other advertisement or matter which the State Government may, by notification in the Official Gazette, generally or specially exempt from the operation of this section.

पोट-कलम (3) मध्ये जी तरतूद केली असेल त्या व्यतिरिक्त, या कलमातील कोणतीही तरतूद पुढील गोष्टीस लागू होणार नाही :-
(अ) आयुक्ताने याबाबत सर्वसाधारणत: किंवा विशेषत: मान्यता दिलेल्या सूची किंवा किंमतीच्या याद्या ;

(ब) राज्याबाहेर छापलेले व प्रसिद्ध केलेले कोणतेही वर्तमानपत्र, वार्तापत्र, पुस्तक, पत्रक, पुस्तिका किंवा इतर प्रकाशन यात असलेली कोणतीही जाहिरात किंवा इतर मजकूर ;

(क) राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे विनिर्दिष्ट करील अशा दिनांकापूर्वी राज्यात छापलेल्या किंवा प्रसिद्ध केलेल्या कोणत्याही वर्तमानपत्रात असलेली कोणतीही जाहिरात किंवा इतर मजकूर ; आणि

(ड) राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे या कलमाच्या कक्षेतून सर्वसाधारणत: किंवा विशेषत: वगळील अशी कोणतीही इतर
जाहिरात किंवा मजकूर.
 

Notwithstanding anything contained in sub-section (2), the State Government may by notification in the Official Gazette, prohibit within the State the circulation, distribution or sale of any newspaper, news sheet, book, leaflet, booklet or other publication printed and published outside the State which contains any advertisement or matter;—

(a) which  solicits the use of or offers any intoxicant or hemp; or

(b) which is calculated to encourage or incite any individual or class of individuals or the public generally to commit any offence under this Act or to commit a breach of or to evade the provisions of any rule, regulation or order made thereunder, or the conditions of any licence, permit, pass or authorisation granted thereunder.

पोट-कलम (2) मध्ये काहीही असले तरी,-
(अ) ज्याद्वारे कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग वापरण्याची विनंती करण्यात येत आहे किंवा असे द्रव्य किंवा भांग देऊ करण्यात येत आहे ; अथवा

(ब) ज्याद्वारे कोणत्याही व्यक्तीस किंवा कोणत्याही वर्गातील व्यक्तीस किंवा सर्वसामान्य लोकांस या अधिनियमाखालील कोणताही अपराध करण्यास किंवा तद्न्वये केलेला कोणताही नियम किंवा विनियम किंवा तद्न्वये दिलेला कोणताही आदेश यांच्या तरतुदींचा भंग करण्यास किंवा ते टाळण्यास किंवा तद्न्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र याच्या कोणत्याही शर्तीचा भंग करण्यास किंवा त्या टाळण्यास हेतुपूर्वक उत्तेजन किंवा चिथावणी देण्यात येत आहे ;

अशी कोणतीही जाहिरात किंवा मजकूर ज्यात आहे असे राज्याबाहेर छापलेले व प्रसिद्ध केलेले कोणतेही वर्तमानपत्र, वार्तापत्र, पुस्तक, पत्रक, पुस्तिका किंवा इतर प्रकाशन, यांचा राज्यात प्रसार, वाटप करण्यास किंवा त्याची विक्री करण्यास, राज्य शासनास, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे मनाई करता येईल. 

The State Government may, by general or special order, authorise a Collector or any other officer to grant passes for the import, export or transport or any intoxicant or hemp.

राज्य शासनास, सर्वसाधारण किंवा विशेष आदेशाद्वारे कोणत्याही प्रकारचे मादक द्रव्य किंवा भांग याची आयात, निर्यात किंवा परिवहन करण्यास पास देण्यासाठी जिल्हाधिका-यास किंवा कोणत्याही इतर अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

Such passes may be either general for definite periods of time and definite kind of intoxicant or hemp or special for specified occasions and particulars consignments only.

असे पास सर्वसाधारणत: ठराविक मुदतीसाठी व ठराविक प्रकारचे मादक द्रव्य किंवा भांग यासाठी अथवा विशेष किंवा विनिर्दिष्ट केलेल्या प्रसंगासाठी व पाठविलेल्या विशिष्ट मालासाठी फक्त देता येतील.

Every such pass shall specify—

(a) the name of the person authorized to import, export or transport intoxicant or hemp;

(b) the period for which the pass is to be in force;

(c) the quantity and description of intoxicant or hemp for which it is granted; and

(d) the places from and to which intoxicant or hemp are to be imported, exported or transported and in the case of places more than ten miles apart, the route by which they are to be conveyed.

अशा प्रत्येक पासात पुढील गोष्टी विनिर्दिष्ट करण्यात येतील-
(अ) मादक द्रव्य किंवा भांग यांची आयात, निर्यात किंवा परिवहन करण्यास प्राधिकृत केलेल्या व्यक्तीचे नाव ;

(ब) ज्या मुदतीपर्यंत पास अंमलात राहील ती मुदत ;

(क) ज्यासाठी पास देण्यात आला आहे त्या मादक द्रव्याचे किंवा भांगेचे परिमाण व वर्णन ; आणि

(ड) मादक द्रव्य किंवा भांग याची आयात-निर्यात किंवा परिवहन ज्या ठिकाणाहून व ज्या ठिकाणी करावयाचे असेल ती ठिकाणे आणि दहा मैलांपेक्षा अधिक अंतरावर असलेल्या ठिकाणांच्या बाबतीत ती ज्या मार्गाने न्यावयाची असतील तो मार्ग. 

The State Government may, by rules or an order in writing, authorise an officer to grant a vendor’s licence for the sale of foreign liquor.

राज्य शासनास नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, परदेशी दारू विकण्यासाठी विक्रेत्याचे लायसन देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

A vendor’s licence shall be granted on the following conditions :—

(i) The stock of foreign liquor with the licensee (except what is permitted for thedisposal in the shop) shall be kept by him at godown approved by Government.

(iii) The licensee shall pay all rent, costs, charges and expenses incidental to warehousing and supervision;

(iv) the licensee may sell any part of the stock of foreign liquor to foreign liquor licensees or to chemists, canteens, messes and clubs, holding licences in the State, or to any persons outside the State, Subject to such condition as the Commissioner may impose;

(v) The licensee shall be permitted to sell foreign liquor only to holders of permits or authorization;

(vi) the licensee shall be entitled to keep in his shop such quantity of liquor as may be required by him from time to time for retail sale;

(vii) the licensee shall keep accounts and shall dispose of foreign liquor according to such instructions as may be given by the Commissioner, or any officer authorized in this behalf by the Commissioner.

विक्रेत्याचे लायसन पुढील शर्तींवर देण्यात येईल :-
(एक) लायसनदाराजवळ असलेला परदेशी दारूचा साठी (दुकानात विकण्यासाठी परवानगी दिलेल्या साठ्याव्यतिरिक्त) त्याच्यांकडून शासनाने मान्य केलेल्या गोदामात ठेवण्यात येईल ;

(तीन) माल गोदामात ठेवणे व त्यावर पर्यवेक्षण ठेवणे या गोष्टीस आनुषंगिक असलेले सर्व भाडे, खर्च व आकार लायसनदार देईल ;

(चार) या आयुक्त लादील अशा शर्तींना अधीन राहून लायसनदारास आपल्या परदेशी दारूच्या साठ्यातील कोणताही भाग, राज्यात परदेशी दारूचे लायसन धारण करणा-या व्यक्तींना किंवा रसायनी औषधे विकणा-यांना, अल्पोपहारगृहांना, भोजनालयांना आणि क्लबांना किंवा राज्याबाहेरील कोणत्याही व्यक्तींना विकता येईल ;

(पाच) परवाने व प्राधिकारपत्रे धारण करणा-या व्यक्ती यांनाच फक्त परदेशी दारू विकण्याची लायसनदारास परवानगी देण्यात येईल;

(सहा) किरकोळ विक्रिसाठी वेळोवेळी आवश्यक असेल तेवढीच दारू आपल्या दुकानात ठेवण्याचा लायसनदारास हक्क असेल;

(सात) आयुक्त किंवा त्याने याबाबत प्राधिकृत केलेला कोणताही अधिकारी जे अनुदेश देईल त्यास अनुसरुन लायसनदार आपले हिशेब ठेवील व परदेशी दारुचा विनियोग करील.

The State Government may, by rules or an order in writing, authorize an officer to grant licences to the managers of hotels to sell foreign liquor to the holders of permits granted under this Act: Provided that the State Government is satisfied that such hotel has ordinarily a sufficient number of boarders eligible to hold permits. (RTS Link for making Application)

राज्यशासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, या अधिनियमांन्वये दिलेले परवाने धारण करणा-या व्यक्तींना परदेशी दारू विकण्यासाठी हॉटेलच्या व्यवस्थापकांना लायसन देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल:
परंतु, परवाने धारण करण्यास लायक अशा पुरेशा संख्येइतक्या व्यक्ती सामान्यत: अशा हॉटेलमध्ये जेवण घेतात अशी राज्य शासनाची खात्री झाली पाहिजे.
 

Such licences shall be issued on the following conditions :—

(i) liquor shall be sold  to the permit holders residing or boarding at the hotel,

(ii) Consumption of liquor sold shall not be allowed in any of the rooms of the hotel to which any member of the public has access,

(iii) The holders of hotel licences shall pay the expenses of any officer of the excise establishment, if any, required for grant and control of permits on the premises or for the supervision over the issue and consumption of foreign liquor in the hotel.

अशी लायसने पुढील शर्तीवर देण्यात येतील :-
(एक) जे परवाना-धारक त्या हॉटेलमध्ये राहत असतील किंवा जेवण घेत असतीलट त्यांनाच दारू विकण्यात येईल;

(दोन) जनतेतील कोणत्याही व्यक्तीस हॉटेलच्या ज्या कोणत्याही खोलीत प्रवेश मिळू शकतो तीत, विकण्यात आलेल्या दारुचे सेवन करण्याची परवानगी देण्यात येणार नाही;

(तीन) हॉटेलच्या जागेत परवाने देण्यासाठी व त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी किंवा हॉटेलात परदेशी दारू देणे किंवा ती सेवन करणे यावर देखरेख ठेवण्यासाठी उत्पादनशुल्क आस्थापनेतील कोणत्याही अधिका-याचा जो कोणताही खर्च झाला असेल तो हॉटेल लायसन धारक देतील.

 The State Government may, by rules or an order in writing, authorized an officer to grant permits for the use or consumption of foreign liquor to person the following conditions :—

(a) that such person is not a minor;

(c)  (i) That such person was either born and brought up or domiciled in any country outside India where such liquor is being generally used or consumed ; or

(ii) That such person is on the Register of Foreigners under the Registration of Foreigners Act, 1939, and is not domiciled in India :

Provided that, in the case of any person falling under sub-clause (i) or (ii)—

(al) Such person has been residing and intends to reside in India temporarily and that such person has a fixed and settled purpose of making his sole and permanent home in any country outside India; and

(bl) that such person has been ordinarily using or consuming such liquor.

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, परदेशी दारू वापरण्यासाठी किंवा तिचे सेवन करण्यासाठी पुढील शर्तीवर व्यक्तीस परवाने देण्यात एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल :--
(अ) अशी व्यक्ती अज्ञान नसावी ;

(क) (एक) जेथे सर्वसधारणत: अशी दारू वापरण्यात येते किंवा तिचे सेवन करण्यात येते अशा भारताबाहेरील कोणत्याही देशात अशी व्यक्ती जन्मलेली व वाढलेली होती किंवा तिचा अशा देशात अधिवास होता; अथवा

(दोन) परदेशी व्यक्तींच्या नोंदणीबाबत अधिनियम, 1939 अन्वये परदेशी व्यक्तींच्या नोंदवहीत अशा व्यक्तीचे नाव दाखल झालेले आहे व तिचा भारतात अधिवास नाही : परंतु, उप-खंड (एक) किंवा (दोन) यात वर्णन केलेली व्यक्ती ही पुढे सांगितलेल्या प्रकारची असली पाहिजे, म्हणजे :---

(अ-1) अशी व्यक्ती भारतात तात्पुरती राहत असली पाहिजे व तसे राहण्याचा तिचा इरादा असला पाहिजे व भारताबाहेरील कोणत्याही देशात एकमेव व कायमचे घर करण्याचा तिचा ठाम व निश्चित हेतू असला पाहिजे; आणि

(ब-1) अशी व्यक्ती सामान्यत: दारू वापरीत असली पाहिजे किंवा तिचे सेवन करीत असली पाहिजे.
 

Such permits shall be granted for such quantities as may be prescribed.

असे परवाने विहित करण्यात येतील अशा परिमाणापुरते देण्यात येतील.
 

If any question arises whether the conditions imposed by clause (a) or (c) of sub-section (1) are satisfied or not in any case, the State Government shall decide question and its decision shall be final.

कोणत्याही बाबतीत पोट-कलम (1), खंड (अ) किंवा खंड (क) याअन्वये घालून दिलेल्या शर्ती पु-या झाल्या आहेत किंवा नाहीत याविषयी कोणताही प्रश्न उद्भवल्यास, राज्य शासन त्याचा निर्णय देईल व राज्य शासनाचा निर्णय अंतिम असेल.
 

The State Government may by rules or orders in writing, authorize an officer to grant a health permit for the use or consumption of foreign liquor to any person who requires such liquor for the preservation or maintenance of his health :           

Provided that no such permit shall be granted to a minor. (RTS Link for application for permit)

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, जिला आपली प्रकृती चांगली ठेवण्यासाठी परदेशी दारूची आवश्यकता असेल अशा कोणत्याही व्यक्तीस अशी दारू वापरण्यासाठी तिचे सेवन करण्यासाठी आरोग्य परवाना देण्यास एखाद्या  अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल:

परंतु कोणताही असा परवाना एखाद्या अज्ञान व्यक्तीस देण्यात येणार नाही.

Such permit shall be granted for such quantity and shall be subject to such further conditions as may be prescribed.

असा परवाना विहित करण्यात येईल इतक्या परिणामापुरता व विहित करण्यात येतील अशा आणखी शर्तीवर देण्यात येईल.

The State Government may by rules or orders in writing, authorize an officer to grant emergency permits for the use or consumption of brandy, rum or champagne or any other kind or liquor to any person for his own use or consumption or to any head of a household for the use of his household for medicinal use on emergent occasions :

Provided that the person to whom a permit is granted under this section may

subject to such conditions as may be prescribed] allow the use or consumption of liquor in respect of which the permit has been granted to any other person who requires the use thereof for medicinal purpose on emergent occasions :

Provided further that on permit shall be granted to more than one member of a household at any one time.

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, कोणत्याही व्यक्तीस, तिच्या स्वत:च्या उपयोगासाठी किंवा सेवनासाठी कोणत्याही कुटुंबप्रमुखास, निकडीच्या प्रसंगी त्याच्या कुटुंबातील व्यक्तीने औषध म्हणून वापरण्यासाठी ब्राँडी, रम किंवा शँपेन किंवा इतर कोणत्याही प्रकारची दारू वापरण्यासाठी किंवा तिचे सेवन करण्यासाठी निकडीचे परवाने देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल:

परंतु, या कलमान्वये परवाना देण्यात आलेल्या व्यक्तीस विहित करण्यात येईल त्या अटींना अधीन राहूनट ज्या दारूसंबंधी परवाना देण्यात आला असेल अशी दारू निकडीच्या प्रसंगी औषधे म्हणून वापरणे ज्यांस आवश्यक असेल अशा कोणत्याही इतर व्यक्तीस ती वापरण्यास किंवा तिचे सेवन करण्यास परवानगी देता येईल:

परंतु, आणखी असे की, कोणत्याही एका वेळी एका कुटुंबातील एकापेक्षा अधिक व्यक्तींस असा परवाना देण्यात येणार नाही.

Such permits shall be granted for such quantities and shall be subject to such further conditions as may be prescribed. 

असे परवाने, विहित करण्यात येईल अशा परिणामापुरते व विहित करण्यात येतील अशा आणखी शर्तीवर देण्यात येईल. 

 No holder of a permit granted under any of the provisions of this Act other than section 40B shall drink in a public place   

कलम 40-ब व्यतिरिक्त या अधिनियमाच्या कोणत्याही इतर, तरतुदींअन्वये दिलेला परवाना धारण करणारी कोणतीही व्यक्ती सार्वजनिक जागेत दारू पिणार नाही.
 

A person holding a permit under sections 40,41,46,46A or 47 may allow the use or consumption of any part of the quantity of foreign liquor possessed by him under the permit, to any other person who holds a permit under any of those sections. 

कलम 40, 41, 46, 46-अ किंवा 47 अन्वये दिलेला परवाना धारण करीत असलेल्या व्यक्तीस तिला परवान्यान्वये जी परदेशी दारू बाळगता येते अशा दारूपैकी कोणत्याही दारूचा उपयोग करण्यासाठी किंवा तिचे सेवन करण्यासाठी, त्या कलमांपैकी कोणत्याही कलमान्वये परवाना धारण करणा-या इतर कोणत्याही व्यक्तीस परवानगी देता येईल.
 

 No holder of a permit under sections 40,41,46,46A or 47 shall serve any liquor at any ceremonial or other function or any assembly or persons where persons (not being members of his family or his employees) who do not hold any of the permits aforesaid, are present.

कलम 40, 41, 46, 46-अ किंवा 47 अन्वये दिलेला परवाना धारण करीत असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीने कोणत्याही समारंभाच्या किंवा इतर प्रसंगी किंवा ज्या ठिकाणी (तिच्या कुटुंबातील व्यक्ती किंवा तिचे नोकर नसणारे) उपरोक्त परवान्यांपैकी कोणताही परवाना धारण न करणा-या व्यक्ती उपस्थित असतील अशा सभेत सेवन करण्यास कोणतीही दारू देणार नाही.

The State Government may, by rules or an order in writing  grant or authorise an officer to grant licence to a club approved by the State Government in this behalf to sell foreign liquor to its members holding permits. 

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन परवाने धारण करणा-या आपल्या सदस्यांना परदेशी दारू विकण्यासाठी राज्य शासनाने याबाबत मान्य केलेल्या क्लबांस लायसन देता येईल किंवा ते देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

Such licences shall be granted on the following conditions :— 

(b) that no liquor shall be served to the holder of any permit in any room of the club to which the public have access at the time when any person who does not hold such permit is present;

(c) that the club when authorised in writing by any member who is the holder of a permit may stock the permitted quantity of liquor on account of such member; 

अशी लायसने पुढील शर्तीवर देण्यात येतील :-
(ब) क्लबाच्या ज्या कोणत्याही खोलीत लोकांस प्रवेश मिळू शकतो त्या खोलीत ज्याच्या जवळ परवाना नाही अशी कोणतीही व्यक्ती हजर असेल त्यावेळी कोणताही परवाना धारण करणा-या व्यक्तीस तेथे कोणत्याही प्रकारची दारू देणार नाही ;

(क) परवाना धारण करणा-या कोणत्याही सदस्याने लेखी प्राधिकृत केल्यास क्लबास अशा सदस्याच्या वतीने अनुज्ञात परिमाणाइतकी दारू साठविता येईल ; 

The State Government may, by rules or an order in writing, authorise an officer to grant any authorization to any person for the use of liquor for sacramental purposes :

Provided that the officer so authorized is satisfied that the use of such liquor is required in accordance with the religious tenets of the community to which such person belongs. 

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन धार्मिक विधीसाठी दारूचा उपयोग करण्याकरिता कोणत्याही व्यक्तीस प्राधिकारपत्र देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल :

परंतु, अशी व्यक्ती ज्या समाजातील आहे त्या समाजाच्या धार्मिक तत्त्वांनुसार अशा दारूचा उपयोग करणे आवश्यक आहे अशी प्राधिकृत अधिका-याची खात्री झाली पाहिजे.

An authorization under this section shall be granted on the recommendation of such members of the community to which the person applying for the authorization belongs as may be approved by the State Government in that behalf.

प्राधिकारपत्रांसाठी अर्ज करणारी व्यक्ती ही ज्या समाजातील असेल त्या समाजातील ज्या व्यक्तींना राज्य शासनाने याबाबत मान्यता दिली असेल अशा व्यक्तीच्या शिफारशींवरून या कलमाअन्वये प्राधिकारपत्र देण्यात येईल.

 If any dispute arises whether the use of liquor is required by any person for sacramental purpose, the person requiring such use may apply to the Commissioner. The Commissioner after holding a summary enquiry shall decide whether or not the liquor is required by the person for sacramental purposes.

धार्मिक विधीसाठी कोणत्याही व्यक्तीस दारूचा उपयोग करणे आवश्यक आहे किंवा कसे याविषयी कोणताही विवाद उद्भवल्यास अशा व्यक्तीस आयुक्ताकडे अर्ज करता येईल. आयुक्त संक्षिप्तरीत्या चौकशी करून धार्मिक विधीसाठी अशा व्यक्तीस दारूचा उपयोग करणे आवश्यक आहे किंवा कसे याविषयी निर्णय देईल.

The decision of the Commissioner under sub-section (4) shall be final

पोट-कलम (4) अन्वये आयुक्ताने दिलेला निर्णय अंतिम असेल. 

 The State Government may, by rules or an order in writing, authorise an officer to grant a visitor’s permit for the purchase, possession, use or consumption of foreign liquor to a person who—

(a) (i) is a citizen of a foreign country, or a citizen of India and resides in any part of India, where consumption of alcoholic liquor is not generally prohibited by law; or

(ii) is a citizen of a foreign country or is a citizen of India and resides in any part of India, where consumption of liquor is prohibited by law, but has been consuming such liquor under a permit or other authorization; and

(b) Visits the State for a period of not more than a week.

राज्य शासनास नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, जी व्यक्ती.
(अ) (एक) परदेशी नागरिक असेल किंवा भारताचा नागरिक असून भारताच्या ज्या भागात मद्यार्कयुक्त दारू सेवन करण्यात कायद्याने साधारणत: बंदी करण्यात आली नसेल अशा भागात रहात असेल ; किंवा

(दोन) परेदशी नागरिक असेल किंवा भारताचा नागरिक असेल आणि भारताच्या ज्या भागात मद्यार्कयुक्त दारू सेवन करण्यास कायद्याने बंदी करण्यात आली असेल त्या भागात रहात असेल परंतु असे मद्य, परवाना किंवा इतर प्राधिकारपत्र मिळवून सेवन करीत असेल ; आणि

(ब) एक आठवड्याहून अधिक नसलेल्या मुदतीसाठी राज्यास भेट देत असेल,- अशा व्यक्तीस परदेशी दारू विकत घेण्यासाठी, ती ताब्यात ठेवण्यासाठी, ती वापरण्यासाठी आणि तिचे सेवन करण्यासाठी अभ्यागताचे परवाने देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

Such permit shall be granted ordinarily for a period not exceeding one week at any one time; but may be extended from time to time for further periods not exceeding one week at a time, so however that the total period shall not exceed in the aggregate one month.

असे परवाने कोणत्याही एका वेळी सामान्यत: एका आठवड्याहून अधिक मुदतीकरिता देण्यात येणार नाहीत ; परंतु असा परवाना कोणत्याही एका वेळी जास्तीत जास्त एक आठवड्याच्या आणखी मुदतीसाठी वेळोवेळी वाढविता येईल ; मात्र अशी एकूण मुदत एक महिन्यापेक्षा अधिक असणार नाही.

The State Government may, by rules or an order in writing, authorise an officer to grant a tourist’s permit to consume, use and buy foreign liquor to a person who is a tourist.

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, प्रवासी व्यक्तीस परदेशी दारू सेवन करण्याकरिता, वापरण्याकरिता व विकत घेण्याकरिता एखादा प्रवाशाचा परवाना देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.
 

 A tourist’s permit may be granted for the period of the tourist’s intended stay in the State but shall in no case be granted for a period exceeding one month.

प्रवाशाचा परवाना हा, ज्या मुदतीसाठी प्रवाशाचा राज्यात राहण्याचा इरादा असेल त्या मुदतीसाठी देण्यात येईल ; परंतु असा परवाना कोणत्याही बाबतीत एक महिन्याहून अधिक मुदतीसाठी देण्यात येणार नाही.
 

 Such permits shall be available at such places as may be fixed by the Commissioner in this behalf.

असे परवाने आयुक्त याबाबत ठरवील अशा ठिकाणी मिळतील.
 

Notwithstanding anything contained in sections 40, 40A and 41 the State Government may, by rules or an order in writing, authorize an officer to gtant interim permits to persons applying for permits under any of the said provisions.

कलम 40, 40-अ व 41ट यांत काहीही अंतर्भूत असले तरी, राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, उक्त तरतुदींपैकी कोणत्याही तरतुदींअन्वये परवान्यासाठी अर्ज करणा-या व्यक्तींना अंतरिम परवाने देण्यास एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

Such interim permits shall not be granted for any period exceeding two months.

असे अंतरिम परवाने दोन महिन्यांपेक्षा अधिक मुदतीसाठी देण्यात येणार नाहीत.

The State Government may, by rules or an order in writing, authorise an officer to grant permits for the consumption or use of intoxicating drugs  or opium in such quantities as may be prescribed.

राज्य शासनास, नियम करून किंवा लेखी आदेश देऊन, विहित करण्यात येईल इतक्या परिमाणात मादक औषधिद्रव्य किंवा अफू सेवन करण्याकरिता किंवा वापरण्याकरिता परवाने देण्यासाठी एखाद्या अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

 Such permits shall be granted on the certificate of the Medical Board.

असे परवाने वैद्यक मंडळाने प्रमाणपत्र दिल्यावर दिले जातील.

to equip himself with and keep such measures and weights and such instruments for testing the strength or quality of the intoxicant or hemp as the Collector may prescribe, and to keep the same in good conditions, and

मादक द्रव्याची किंवा भांगेची तीव्रता किंवा प्रत यांची पारख करण्यासाठी, जिल्हाधिकारी विहित करील अशी वजने व मापे आणि उपकरणे स्वत:जवळ ठेवण्यास आणि ती सुस्थितीत राखण्यास, आणि

on a requisition of any Prohibition Officer, duly empowered in this behalf, at any time to measure, weigh or test any intoxicant or hemp in his possession or to have it measured, weighed or tested in such manner as the Prohibition Officer may require.

या बाबतीत योग्य रीतीने अधिकार दिलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-याने मागणी केली असता, त्याच्या ताब्यात असलेले कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग यांची दारूबंदी अधिका-यास आवश्यक वाटेल त्या रीतीने मोजणी करण्यास, तोलण्यास किंवा पारख करण्यास किंवा ती मोजण्याची, तोलण्याची किंवा त्याची पारख करण्याची व्यवस्था करण्यास, बांधलेली असेल.
 

The authority granting any licence, permit, pass or authorization under this Act may for reasons to be recorded in writing cancel or suspend it,];

(a) if any fee or duty payable by the holder thereof is not duly paid ;

(b) if the purpose for which the licence, permit, pass or authorization was granted ceases to exist;

(c) in the event of any breach by the holder of such licence, permit, pass or authorization or by his servant or by any one acting with his express or implied permission on his behalf of any of the terms or conditions of such licence, permit, pass or authorization or of any licence, permit, pass or authorization previously held by the holder;

(d) if the holder thereof or any person in the employ of such holder or any person acting with his express or implied permission on his behalf is convicted of any offence under this Act or if the holder of the licence, permit, pass or authorization is convicted of any cognizable and non-bailable offence or of any offence under the Dangerous Drugs Act, 1930 or under the Drugs Act, 1940 or under the Bombay Drugs (Control) Act, 1952]or under the Indian Merchandise Marks Act, 1889, or of any offence punishable under sections 482 to 489 (both inclusive) of the Indian Penal Code, or of any offence punishable under Article 8 of the Schedule to section 167 of the Sea Customs Act, 1878;

(e) if the licence, permit, pass or authorization has been obtained through wilful nmisrepresentation or fraud.

(अ) या अधिनियमाअन्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीने द्यावयाची कोणतीही फी किंवा शुल्क योग्य रीतीने दिले नाहीतर ;(ब) ज्या कारणासाठी असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र देण्यात आले ते कारण नाहीसे झाले तर ;

(क) असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीने किंवा त्याच्या नोकराने किंवा त्याच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने त्याच्या वतीने काम करणा-या कोणत्याही व्यक्तीने असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र याच्या कोणत्याही अटीचा किंवा शर्तीचा किंवा ते धारण करणा-या व्यक्तीने पूर्वी जे कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण केले होते त्याच्या कोणत्याही अटीचा किंवा शर्तीचा भंग केला तर ;

(ड) असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीस किंवा तिच्या नोकरीत असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीस किंवा त्याच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने त्याच्या वतीने काम करणा-या कोणत्याही व्यक्तीस या अधिनियमाखालील कोणताही अपराध केल्याबद्दल सिद्धापराध ठरविण्यात आले असेल किंवा ते धारण करणा-या व्यक्तीस कोणत्याही दखलपात्र व जामीन घेण्यास अयोग्य असा, कोणताही अपराध केल्याबद्दल किंवा घातक औषधिद्रव्य अधिनियम, 1930 किंवा औषधिद्रव्य अधिनियम, 1940 किंवा मुंबई औषधिद्रव्य (नियंत्रण) अधिनियम, 1952 किंवा भारतीय पण्यचिन्ह अधिनियम, 1889 याखालील अपराध केल्याबद्दल अथवा भारतीय दंड संहिता, कलमे 482 ते 489 (दोन्ही धरून) याअन्वये शिक्षापात्र असलेल्या कोणताही अपराध केल्याबद्दल अथवा समुद्र सीमाशुल्क अधिनियम, 1878, कलम 167 च्या अनुसूचीतील अनुच्छेद 8 अन्वये शिक्षापात्र असलेला कोणताही अपराध केल्याबद्दल सिद्धापराध ठरविण्यात आले तर ;

(ई) असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र जाणूनबुजून खोटी कारणे देऊन किंवा लबाडीने प्राप्त केले असेल तर,-

असे कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र मंजूर करणा-या प्राधिका-यास कारणे लेखी नमूद करून असे कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द करता येईल किंवा तहकूब करता येईल.

Where a licence, permit, pass or authorization held by any person is cancelled, under sub-section (7), the authority aforesaid may cancel any other licence, permit, or pass or authorization granted or deemed to have been granted to such person under this Act.

कोणत्याही व्यक्तीने धारण केलेले लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र पोट-कलम (1) अन्वये रद्द करण्यात येईल तेव्हा, उपरोक्त प्राधिका-यास या अधिनियमाअन्वये अशा व्यक्तीस दिलेले किंवा दिले आहे असे समजण्यात येणारे कोणतेही इतर लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द करता येईल. 

Notwithstanding anything contained in this section, the State Government may, for reasons to be recorded in writing, suspend or cancel any licence, permit, pass or authorization.

या कलमात काहीही अंतर्भूत असले तरी, राज्य शासनास, कारणे लेखी नमूद करून कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द करता येईल किंवा तहकूब करता येईल.
 

(1) Whenever the authority granting a licence, permit, pass or authorization considers that it should be cancelled for any cause other than those specified in section 54, he may cancel it either—

(a) on the expiration of not less than fifteen days’ notice in writing of his intention to do so; or

(b) Forthwith without notice, recording his reasons in writing for doing so.

कलम 54 मध्ये विनिर्दिष्ट केलेल्या कारणांव्यतिरिक्त इतर कोणत्याही कारणासाठी एखादे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्रट रद्द करण्यात यावे असे ते देणा-या प्राधिका-यास वाटेल तेव्हा, त्यास,-

(अ) तसे करण्याचा आपला इरादा आहे याविषयी कमीत कमी पंधरा दिवसांची जी लेखी नोटीस देण्यात येईल तिची मुदत संपल्यानंतर ; अथवा

(ब) तसे करण्याबद्दल आपली कारणे नोटीस न देता नमूद करून ताबडतोब, असे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द करता येईल. 

Where a licence, permit, pass or authorization is cancelled under sub-section (1), a part of the fee for the licence, permit, pass or authorization proportionate to the unexpired portion of the term thereof and the deposit made by the holder thereof in respect of such licence, permit, pass or authorization shall be refunded to him after deducting any amount due from him to the State Government.

पोट-कलम (1) अन्वये लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द करण्यात आल्यास, अशा लायसनच्या, परवान्याच्या, पासाच्या किंवा प्राधिकारपत्राच्या मुदतीपैकी न संपलेल्या मुदतीच्या प्रमाणातील त्याच्या फीचा भाग आणि अशा लायसनच्या, परवानाच्या, पासाच्या किंवा प्राधिकारपत्राच्या संबंधातील ते धारण करणारांने ठेवलेली अनामत रक्कम ही, त्याजकडून राज्य शासनास येणे असलेली रक्कम वजा केल्यानंतर त्यास परत करण्यात येईल.
 

Notwithstanding the fact that the period during which any licence, permit, pass or authorization is to be in force has not expired, the Commissioner may direct the holder thereof to dispose of his stock of intoxicant, denatured spirituous preparation, or hemp or mhowra flowers before such date as may be specified in the order.

 कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र ज्या मुदतीपर्यंत अंमलात असेल ती मुदत संपली नाही तरीही आयुक्तास ते धारण करणा-या व्यक्तीला आदेश देऊन, अशा आदेशात विनिर्दिष्ट करण्यात येईल अशा दिनांकापूर्वी मादक द्रव्य विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ किंवा भांग किंवा मोहाची फुले यांचा त्याच्यापाशी जो साठा असेल त्याची विल्हेवाट लावण्याविषयी निदेश देण्याचा अधिकार आहे.
 

the Commissioner may also direct the owner of the stock of any intoxicant, denatured spirituous preparation, hemp or mhowra flowers who does not hold any licence, permit, pass or authorization for such stock to dispose of the said stock before such date as may be specified in the order, and the owner shall comply with such direction.

तसेच, आयुक्तास, कोणतेही मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, भांग किंवा मोहाची फुले याच्या साठ्याचा जो मालक असेल व जो त्यासाठी कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करीत असेल त्याला आदेशात विनिर्दिष्ट करण्यात येईल अशा दिनांकापूर्वी अशा साठ्याची विल्हेवाट लावण्याविषयी निदेश देता येईल ; आणि मालक अशा निदेशाचे पालन करील.

Any stock intoxicant denatured spirituous preparation, hemp or mhowra flowers left undisposed of after the date so specified shall, together with receptacles or packages in which it is contained, be liable to forfeiture to the State Government] by the order of the Commissioner. On the cancellation or the expiry of the period of any licence, permit, pass or authorization, the Commissioner may also direct that any stock of any intoxicant, denatured spirituous preparation, hemp or mhowra flowers remaining with the holder of the licence, permit, pass or authorization together with receptacles or packages thereof be forfeited to the State Government.

अशा रीतीने विनिर्दिष्ट केलेल्या दिनांकानंतर, मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, भांग किंवा मोहाची फुले यांचा विल्हेवाट न लावता शिल्लक राहिलेला कोणताही साठा, तो ज्यात असेल त्या पात्रांसह किंवा संवेष्टनासह, आयुक्ताच्या, आदेशावरून राज्य शासनाकडे, जमा करता येईल. कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द केल्यानंतर किंवा त्याची मुदत, संपल्यानंतर आयुक्तास, असाही निदेश देता येईल की, लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीपाशी कोणतेही मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, भांग किंवा मोहाची फुले यांचा शिल्लक राहिलेला कोणताही साठा, तो ज्यात असेल त्या पात्रासह किंवा संवेष्टनासह राज्य शासनाकडे, जमा करण्यात यावा.

If the articles which are forfeited under sub-section (2) are sold, the Commissioner may, if he thinks fit, order the whole or any portion of the sale proceeds of such articles to be paid to the owner thereof.

पोट-कलम (2) अन्वये सरकारजमा केलेल्या वस्तू विकण्यात आल्या तर, आयुक्तास योग्य वाटल्यास, अशा वस्तू विकून आलेली सबंध रक्कम किंवा तिचा कोणताही भाग त्याच्या मालकास देण्यात यावा असा आदेश देता येईल.

No direction or order under sub-sections (1), (1-A), (2) or (3) shall be made unless the person likely to be adversely affected by such direction or order is given reasonable opportunity of being heard, and the reasons for the direction given or order made are recorded in writing by the Commissioner.

पोट-कलमे (1), (1-अ), (2) किंवा (3) अन्वयेचा कोणताही निदेश किंवा आदेश हा, अशा निदेशामुळे किंवा आदेशामुळे ज्या व्यक्तीवर प्रतिकूल परिणाम होण्याचा संभव असेल अशाव्यक्तीस आपले म्हणणे मांडण्याची संधी दिली असल्याशिवाय आणि आयुक्ताने, दिलेल्या निदेशाबद्दलच्या किंवा केलेल्या आदेशाबद्दलच्या कारणांची लेखी नोंद केलेली असल्याशिवाय, देता येणार नाही. 

No Manufacturer of any of the articles mentioned in section 24 A shall sell, use or dispose of any liquor purchased or possessed for the purposes of such manufacture under the provisions of this Act otherwise than as an ingredient of the articles authorised to be manufactured therefrom. No more alcohol shall be used in the manufacture of any of the articles mentioned in section 24A than the quantity necessary for extraction or solution of the elements contained therein and for the preservation of the articles :

Provided that in the case of manufacture of any of the articles mentioned is section 24A in which the alcohol is generated by a process of fermentation the amount of such alcohol shall exceed 12 per cent. by Volume

कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ तयार करणा-या कोणत्याही व्यक्तीने, तो तयार करण्यासाठी या अधिनियमाच्या तरतुदीन्वये खरेदी केलेली किंवा जवळ बाळगलेली कोणत्याही प्रकारची दारू विकता येणार नाही, वापरता येणार नाही किंवा तिची विल्हेवाट लावता येणार नाही ; परंतु अशा व्यक्तीस, अशी दारू तिच्यापासून जे पदार्थ तयार करण्याचा तिला अधिकार मिळाला असेल त्या पदार्थाचे घटकद्रव्य म्हणून विकता येईल, वापरता येईल किंवा तिची विल्हेवाट लावता येईल. कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेले कोणतेही पदार्थ तयार करण्याच्या कामी, त्यात असलेली मूलद्रव्ये काढण्याकरिता किंवा ती विरघळविण्याकरिता व तो पदार्थ टिकविण्याकरिता आवश्यक असेल त्या परिमाणापेक्षा अधिक परिमाणात मद्यार्क वापरता येणार नाही :

परंतु कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ तयार करताना आंबवण्याच्या क्रियेने मद्यार्क निर्माण होत असेल त्या बाबतीत, अशा मद्यार्काचे प्रमाण त्याच्या आकारमानाच्या शेकडा 12 टक्क्यांहून अधिक असणार नाही.

No person shall—

(a) Knowingly sell any article mentioned is section 24A for being used as an intoxicating drink, or

(b) Sell any such article under circumstances from which he might reasonablyreduce the intention of the purchaser to use them for such purpose.

 कोणतीही व्यक्ती,---

(अ) कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ मादक पेय म्हणून वापरण्यासाठी जाणूनबुजून विकणार नाही, अथवा

(ब) असा कोणताही पदार्थ अशा कारणासाठी वापरण्याचा, खरेदी करणा-याचा इरादा आहे असे ज्या परिस्थितीवरून त्यास वाजवी रीतीने अनुमान करता येईल त्या परिस्थितीत तो त्यास विकणार नाही.
 

Whenever the Commissioner has reason to believe that any of the articles mentioned in section 24A does not correspond with the description and limitations provided in section 59A, be shall cause an analysis of the said articles to be made and if upon such analysis the  Commissioner shall find the said article does not so correspond, he shall give not less than 15 days notice in writing to the person who is the manufacturer thereof or is known or believed to have imported or obtained such article to show cause why the said article should not be dealt with is the intoxicating liquor, such notice to be served personally or by registered post at the Commissioner] may determine, and shall specify the time when, place where, and the name of the officer before whom such person is required to appear.

कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ कलम 59-अ मध्ये दिलेल्या वर्णनाशी जुळता नाही व त्यात दिलेल्या मर्यादांबरहुकूम तयार केलेला नाही असे आयुक्तास सकारण वाटेल तेव्हा, तो अशा पदार्थाचे पृथक्करण करून घेईल ; आणि असे पृथक्करण केल्यानंतर, असा पदार्थ अशा रीतीने वर सांगितल्याप्रमाणे दिलेल्या वर्णनाशी जुळता नाही व त्यात दिलेल्या मर्यादांबरहुकूम तयार केलेला नाही असे आयुक्तास आढळून आले तर, त्याने असा पदार्थ तयार करणा-या व्यक्तीस किंवा ज्याने तो आयात केल्याचे किंवा प्राप्त केल्याचे त्यास माहीत असेल किंवा तसे केल्याचे त्यास वाटत असेल अशा व्यक्तीस उक्त पदार्थाच्या बाबतीत ती मादक दारू आहे असे समजून उपाययोजना का करण्यात येऊ नये याविषयी कारण
दाखविण्यासाठी कमीतकमी 15 दिवसांची नोटीस देईल. अशी नोटीस आयुक्त ठरवील त्याप्रमाणे जातीने देऊन किंवा नोंदणीकृत डाकेने पाठवून बजावण्यात येईल. तसेच, अशा नोटीशीत, अशा व्यक्तीस ज्यावेळी, ज्या ठिकाणी व ज्या अधिका-यासमोर हजर राहण्याविषयी फर्माविण्यात येईल ती वेळ, ते ठिकाण व त्या अधिका-याचे नाव विनिर्दिष्ट करण्यात येईल. 

If such person fails to show to the satisfaction of the Commissioner that the said article corresponds with the description and limitations provided in the section 59A,the Commissioner] may by notification in the Official Gazette direct that the said article be dealt with as an intoxicating liquor and thereupon the provisions of this Act relating to liquor shall apply to that article.

जर अशा व्यक्तीने, उक्तपदार्थ कलम 59-अ मध्ये दिलेल्या वर्णनाशी जुळता आहे व त्यात दिलेल्या मर्यादांबरहुकूम तयार केलेला आहे असे आयुक्ताची खात्री होईल अशा रीतीने दाखविण्यात कसूर केली तर आयुक्तास राजपत्रातील अधिसूचनेद्वारे असा निदेश देता येईल की, अशा पदार्थाच्या बाबतीत ती मादक दारू आहे ते समजून विल्हेवाट लावण्यात यावी आणि त्यानंतर दारूसंबंधी या अधिनियमाच्या तरतुदी उक्त पदार्थास लागू होतील.

Whenever the Commissioner causes an analysis of an article mentioned in section 24-A to be made under sub-section (1) or gives notice thereunder, he may require the person who is the manufacture thereof or who is known or believed to have imported or obtained such articles not to sell ,distribute or otherwise deal with such article, or to remove it from any place without the previous permission of the Commissioner, for any period not exceeding three months from the date of such requisition or till the result of the analysis is known and communicated to him in writing by the Commissioner whichever is earlier, or as the case may be, till such manufacturer, or other person satisfies the Commissioner that the article corresponds to the description and limitations provided in section 59A ; and thereupon such manufacturer or person shall comply with such requisition during the said period.

पोट-कलम (1) अन्वये आयुक्त कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेल्या पदार्थाचे पृथक्करण करवील किंवा उक्त पोट-कलमान्वये नोटीस देईल तेव्हा, त्याने, असा पदार्थ तयार करणा-या व्यक्तीस किंवा जिने तो आयात केल्याचे किंवा प्राप्त केल्याचे त्यास माहीत असेल किंवा तसे केल्याचे त्यास वाटत असेल अशा व्यक्तीस, आदेश देऊन, अशा आदेशाच्या दिनांकापासून तीन महिन्याच्या आत किंवा अशा पृथक्करणाचा निकाल माहीत होईपर्यंत व त्यास तो आयुक्ताकडून लेखी कळविण्यात येईपर्यंत, यापैकी जी मुदत कमी असेल त्या मुदतीत, किंवा, यथास्थिति, अशी तयार करणारी किंवा इतर व्यक्ती, उक्त पदार्थ, कलम 59-अ मध्ये दिलेल्या वर्णनाशी जुळता आहे किंवा त्यात दिलेल्या मर्यादांबरहुकूम तयार केला आहे अशी आयुक्ताची खात्री करून देईपर्यंत असा पदार्थ त्याने विकू नये, वाटू नये किंवा अन्य प्रकारे त्याची व्यवस्था लावू नये म्हणून किंवा  आयुक्ताच्या आगाऊ परवानगीवाचून कोणत्याही ठिकाणाहून तो काढून नेऊ नये म्हणून फर्माविता येईल ; आणि त्यानंतर असा पदार्थ तयार करणारा किंवा अशा व्यक्ती उक्त मुदतीत अशा आदेशाचे पालन करील. 

No person shall have in his possession except under a permit granted by any officer empowered by the State Government in that behalf, any quantity of denatured spirituous preparation in excess of such a quantity as the State Government may, by notification in the Official Gazette, specify.

कोणतीही व्यक्ती, त्या बाबतीत राज्य शासनाने अधिकार दिलेल्या कोणत्याही अधिका-याने मंजूर केलेल्या परवान्यान्वये असेल त्याव्यतिरिक्त, राज्य शासन, राजपत्रातील अधिसूचनेद्वारे विनिर्दिष्ट करील, त्यापेक्षा अधिक प्रमाणात, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ आपल्या ताब्यात ठेवणार नाही.

In specifying quantity of possession of denatured spirituous preparation under sub-section (1) regard shall be had to the necessity for the free possession of such preparation for legitimate, domestic and other purposes, and different limits may be fixed for—

(i) different local areas,

(ii) different classes of persons, and

(iii) different occasions.

पोट-कलम (1) अन्वये विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ जवळ बाळगण्याचे प्रमाण विनिर्दिष्ट करताना ख-याखु-या, घरगुती आणि इतर प्रयोजनांकरिता असा सिद्धपदार्थ निर्वेधपणे जवळ बाळगण्याची गरज लक्षात घेण्यात येईल, आणि-----

(एक) निरनिराळ्या स्थानिक क्षेत्रासाठी,

(दोन) व्यक्तींच्या निरनिराळ्या वर्गांसाठी, आणि

(दोन) निरनिराळ्या प्रसंगांसाठी, निरनिराळ्या मर्यादा ठरविण्यात येतील.

No person shall—

(a) manufacture, sell or bottle for sale any denatured spirituous preparation,except under the authority and in accordance with the terms and conditions of a licence,

(b) import, export or transport any denatured spirituous preparation in excess of the limit of possession specified under sub-section (1) of section 59C, except under the authority and in accordance with the terms and conditions of a pass,

(c) drink any denatured spirituous preparation.

कोणतीही व्यक्ती,-

(अ) लायसन अन्वयेच्या अधिकारान्वये आणि लायसनातील अटी आणि शर्ती यानुसार असेल त्याव्यतिरिक्त, कोणताही विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ तयार करणार नाही, त्याची विक्री करणार नाही किंवा विक्रीसाठी तो बाटलीत भरणार नाही,

(ब) एखाद्या पासावरून दिलेल्या अधिकारान्वये आणि पासाच्या अटी आणि शर्तीनुसार असेल त्या व्यतिरिक्त कलम 59-क, पोट-कलम (1) अन्वये जवळ बाळगण्यासाठी जी मर्यादा विनिर्दिष्ट करण्यात आली असेल त्याहून अधिक प्रमाणात कोणत्याही विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थाची आयात, निर्यात किंवा त्याचे परिवहन करणार नाही,

(क) कोणताही विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ पिणार नाही.

A licence or pass required under sub-section (1) shall be granted by any officer empowered in writing in that behalf by the State Government.

पोट-कलम (1) अन्वये आवश्यक असलेले लायसन किंवा पास हा, राज्य शासनाने त्याबाबतीत लेखी अधिकार दिलेल्या कोणत्याही अधिका-याकडून मंजूर करण्यात येईल.

No person shall export or import mhowra flowers except under a pass granted by the Collector or an officer authorised in this behalf.

जिल्हाधिका-याने किंवा याबाबत प्राधिकृत केलेल्या अधिका-याने दिलेल्या पासावाचून कोणतीही व्यक्ती मोहाच्या फुलांची निर्यात करणार नाही किंवा त्यांची आयात करणार नाही.

No person or head of household on his behalf or on behalf of the members of his household shall in the aggregate collect or transport or sell or buy or have in his possession mhowra flowers exceeding the prescribed limit in weight, except under the authority and subject to the conditions of a licence, permit or pass granted by the Collector or an officer authorized in this behalf :

Provided that no licence, permit or pass shall be necessary for the collection, transport, sale, purchase or possession within such area and during such period (hereinafter called vacation period) as the State Government may, by notification in the Official Gazette notify, of any quantity of Mhowara flowers which shall be the produce of that year and of that area:

Provided further that unless the State Government by anotification in the Official Gazette, otherwise directs, no licence, permit or pass shall be necessary for the transport by rail of any quantity of Mhowra flowers through an area which has no vacation period or the vacation period for which has expired at the time when the transport takes place, provided that—

(i) the said flowers are not unloaded in transit, and

(ii) there is a vacation period at the place from which and to which the said flowers are transported at the time when the said flowers are dispatched or arrive, as the case may be.

जिल्हाधिका-याने किंवा याबाबत प्राधिकृत केलेल्या अधिका-याने दिलेले लायसन, परवाना किंवा पास यावाचून आणि असे लायसन, परवाना किंवा पास यातील शर्ती पाळल्यावाचून कोणत्याही व्यक्तीने किंवा कुटुंबप्रमुखाने, त्याच्या स्वत:च्या वतीने किंवा त्याच्या कुटुंबातील व्यक्तींच्या वतीने एकंदर विहित करण्यात येईल इतक्या वजनापेक्षा अधिक मोहाची फुले गोळा करणार नाही किंवा त्यांचे परिवहन करणार नाही किंवा ती विकणार नाही किंवा विकत घेणार नाही किंवा ती आपल्याजवळ बाळगणार नाही :

परंतु, राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे जाहीर करील अशा क्षेत्रात व अशा मुदतीत (जिल्ह्यात यापुढे माफीची मुदत असे म्हटले आहे.) त्यावर्षी व त्या क्षेत्रात आलेली मोहाची फुले कोणत्याही परिमाणात गोळा करण्यासाठी त्याचे परिवहन करण्यासाठी, ती विकण्यासाठी, खरेदी करण्यासाठी किंवा जवळ बाळगण्यासाठी कोणत्याही लायसनची, परवान्याची किंवा पासाची आवश्यकता असणार नाही :

परंतु, आणखी असे की, राज्य शासनाने राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे अन्यथा निदेश दिलेला नसल्यास, ज्या क्षेत्राच्या बाबतीत माफीची मुदत नाही किंवा परिवहनाचे वेळी ज्या क्षेत्राच्या बाबतीत माफीची मुदत संपली असेल त्या क्षेत्रातून, मोहाच्या फुलांचे कोणत्याही परिमाणात रेल्वेने परिवहन करण्यासाठी कोणत्याही लायसनची, परवान्याची किंवा पासाची आवश्यकता असणार नाही, परंतु-

(एक) अशी फुले त्याची ने-आण करताना खाली उतरवून घेऊ नये ; आणि

(दोन) ज्या ठिकाणाहून व ज्या ठिकाणाकडे अशा फुलांचे परिवहन करण्यात येत असेल त्या ठिकाणी अशी फुले पाठविण्यात येतील किंवा यथास्थिति, पोचतील त्यावेळी माफीची मुदत चालू असेल.

Except as otherwise provided in sub-sections (2) and (3) no person shall export, import, transport, sell or have in his possession any quantity of molasses.

पोट-कलमे (2) व (3) अन्वये अन्यथा जी तरतूद केली असेल त्या व्यतिरिक्त कोणतीही व्यक्ती कोणत्याही परिमाणात काकवी निर्यात करणार नाही, आयात करणार नाही, तिचे परिवहन करणार नाही, ती विकणार नाही किंवा आपल्याजवळ बाळगणार नाही.
 

The State Government may, by general or special order, authorise any collector or any other officer to grant licenses for the import, export, sale or possession of molasses.

राज्य शासनास सर्वसाधारण किंवा विशेष आदेशाद्वारे, काकवी आयात करण्यासाठी, निर्यात करण्यासाठी, विकण्यासाठी किंवा जवळ बाळगण्यासाठी लायसन देण्याकरिता कोणत्याही जिल्हाधिका-यास किंवा कोणत्याही इतर अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

The State Government may also authorise any Collector or any other officer to grant permits for the transport of molasses.

तसेच राज्य शासनास, काकवीचे परिवहन करण्यासाठी परवाने देण्याकरिता कोणत्याही जिल्हाधिका-यास किंवा कोणत्याही इतर अधिका-यास प्राधिकृत करता येईल.

whoever in contravention of the provisions of this Act, or of any rule, regulation or order made or of any licence, permit, pass or authorization issued, thereunder—

(b) consumes or uses any intoxicant other than opium or hemp,

(c)  taps or permits to be tapped any toddy producing tree,

(d)  draws or permits to be drawn toddy from any tree, shall, on conviction be punished—

(i)  for a first offence, with imprisonment for a term which may extend to sixmonths and with fine which may extend to ten thousand rupees:

Provided that, in the absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the Court, such imprisonment shall not be less than five thousand rupees;

(ii) for a second offence, with imprisonment for a term which may extend two years and with fine which may extend to twenty thousand rupees : Provided that, in the absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the Court, such imprisonment shall not be less than six months and fine shall not be less than 8[ten thousand rupees;

(iii) for a third or subsequent offences, with imprisonment for a term which may extend to two years and with fine which may extend to twenty thousand rupees:

Provided that, in absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the Court, such imprisonment shall not be less than nine months and fine shall not be less than ten thousand rupees.

जी कोणी व्यक्ती या अधिनियमाच्या तरतुदींचे किंवा तद्न्वये केलेल्या कोणत्याही नियमाचे किंवा विनियमाचे किंवा तद्न्वये दिलेल्या कोणत्याही आदेशाचे अथवा तद्न्वये दिलेल्या कोणत्याही लायसनचे, परवान्याचे, पासाचे किंवा प्राधिकारपत्राचे उल्लंघन करून-

(ब) कोणतेही मादक द्रव्य (अफू व्यतिरिक्त) किंवा भांग सेवन करील किंवा वापरील.

(क) कोणतेही ताडी देणारे झाड छेदील किंवा छेदण्यास परवानगी देईल.

(ड) कोणत्याही झाडापासून ताडी काढील किंवा ताडी काढण्यास परवानगी देईल, त्यास सिद्धापराध ठरवण्यात आले असता,-

(एक) पहिल्या अपराधाबद्दल सहा महिन्यांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची शिक्षा होईल व दहा हजार रुपयांपर्यंत वाढविता येऊ
शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल :

परंतु, न्यायालयाच्या निकालपत्रात नमूद करावयाच्या तद्विरुद्ध विशेष व पुरेशा कारणांच्या अभावी, अशी कारावासाची शिक्षा तीन महिन्यांपेक्षा कमी
असणार नाही व असा द्रव्य दंड पाच हजार रुपयांपेक्षा कमी असणार नाही.

(दोन) दुस-या अपराधाबद्दल दोन वर्षांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची शिक्षा होईल व वीस हजार रुपयांपर्यंत वाढविता
येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल :

परंतु, न्यायालयाच्या निकालपत्रात नमूद करावयाच्या तद्विरुद्ध विशेष व पुरेशा कारणांच्या अभावी , अशी कारावासाची शिक्षा सहा महिन्यांपेक्षा कमी
असणार नाही व असा द्रव्य दंड दहा हजार रुपयांपेक्षा कमी असणार नाही.

(तीन) तिस-या किंवा त्या नंतरच्या अपराधाबद्दल दोन वर्षांपर्यंत विढविता येईल इतक्या मुदतीच्या कारावसाची शिक्षा होईल व वीस हजार रुपयांपर्यंत
वाढविता येईल इतक्या दंडाची शिक्षा होईल :

परंतु, न्यायालयाच्या निकालपत्रात नमूद करावयाच्या तद्विरुद्ध विशेष व पुरेशा कारणांच्या अभावी, अशी कारावासाची शिक्षा नऊ महिन्यांपेक्षा कमी
असणार नाही व असा द्रव्य दंड होईल व दहा हजार रुपयांपेक्षा कमी असणार नाही. 

Subject to the provisions of sub-section (3), where in any trial of an offence under clause (b) of sub-section (1) for the consumption of an intoxicant, it is alleged that the accused person consumed liquor, and it is proved that the concentration of alcohol in the blood of the accused person is ¹²[not less than 0.05 per cent weight in volume] then the burden of proving that the liquor consumed was a medicinal or toilet preparation, or an antiseptic preparation or solution, or a flavouring extract, essence or syrup, containing alcohol, the consumption of which is not in contravention of the Act or any rules, regulations or orders made thereunder, shall be upon the accused person, and the Court shall in the absence of such proof presume the contrary.

पोट-कलम (3) च्या तरतुदींना अधीन राहून मादक द्रव्य सेवन केल्यामुळे पोट-कलम (1) चा खंड (ब) खालील अपराधाबद्दल असलेल्या कोणत्याही न्यायचौकशीत, आरोपी व्यक्तीने दारूचे, सेवन केले आहे असा आरोप करण्यात आला असेल आणि आरोपी व्यक्तीच्या रक्तातील मद्यार्काचे प्रमाण आकारमानातील वजनाने 0.05 टक्क्यांहून कमी नाही असे सिद्ध करण्यात आले असेल तर, सेवन केलेली दारू औषधासाठी किंवा प्रसाधनासाठी तयार केलेले पदार्थ किंवा जंतुनाशक पदार्थ किंवा द्रावण किंवा मद्यार्क असलेला सुगंधी अर्क किंवा सरबत होते आणि अशा दारूचे सेवन या अधिनियमाचे किंवा त्याअन्वये केलेले कोणतेही नियम, विनियम किंवा आदेश यांचे उल्लंघन करून करण्यात आले नव्हते हे सिद्ध करण्याचा
भार आरोपी व्यक्तीवर असेल आणि न्यायालय अशा पुराव्याच्या अभावी तद्विरुद्ध अनुमान काढील.
 

The provisions of sub-section (2) shall not apply to the consumption of any liquor—

(a) by indoor patients during the period they are being treated in any hospital convalescent home, nursing home or dispensary,maintained or supported by Government or a local authority or by charity ,or

(b) by such other persons in such other institutions, or in such circumstances as may be prescribed.

पोट-कलम (2) याच्या तरतुदी----

(अ) शासनाने किंवा स्थानिक प्राधिकरणाने चालविलेल्या किंवा त्याच्या साहाय्याने चालविण्यात येणा-या किंवा धर्मार्थ असलेल्या कोणत्याही
रुग्णालयात, आरोग्य सुधारणा गृहात, शुश्रुषागृहात किंवा दवाखान्यात दाखल करून घेतलेल्या रोग्यांवर उपचार चालू असलेल्या मुदतीत त्यांना
देण्यात येणा-या मद्यार्काच्या बाबतीत, किंवा

(ब) विहित करण्यात येईल अशा इतर संस्थेत किंवा अशा परिस्थितीत अशा इतर व्यक्तींना, कोणतीही दारू घेण्यास लागू असणार नाही.
 

for a first offence, such imprisonment shall not be less than six months and fine shall not be less than five hundred rupees;

for a second offence, such imprisonment shall not be less than nine months and fine shall not be less than one thousand rupees.

for a third or subsequent offences, such imprisonment shall not be less than one year and fine shall not be less than one thousand rupees.]

Whoever in contravention of section 21 alters or attempts to alter any denatured spirit or has in his possession any spirit in respect of which he knows or has reason to believe that any such alteration or attempt has been made shall, on conviction, be punished with imprisonment for a term which shall not be less than three years but which may extend to five years or with fine which shall not be less thantwenty-five thousand rupees but which may extend to fifty thousand rupees or with both.

जी कोणी व्यक्ती कलम 21 चा भंग करून कोणत्याही विप्रकृत मद्यसारात फेरबदल करील किंवा फेरबदल करण्याचा प्रयत्न करील किंवा ज्या कोणत्याही मद्यसाराबद्दल असा कोणतीही फेरबदल केला आहे किंवा फेरबदल करण्याचा प्रयत्न केला आहे असे त्यास माहित असेल किंवा असे वाटण्यास त्यास कारण असेल असे मद्यसार आपल्याजवळ बाळगील, तिला सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता. तीन वर्षांपेक्षा कमी नसेल, परंतु, पाच वर्षांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या मुदतीच्या कारावसाची किंवा पंचवीस हजार रुपयांपेक्षा कमी नसेल, परंतु, पन्नास हजार रुपयांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या द्रव्यदंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील.

In prosecution under this section, it shall be presumed, until the contrary is proved, that the alteration or attempt to alter any denatured spirit was done, with the intention that such spirit may be used for human consumption as an intoxicating liquor.

या कलमान्वयेच्या खटल्यामध्ये तद्विरुद्ध सिद्ध करण्यात येत नाही तोपर्यंत. कोणत्याही विक्रकृत मद्यसारात केलेला फेरबदल किंवा फेरबदलकरण्याचा प्रयत्न, असे मद्यसार मादक दारू म्हणून मनुष्यास उपयोगात आणता यावे या हेतूने केलेले आहे असे गृहीत धरण्यात येईल.

Whoever in contravention of section 21A alters or attempts to alter any denatured spirituous preparation or has in his possession any such preparation in respect of which he knows or has reason to believe that any such alteration or attempt has been made shall, on conviction, be punished with imprisonment for a term which shall not be less than three years but which may extend to five years or with fine which shall not be less than twenty-five thousand rupees but which may extend to fifty thousand rupees or with both.

जी कोणी व्यक्ती कलम 21-अ चा भंग करून कोणत्याही विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थात फेरबदल करील किंवा फेरबदल करण्याचा प्रयत्न करील किंवा ज्या कोणत्याही अशा सिद्धपदार्थाबद्दल असा कोणताही फेरबदल केला आहे किंवा फेरबदल करण्याचा प्रयत्न केला आहे असे त्यास माहीत असेल किंवा असे वाटण्यास त्यास कारण असेल असा सिद्धपदार्थ जवळ बाळगील, तिला सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता. तीन वर्षांपेक्षा कमी नसेल, परंतु, पाच वर्षांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची किंवा पंचवीस हजार रूपयांपेक्षा कमी नसेल, परंतु, पन्नास हजार रुपयांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या द्रव्यदंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील

In prosecutions under this section, it shall be presumed, until the contrary is proved, that the alteration or attempt to alter any denatured spirituous preparation was done with the intention that it may be used for human consumption as an intoxicating liquor.

या अधिनियमान्वयेच्या सर्व खटल्यात, तद्विरुद्ध सिद्ध करण्यात येणार नाही तोपर्यंत, कोणत्याही विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थात केलेला फेरबदल किंवा फेरबदल करण्याचा प्रयत्न, असा सिद्धपदार्थ मादक दारू म्हणून मनुष्यास उपयोगात आणता यावा या हेतूनेच केलेला आहे असे गृहीत धरण्यात येईल.

Whoever in contravention of the  provisions of section 59AA or, as the case may be,of section 59A -

(1a)Manufactures, imports or exports any article mentioned in section 24A, or

(a) Sells uses or disposes of any liquor otherwise than as an ingredient of any article mentioned in section 24A, or

(b) uses more alcohol in the ⁸[manufacture of any of the articles mentioned in section 24A than the quantity necessary for extraction of solution of the elements contained therein and for the preservation of such article, or

(c) knowingly sells any such article] for being used as an intoxicating drink, or sells any such article under circumstances from which he might reasonably reduce the intention of the purchaser to use them for such purpose,

shall, on conviction, be punished with imprisonment for a term which may extend to one year or with fine which may extend to ten thousand rupees or with both.

जी कोणी व्यक्ती कलम 59-अअ किंवा यथास्थिति कलम 59-अ च्या तरतुदीचेट उल्लंघन करून

1-अ) कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेल्या कोणत्याही वस्तू तयार करील, त्यांची आयात किंवा निर्यात करील, अथवा

(अ) कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेल्या कोणत्याही पदार्थाचा घटकद्रव्य म्हणून असेल त्या व्यतिरिक्त इतर रीतीने कोणत्याही प्रकारची दारू विकील,
वापरील किंवा तिची विल्हेवाट लावील, अथवा

(ब) कलम 24-अ मध्ये उल्लेख केलेला कोणताही पदार्थ तयार करण्याच्या कामी त्यात असलेली मूलद्रव्ये काढण्याकरिता किंवा ती विरघळण्याकरिता
व असा पदार्थ टिकविण्याकरिता आवश्यक असेल त्या परिमाणापेक्षा अधिक परिमाणात मद्यार्क वापरील अथवा

(क) मादक पेय म्हणून वापरण्यासाठी असा कोणताही पदार्थ जाणूनबुजून विकील किंवा असा कोणताही पदार्थ अशा कारणांसाठी वापरण्याचा,
खरेदी करण्याचा इरादा आहे असे ज्या परिस्थितीवरून त्यास वाजवी रीतीने अनुमान करता येईल त्या परिस्थितीत तो विकील,

त्यास, सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता, एक वर्षापर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची शिक्षा किंवा दहा हजार रूपयांपर्यंत
येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल किंवा दोन्ही शिक्षा होतील

No person who has been convicted for any offence under this section or has paid any sum of money under section 104 by way of composition for such offenceshall be entitled to manufacture, import or to sell any article mention in section 24A for a period of one year from the date of such conviction or payment, and any person who imports, manufactures or sells any such article] in contravention of this sub- section shall be liable to the same punishment as is provided for an offence punishable under section 65.

या कलमान्वये ज्यास सिद्धापराध ठरविण्यात आले आहे किंवा कलम 104 अन्वये तडजोड म्हणून अशा अपराधाबद्दल ज्याने कोणतीही रक्कम भरली आहे अशा कोणत्याही व्यक्तीस, अशा अपराधसिद्धीच्या किंवा रकमा भरल्याच्या दिनांकापासून एक वर्ष मुदतीपर्यंत कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेला कोणताही पदार्थ तयार करण्याचा, आयात करण्याचा किंवा विकण्याचा हक्क असणार नाही ; आणि जी कोणतीही व्यक्ती या पोट-कलमाचा भंग करून असा कोणताही पदार्थ आयात करील, तयार करील किंवा विकील, ती, कलम 65 अन्वये शिक्षापात्र असलेल्या अपराधाबद्दल ज्या शिक्षेची तरतूद केली आहे त्याच शिक्षेस पात्र होईल.

If the manufacturer of any of the articles mentioned in section 24A fails to show to the satisfaction of the Commissioner that the article corresponds to the description and limitations provided in section 59A, his licence for the purchase, use or possession of liquor or alcohol for the manufacture of such article shall be revoked.

कलम 24-अ मध्ये नमूद केलेल्या पदार्थांपैकी कोणताही पदार्थ तयार करणा-या व्यक्तीने जर असा पदार्थ कलम 59-अ मध्ये दिलेल्या वर्णनाशी जुळता आहे व त्यात दिलेल्या मर्यादाबरहुकूम तयार केला आहे अशी आयुक्ताची खात्री होईल अशी रीतीने दाखविण्यात कसूर केली तर, असा पदार्थ तयार करण्याकरिता दारू किंवा मद्यार्क खरेदी करण्यासाठी, वापरण्यासाठी किंवा जवळ बाळगण्यासाठी असलेले त्याचे लायसन रद्द करण्यात येईल. 

Any person who fails to comply with any requisition made by the Commissioner under sub-section (2) of section 59B, shall, on conviction, be punished with imprisonment for term which may extend to one year or with fine which may extend to ten thousand rupees or with both.

कलम 59-ब पोट-कलम (2) अन्वये आयुक्ताने दिलेल्या कोणत्याही आदेशाचे पालन करण्यात जी कोणतीही व्यक्ती कसूर करील, तिला सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता. एक वर्षापर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची शिक्षा होईल किंवा दहा हजार रूपयांपर्यंत वाढविता येईल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील.

Whenever any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses are manufactured, imported, exported, transported, sold, or are possessed by any person on account of any other person and such other person knows or has reason to believe that such manufacture, import, export, transport, sale or possession is, on his account the intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses, as the case may be, shall, for the purposes of this Act, be deemed to have been manufactured, imported, exported, transported or sold by or to be in possession of, such other person.

जेव्हा कोणत्याही व्यक्तीने कोणत्याही इतर व्यक्तीच्या वतीने मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी तयार केली असेल, आयात केली असेल, निर्यात केली असेल किंवा तिचे परिवहन केले असेल, ती विकली असेल अथवा जवळ बाळगली असेल आणि जेव्हा अशा दुस-या व्यक्तीस, असे तयार करणे, आयात करणे, निर्यात करणे, परिवहन करणे, विकणे अगर जवळ बाळगणे आपल्या वतीने झाले आहे हे माहित असेल अगर तसे त्यास सकारण वाटत असेल तेव्हा, यथास्थिति, असे मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी या अधिनियमाच्या प्रयोजनांकरिता अशा दुस-या व्यक्तीने तयार केली आहे, आयात केली आहे, निर्यात केली आहे किंवा तिने तिचे परिवहन केले आहे. विक्री केली आहे किंवा आपल्याजवळ बाळगली आहे असे समजले पाहिजे.
 

Nothing in sub-section (1) shall absolve any person from liability to any punishment under this Act for the unlawful manufacture, import, export, transport, sale or possession of such articles

पोट-कलम (1) मधील कोणत्याही तरतुदींमुळे असे पदार्थ बेकायदेशीररित्या तयार करणे, आयात करणे, निर्यात करणे, त्याचे परिवहन करणे, विक्री करणे किंवा जवळ बाळगणे याबद्दल, या अधिनियमान्वये कोणत्याही व्यक्तीस जी कोणतीही शिक्षा होऊ शकेल, त्यातून ती मुक्त होणार नाही.

In the event of any breach by the holder of any licence, permit, pass or authorization granted under this Act or by his servants or by any person acting with his express or implied permission on his behalf of any of the terms or conditions of such licence, permit, pass or authorization such holder shall, in addition to the cancellation or suspension of the licence, permit, pass or authorization granted to him be punished, on conviction, with imprisonment for a term which may extend to six months or with fine which may extend to five thousand or with both, unless it is proved that all due and reasonable precautions were exercised by him to prevent any such breach.

या अधिनियमान्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या कोणत्याही व्यक्तीने किंवा तिच्या नोकराने किंवा तिच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने तिच्या वतीने काम करणा-या कोणत्याही व्यक्तीने अशा लायसनाच्या, परवान्याच्या, पासाच्या किंवा प्राधिकारपत्राच्या कोणत्याही अटीचा किंवा शर्तीचा भंग केल्यास, तिला दिलेले लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र रद्द होऊन किंवा तहकूब होऊन शिवाय असा कोणताही भंग होऊ न देण्यासाठी आपण सर्व योग्य व वाजवी उपाययोजना केल्या होत्या असे तिने सिद्ध न केले तर, तिला, सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता, सहा महिन्यापर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावसाची शिक्षा होईल किंवा पाच हजार रुपयांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील.
 

Any person who commits any such breach shall, whether he acts with or without the permission of the holder of the licence, permit, pass or authorization be liable to the same punishment.

जी कोणती व्यक्ती, अशा रीतीने कोणताही भंग करील, ती त्याच शिक्षेस पात्र होईल-मग ती असे कृत्य लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीच्या परवानगीने केलेला असो किंवा परवानगीवाचून केलेला असो.

Whoever in any street or thoroughfare or public place or in any place to which the public have or are permitted to have access, behaves in disorderly manner under the influence of drink, shall, on conviction, be punished—

(a) for a first offence, with rigorous imprisonment for a term which may extend to six months and with fine which may extend to ten thousand rupees:

Provided that, in absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the Court, such imprisonment shall not be less than three months and the fine shall not be less than five thousand rupees; and

(b) for a subsequent offence, with rigorous imprisonment for a term which may extend to one year and also with a fine of ten thousand rupees:

Provided that, in the absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the court, such imprisonment shall not be less than six months and fine shall not be less than seven thousand five hundred rupees.

जी कोणतीही व्यक्ती, कोणत्याही सडकेवर अथवा सार्वजनिक जागी किंवा ज्या कोणत्याही जागी लोकांना प्रवेश मिळू शकतो अथवा परवानगी मिळू शकते अशा जागी दारूच्या नशेत गैरशिस्तीने वागेल तिला, सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता,-----

(अ) पहिल्या अपराधाबद्दल, सहा महिन्यापर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या सश्रम कारावासाची व 5दहा हजार रुपयांपर्यंतवाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल :

परंतु, न्यायालयाच्या निकालपत्रात तद्विरुद्ध नमूद करण्यात येतील अशा विशेष व पुरेशा कारणाच्या अभावी अशा कारावासाची शिक्षा तीन महिन्यांपेक्षा कमी असणार नाही व असा द्रव्यदंड पाच हजारट पेक्षा कमी असणार नाही; आणि

(ब) नंतरच्या अपराधाबद्दल, एक वर्षापर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या सश्रम कारावासाची व तसेच 7दहा हजार रुपयेट इतक्या द्रव्यदंडाची शिक्षा होईल :

परंतु न्यायालयाच्या निकालपत्रात तद्विरुद्ध नमूद करण्यात येतील अशा विशेष व पुरेशा कारणांच्या अभावी, अशी कारावासाची शिक्षा सहा महिन्यांपेक्षा कमी असणार नाही व असा द्रव्यदंड सात हजार पाचशे रुपयांपेक्षाट कमी असणार नाही.

In prosecution for an offence under sub-section (1), it shall be presumed until the contrary is proved that the person accused of the said offence has drunk liquor or consumed any other intoxicant for the purpose of being intoxicated and not for a medicinal purpose.

पोट-कलम (1) खालील अपराध केल्याबद्दल चालविलेल्या खटल्यात, तद्विरुद्ध सिद्ध करण्यात येईपर्यंत, असा अपराध केल्याबद्दल जिच्यावर आरोप ठेवला आहे अशी व्यक्ती औषधी कारणांसाठी नव्हे तर नशा येणासाठी दारू प्यायली आहे किंवा कोणत्याही इतर मादक द्रव्याचे तिने सेवन केले आहे असे गृहीत धरण्यात येईल.

Whoever, being the owner or occupier, or having the use or care or management or control of any place, knowingly permits it to be used for the purpose of the commission by any other person of any offence punishable under this Act, shall on conviction, be punished with imprisonment for a term which may extend to six months or with fine which may extend to ⁵[ten thousand rupees] or with both:

Provided that, in the absence of special and adequate reasons to the contrary to be mentioned in the judgement of the Court, the imprisonment shall not be less than three months and fine shall not be less than ⁶[five thousand rupees];

जी कोणतीही व्यक्ती, कोणत्याही जागेची मालक किंवा तिचा भोगवटा करणारी अगर वापर करणारी किंवा तिच्यावर देखरेख ठेवणारी अगर तिची व्यवस्था पाहणारी किंवा तिच्यावर नियंत्रण ठेवणारी असून, या अधिनियमान्वये शिक्षापात्र असलेला कोणताही अपराध इतर कोणत्याही व्यक्तीकडून करण्यासाठी अशा जागेचा वापर करण्याची जाणूनबुजून परवानगी देईल, तिला, सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता, सहा महिन्यांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावासाची शिक्षा होईल किंवा दहा हजार रुपयांपर्यंतवाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्यदंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील :

परंतु न्यायालयाच्या निकालपत्रात तद्विरुद्ध नमूद करण्यात येतील अशा विशेष व पुरेशा कारणांच्या अभावी, अशी कैदेची शिक्षा तीन महिन्यांपेक्षा कमी असणार नाही व असा द्रव्यदंड पाच हजार रुपयांपेक्षा कमी असणार नाही.

Any owner who has leased out his premises to be used by other person under any agreement shall not be held responsible for an offence under sub-section (1) committed by the tenant in the premises in his possession, unless it is proved that the owner is actively involved in the commission of such offence.

ज्याने आपली जागा कोणत्याही कराराअन्वये भाडेपट्ट¬ाने दिली आहे अशा कोणत्याही मालकाला, भाडेकरूने त्याच्या ताब्यात असलेल्या जागेत केलेल्या पोट-कलम (1) खालील अपराधासाठी, जोपर्यंत तो मालक अशा अपराधामध्ये सक्रियपणे गुंतला आहे असे शाबीत होत नाही तोपर्यंत, जबाबदार धरले जाणार नाही.

Whenever any person is convicted of an offence punishable under this Act, the court convicting such person, may at the time of passing the sentence on such person, order him to execute a bond for a sum proportionate to his means with or without sureties to abstain from the commission of offences punishable under the provisions of this Act during such period not exceeding three years as it may direct.

या अधिनियमाअन्वये शिक्षापात्र असलेला अपराध केल्याबद्दल कोणत्याही व्यक्तीस सिद्धापराध ठरविण्यात येईल तेव्हा, अशा व्यक्तीला सिद्धापराध ठरविणा-या न्यायालयास तिला शिक्षा देताना, या अधिनियमाच्या तरतुदींअन्वये शिक्षापात्र असलेला अपराध न्यायालय निदेश देईल अशा जास्तीत जास्त तीन वर्षांच्या मुदतीत त्याने करू नये म्हणून त्याच्या उत्पन्नाच्या प्रमाणात असलेल्या रकमेचे बंधपत्र जामिनानिशी किंवा जामिनावाचून, करून देण्याविषयी त्याला आदेश देता येईल.

The bond shall be in such form as may be provided under the provisions of the code of Criminal Procedure,*1898, and the provision of the said code shall in so far as they are applicable apply to all matter connected with such bond if it were a bond to keep the peace ordered to be executed under section 106 of the said Code.

असे बंधपत्र, फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 यांच्या तरतुदींअन्वये तरतूद करण्यात येईल अशा नमुन्याप्रमाणे असेल ; आणि उक्त संहितेच्या तरतुदी, जेथवर लागू होतील तेथवर, अशा बंधनपत्रासंबंधी असलेल्या सर्व गोष्टींना जणू असे बंधपत्र शांतता राखण्यासाठी उक्त संहितेच्या कलम 106 अन्वये करून देण्यास फर्मविले आहे असे समजून लागू होईल.

If the conviction is set aside in appeal the bond so executed shall become void.

अपिलात अपराधसिद्धी रद्द झाली तर, अशा रीतीने करून दिलेले बंधपत्र निरर्थक होईल.

Whenever a Presidency Magistrate specially empowered by the State Government in this behalf in Greater Bombay and elsewhere, a District Magistrate or Sub-Divisional Magistrate] receives information that any person within the local limit of his jurisdiction habitually commits or attempts to commit or abets the commissioner of an offence punishable under this Act such Magistrate may require such person to show cause why he should not be ordered to execute a bond, with sureties, for his good behaviour for such period not exceeding three years as the Magistrate may direct.

 जेव्हा जेव्हा बृहन्मुंबईत राज्य शासनाने याबाबत खास अधिकार दिलेला इलाखा-शहर दंडाधिकारी व इतरत्र, जिल्हादंडाधिकारी किंवा उपविभागीय दंडाधिकारी यांस. त्यांच्या अधिकार क्षेत्राच्या स्थानिक हद्दीत, कोणतीही व्यक्ती या अधिनियमान्वये शिक्षापात्र असलेला अपराध वारंवार करते किंवा करण्याचा प्रयत्न करते किंवा करण्यास अपप्रेरणा देते अशी माहिती मिळेल तेव्हा तेव्हा, अशा व्यक्तीस दंडाधिकारी निदेश देईल अशा जास्तीत जास्त तीन वर्षांच्या मुदतीसाठी चांगली वर्तणूक ठेवण्याबद्दल जामिनानिशी, बंधपत्र लिहून देण्यास त्यास आदेश का देण्यात येऊ नये याविषयी कारणे दाखविण्यास अशा दंडाधिका-यास सांगता येईल.

The provisions of the Code of Criminal Procedure,1898, *shall in so far as they are applicable apply to any proceedings under sub-section (1) as if the bond referred to therein where a bond required to be executed under section 110 of the said Code.

फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 यांच्या तरतुदी, त्या जेथवर लागू असतील तेथवर, पोट-कलम (1) अन्वये केलेल्या कोणत्याही कामकाजाच्या बाबतीत, त्यात उल्लेख केलेले बंधपत्र हे जणू उक्त संहितेचे कलम 110 अन्वये करून देणे आवश्यक असलेले बंधपत्र आहे असे समजून, लागू होतील.

Whenever any offence punishable under this Act has been committed,

(a) any intoxicant, hemp, mhowra flowers, molasses, materials, still, utensil, implement or apparatus in respect of which the offence has been committed,

(b) where in the case of an offence involving illegal possession, the offender has in his lawful possession any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses other than those in respect of which an offence under this Act has been committed , the entire stock of such intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses,

(c) where in the case of an offence of illegal import, export or transport, the offender has attempted to import, export or transport any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses, in contravention of the provisions of this Act, rule, regulation or order or in breach of a condition of a licence, permit pass or authorization, the whole quantity of such intoxicant hemp, mhowara flowers or molasses which he has attempted to import, export or transport,

(d) where in the case of an offence of illegal sale, the offender has in his lawful possession any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses other than that in respect of which an offence has been committed the whole of such other intoxicant, hemp mhowra flowers or molasses,

shall be confiscated by the order of the Court.

या अधिनियमान्वये शिक्षापात्र असलेला कोणताही अपराध करण्यात येईल तेव्हा----

(अ) ज्याच्या बाबतीत अपराध करण्यात आला असेल असे कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले, काकवी, साहित्य, दारु गाळण्याची भट्टी, भांडी, साधने किंवा उपकरणे,

(ब) बेकायदेशीररीत्या जवळ बाळगण्यामुळे होत असलेल्या अपराधाच्या बाबतीत, या अधिनियमाखालील अपराधांशी संबंधित अशा पदार्थाव्यतिरिक्त इतर कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी कायदेशीररीत्या अपराधी व्यक्तीच्या कब्जात असेल तेव्हा, मादक द्रव्याचा, भांगेचा, मोहाचा फुलांचा किंवा काकवीचा संबंध साठा,

(क) बेकायदेशीररीत्या आयात, निर्यात किंवा परिवहन करण्यामुळे होत असलेल्या अपराधाच्या बाबतीत जेव्हा अपराधी व्यक्तीने या अधिनियमाच्या तरतुदींचे किंवा तदन्वये केलेल्या नियमाचे किंवा विनियमाचे किंवा तदन्वये दिलेल्या आदेशाचे उल्लंघन करून किंवा लायसनच्या, परवान्याच्या, पासाच्या किंवा प्राधिकारपत्राच्या शर्तीचा भंग करून कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी यांची आयात, निर्यात किंवा परिवहन करण्याचा प्रयत्न केला असेल तेव्हा, ज्यांच्या बाबतीत अशा व्यक्तीने आयात, निर्यात किंवा पहिवहन करण्याचा प्रयत्न केला असेल ती सर्व मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले, किंवा काकवी,

(ड) बेकायदेशीर विक्री करण्यामुळे होत असलेल्या अपराधांच्या बाबतीत, ज्यांच्या बाबतीत अपराध करण्यात आला असेल अशा पदार्थाव्यतिरिक्त इतर कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी कायदेशीररीत्या अपराधी व्यक्तीच्या कब्जात असेल तेव्हा, अशी इतर सर्व मादक द्रव्ये, भांग मोहाची फुले किंवा काकवी. ही, न्यायालयाच्या आदेशावरून सरकारजमा केली जातील.

Any receptacle, package or covering in which any of the articles liable to confiscation under sub- section (1) is found and the other contents of such receptacle, package or covering and the animals, carts, vessels or other conveyances used in carrying any such article shall like-wise be liable to confiscation by the order of the Court.

पोट-कलम (1) अन्वये सरकारजमा होण्यास पात्र असलेली, कोणतीही वस्तू ज्यात आढळून आली आहे असे कोणतेही पात्र, संवेष्टन किंवा वेष्टन व अशा पात्रातील संवेष्टनातील किंवा वेष्टनातील इतर वस्तू आणि अशी कोणतीही वस्तू वाहून नेण्याकरिता वापरण्यात आलेली जनावरे, गाड¬ा, जलयाने किंवा इतर वाहने ही, न्यायालयाच्या आदेशावरून तशाच प्रकारे सरकारजमा होण्यास पात्र असतील.
 

Where any newspaper, news – sheet, book, leaflet, booklet or other publication wherever printed or published appears to the State Government to contain any advertisement or matter  soliciting the use of, or offering intoxicant or hemp, the State Government may, by notification in the Official Gazette, declare every copy of such newspaper, news-sheet, books, leaflet, booklet or other publication whether printed or published in the State or outside to be forfeited to 8[the State Government] and hereupon any Police Officer may seize the same wherever found in the State. Any Magistrate may by warrant authorize any Police Officer not below the rank of Sub-inspector to enter upon and search for the Same in any premises where any copy of such issue or any such newspaper, news-sheet, book, leaflet, booklet or other publication may be or may be reasonably suspected to be. Every warrant issued under this section shall be executed in the manner provided for the execution of search warrants under the Code of Criminal Procedure,1898.

जेव्हा कोणत्याही ठिकाणी छापलेल्या किंवा प्रसिद्ध केलेल्या कोणत्याही वर्तमानपत्रात वृत्तपत्रात, पुस्तकात, पत्रकात, पुस्तिकेत किंवा इतर प्रकाशनात ज्याद्वारे कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग वापरण्याची विनंती करण्यात येत आहे किंवा असे द्रव्य किंवा भांग देऊ करण्यात येत आहे अशी कोणतीही जाहिरात किंवा मजकूर असल्याचे राज्य शासनास दिसून येईल तेव्हा, राज्य शासनास, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे, अशा वर्तमानपत्राची, वृत्तपत्रांची, पुस्तकांची, पुस्तकेचीकिंवा इतर प्रकाशनाची प्रत्येक प्रत-मग ते राज्यात किंवा राज्याबाहेर छापलेले किंवा प्रसिद्ध केलेले असो - सरकारजमा करण्यात आली आहे असे जाहीर करता येईल, आणि त्यानंतर, कोणत्याही पोलीस अधिका-यास अशा प्रती राज्यात
सापडतील तेथे जप्त करता येतील. कोणत्याही दंडाधिका-यास फौजदाराच्या दर्जाहून कमी दर्जाच्या नसलेल्या कोणत्याही पोलीस अधिका-याला जेथे अशा अंकाची किंवा अशा कोणत्याही वर्तमानपत्राची, वृत्तपत्राची, पुस्तकाची/पत्रकाची, पुस्तिकेची किंवा इतर प्रकाशनाची कोणतीही प्रत असेल किंवा असल्याचा वाजवी रीतीने संशय येत असेल त्या कोणत्याही जागेत प्रवेश करण्यासाठी व झडती घेण्यासाठी अधिपत्र देऊन, प्राधिकृत करता येईल. या कलमाअन्वये देण्यात आलेले प्रत्येक अधिपत्र फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 अन्वये झडतीचे अधिपत्र बजाविण्यासाठी ज्या रीतीने तरतूद करण्यात आली आहे त्याच रीतीने बजविण्यात येईल.

The declaration of the State Government under this section shall be final and shall not be questioned in any Civil or Criminal Court.

या कलमाअन्वये राज्य शासनाने दिलेला निर्णय अखेरचा असेल व त्यावर कोणत्याही दिवाणी किंवा फौदारी न्यायालयात अक्षेप घेता येणार नाही.

In prosecutions under any of the provisions of this Act, it shall be presumed without further evidence, until the contrary is proved, that the accused person had committed an offence under this Act in respect of any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses or any, still, utensil, implement or apparatus, whatsoever for the manufacture of an intoxicant or any materials which have undergone any process towards the manufacture of any intoxicant or form which an intoxicant has been manufactured, for the possession of which he is unable to account satisfactorily.

या अधिनियमाच्या कोणत्याही तरतुदीअन्वये चालविलेल्या खटल्यात, तद्विरुद्ध सिद्ध करण्यात येईपर्यंत, आरोपी व्यक्तीने, जे जवळ बाळगण्याबद्दल त्यास समाधानकारक रीतीने कारण दाखविता येत नाही असे कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी याबाबत अथवा अशी कोणतीही दारू गाळण्याची भट्टी, भांडी, साधने किंवा उपकरणे या बाबत अथवा कोणतेही मादक द्रव्य तयार करण्यासाठी ज्याच्यावर कोणतीही प्रक्रिया करण्यात आली आहे किंवा ज्यापासून एखादे मादक द्रव्य तयार करण्यात आले आहे असे कोणतेही साहित्य याबाबत या अधिनियमाखालील अपराध केला आहे असे अधिक पुराव्यावाचून गृहीत धरण्यात येईल. 

The State Government may sanction the acceptance from any person whose licence, permit, pass or authorization is liable to be cancelled or suspended under the provisions of sections 54 and 56 or who is reasonably suspected of having committed an offence under sections 67A, 67B, 69, 73, 74, 76, 77, 82 or 108, of a sum of money in lieu of such cancellation or suspension or by way of composition for the offence which may have been committed, as the case may be; and in all cases in which any property other than the intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses has been seized as liable to confiscation under this Act may release the same on payment of the value thereof as estimated by the[State Government or such officer as the State Government may authorize in this behalf :

Provided that where a person who is reasonably suspected of having committed an offence under section 69, 70 or 108 is not the holder of a licence, permit, pass orauthorization granted under this Act or a person in the employ of such holder or a person acting with his express or implied permission on his behalf, the sum of money which may be accepted from such person by way of composition shall not exceed five hundred rupees :

Provided further that, in the case of a person who is reasonably suspected of having committed an offence under section 108, for not more than three occasions, the sum of money which may be accepted from him by way of composition for the offence, shall,—

(a) for the first offence, be an amount equal to three times the duty or fee evaded by him;

(b) for the second offence, be an amount equal to four times the duty or fee evaded by him; and

(c) for the third offence, be an amount equal to five times the duty or fee evaded by him; Provided also that, sum money which may be accepted by way of composition for the offence under the second proviso shall be in addition to the duty or fee to be paid by him under this Act.

कलमे 54 आणि 56 यांच्या तरतुदींअन्वये ज्या कोणत्याही व्यक्तीचे लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्रे रद्द केले जाण्यास किंवा तहकूब केले जाण्यास पात्र असेल किंवा ज्याच्यावर कलमे 67-अ, 67-ब, 69, 73, 74, 76, 77, 82 किंवाट 108 या खालील अपराध केल्याचा वाजवी संशय असेल किंवा अशा कोणत्याही व्यक्तीकडून यथास्थिति, अशा रीतीने लायसन वगैरे रद्द करण्याऐवजी किंवा तहकूब करण्याऐवजी किंवा जो अपराध करण्यात आला असेल तो अपराध आपसात मिटविण्यासाठी म्हणून पैशाची रक्कम स्वीकारण्यास राज्य शासनास मंजुरी देता येईल; आणि ज्या कोणत्याही बाबतीत मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी याव्यतिरिक्त जी कोणतीही इतर मालमत्ता या अधिनियमान्वये सरकारजमा
होण्यास पात्र असेल त्याबाबतीत, ती मालमत्ता राज्य शासनाने किंवा राज्य शासन याबाबत प्राधिकृत करील अशा अधिका-याने अंदाजलेली तिची
किंमत देण्यात आल्यावर सोडून देईल.

परंतु कलम 69, 70 किंवा 108 या खालील अपराध केल्याचा ज्या व्यक्तीवर वाजवी संशय असेल अशी व्यक्ती या अधिनियमान्वये दिलेले लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करीत नसेल किंवा असे लायसन वगैरे धारण करणा-या व्यक्तीच्या नोकरीत नसेल किंवा तिच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने तिच्या वतीने काम करीत नसेल तेव्हा, अशा व्यक्तीकडून अपराध आपसात मिटविण्यासाठी म्हणून द्यावयाची रक्कम पाचशे रुपयांहून अधिक असणार नाही :

परंतु असेही, जिच्यावर तीनपेक्षा अधिक नसतील इतक्या वेळा, कलम 108 खालील एखादा अपराध केल्याचा वाजवी संशय असेल अशा व्यक्तीच्या बाबतीत, अपराध अपसात मिटविण्यासाठी म्हणून तिच्याकडून जी रक्कम स्वीकारण्यात यईल ती रक्कम,-

(अ) पहिल्या अपराधाबद्दल, तिने चुकविलेल्या शुल्काच्या किंवा फीच्या तीनपट रकमेएवढी असेल ;

(ब) दुस-या अपराधाबद्दल, तिने चुकविलेल्या शुल्काच्या किंवा फीच्या चारपट रकमेएवढी असेल ;

(क) तिस-या अपराधाबद्दल, तिने चुकविलेल्या शुल्काच्या किंवा फीच्या पाचपट रकमेएवढी असेल :

परंतु तसेच, अपराध आपसात मिटविण्यासाठी म्हणून दुस-या परंतुकान्वये तिच्याकडून जी रक्कम स्वीकारण्यात येईल ती रक्कम, तिने या अधिनियमान्वये भरावयाच्या शुल्काच्या किंवा फीच्या रकमेव्यतिरिक्त असेल.
 

On the payment by such person of such sum of money, or such value or both, as the case may be such person, if in custody, shall be set at liberty and the property seized may be released and if any proceedings shall have been instituted against such person in any Criminal Court, the composition shall be held to amount to an acquittal and in no case shall any further proceedings be taken against such person or property with reference to the same facts.

 अशा व्यक्तीने, यथास्थिति, अशी पैशाची रक्कम किंवा अशी किंमत किंवा दोन्ही दिल्यानंतर, तिला ती अभिरक्षेत असेल तर, सोडून देण्यात यावी व जप्त केलेली मालमत्ता सुद्धा मुक्त करण्यात यावी; आणि अशा व्यक्तीविरुद्ध फौजदारी न्यायालयात कोणतेही काम चालविण्यात आले असेल तर, अशा तडजोडीमुळे व त्यांची दोषमुक्ती झाली आहे असे समाजण्यात येईल व अशा व्यक्तीविरुद्ध किंवा मालमत्तेविरुद्ध त्याच गोष्टीसंबंधाने पुढे कोणतेही काम चालविता कामा येणार नाही. 

An excise duty or countervailing duty, as the case may be, at such rate or rates as the State Government shall direct may be imposed either generally or for any specified local area on—

(a) any alcoholic liquor for human consumption,

(b) any intoxicating drug or hemp,

(c) Opium,

(d) any other excisable article,

When imported, exported, transported, possessed, manufactured or sold in or from the State.as the case may be;

Provided that duty shall not be so imposed on any article which has been imported into the territory of India and was liable on such importation to duty under the Indian Tariff Act, 1934, or the Sea Customs Act, 1878 or on any medicinal or toilet preparation containing alcohol, opium, hemp or other narcotic drugs or narcotics. 

Explanation.–Duty may be imposed under this section at different rates,—

(i) according to the places to which an excisable article is to be removed for consumption; or

(ii) according to the varying strengths or quality of such article; or

(iii) according to the manufacturing cost of the excisable article, declared in writing, by the manufacturer or the exporter to the State, to the prescribed authority and authenticated by that authority.

(अ) मनुष्याने सेवन करण्याजोगी कोणत्याही प्रकारची मद्यार्कयुक्त दारू,

(ब) कोणतेही मादक औषधिद्रव्य किंवा भांग,

(क) अफू ,

(ड) कोणताही इतर उत्पादनशुल्कयोग पदार्थ,

यांवर जेव्हा ते यथास्थिति राज्यात आयात करण्यात येतील. किंवा राज्यांतून निर्यात करण्यात येतील, किंवा यथास्थिति, राज्यात किंवा राज्यातूनट त्याचे परिवहन करण्यात येईल, ते जवळ बाळगण्यात येतील, तयार करण्यात येतील अथवा विकण्यात येतील तेव्हा, सामान्यत: किंवा कोणत्याहीविशिष्ट स्थानिक क्षेत्राकरिता, राज्य शासन विनिर्दिष्ट करील त्या दराने किंवा दरांनी, यथास्थिति, उत्पादनशुल्क किंवा प्रतिशुल्क बसविता येईल:

परंतु, जो कोणताही पदार्थ भारतात आयात करण्यात आला असेल व अशा आयात करण्याच्या वेळी भारतीय आयात-निर्यात कर अधिनियम, 1934 किंवा समुद्र सीमाशुल्क अधिनियम, 1878 या अन्वये शुल्क देण्यास पात्र असेल अशा कोणत्याही पदार्थावर किंवा मद्यार्क, अफू, भांग किंवा इतर अंमली औषधी किंवा अंमली द्रव्ये असलेला कोणताही औषधीयुक्त किंवा प्रसाधनीय सिद्धपदार्थ यांवर अशा रीतीने शुल्क बसविण्यात येणार नाही.

स्पष्टीकरण.---- या कलमान्वये,----

(एक) ज्या जागी सेवनासाठी कोणताही उत्पादनशुल्क योग्य पदार्थ न्यावयाचा असेल त्या जागेप्रमाणे; किंवा

(दोन) अशा पदार्थांच्या निरनिराळ्या तीव्रतेप्रमाणे किंवा गुणाप्रमाणे; किंवा

(तीन) उत्पादकाने किंवा राज्याला निर्यात करणा-या व्यक्तीने विहित प्राधिकरणाकडे लेखी घोषित केलेल्या व त्या प्राधिकरणाने अधिप्रमाणित केलेल्या उत्पादनशुल्कयोग्य पदार्थाच्या उत्पादन मूल्याप्रमाणे ; निरनिराळ्या दराने शुल्क बसविता येईल.
 

The Collector or any officer empowered by the State Government in this behalf may, subject to such conditions as may be prescribed,—

(a) by order require any person liable to pay any excise duty or fee under this Chapter to furnish him with any information or to produce before him any accounts or other documents concerning any excisable article as may be necessary, for the purposes of this Chapter,

(b) inspect at all reasonable hours the accounts or other documents relating to the stocks of any excisable article imported or manufactured or stored in respect of which such duty or fee has been paid or is payable and any place where such article is manufactured or stored;

(c) for reasons to be recorded in writing, enter any such place where he knows or has reason to believe that any excisable article in respect of which such duty or fee has not been paid is being imported or manufactured or stored and search for the same and seize any stocks of such article found therein and detain the same until such time as proof of payment of such duty or fee is produced or such further time as may be necessary for taking action under sections 98, 99 or 100 or for prosecuting for an offence under section 108.

जिल्हाधिकारी किंवा राज्य शासन याबाबत अधिकार देईल अशा कोणत्याही अधिका-यास विहित करण्यात येतील अशा शर्तींना अधीन राहून-

(अ) आदेशाद्वारे, या विभागांन्वये कोणतेही उत्पादनशुल्क किंवा फी देण्यास पात्र असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीस, या विभागाच्या प्रयोजनांकरिता आवश्यक असेल अशा कोणत्याही उत्पादन शुल्कयोग्य पदार्थांसंबंधी कोणतीही माहिती त्यास पुरविण्यास किंवा कोणतेही हिशेब किंवा इतर कागदपत्र त्याच्यापुढे हजर करण्यास फर्मावता येईल.

(ब) ज्याच्या बाबतीत असे शुल्क किंवा फी भरण्यात आली आहे किंवा भरण्याजोगी असेल अशा आयात केलेल्या, तयार केलेल्या किंवा साठविलेल्या कोणत्याही उत्पादन शुल्कयोग्य पदार्थाच्या साठ¬ासंबंधीचे हिशेब व इतर कागदपत्र, तसेच असा पदार्थ जेथे तयार केला जातो किंवा साठविण्यात येतो अशी कोणतीही जागा सर्व वाजवी वेळी तपासता येईल.

(क) लेखी नमूद करावयाच्या कारणासाठी, असे शुल्क किंवा फी ज्याच्या बाबतीत भरण्यात आली नसेल असा कोणताही उत्पादन शुल्कयोग्य पदार्थ जेथे आयात करण्यात, तयार करण्यात किंवा साठविण्यात येत आहे असे त्यास माहीत असेल किंवा सकारण वाटत असेल अशा कोणत्याही जागेत प्रवेश करण्याचा व अशा पदार्थाची झडती घेण्याचा आणि तीत सापडलेल्या अशा पदार्थांचा कोणताही साठा जप्त करण्याचा व असे शुल्क किंवा फी भरल्याचा पुरावा हजर करण्यात येईपर्यंत किंवा कलम 98, 99 किंवा 100 अन्वये कारवाई करण्याकरिता किंवा कलम 108 अन्वये अपराध केल्याबद्दल खटला दाखल करण्याकरिता आवश्यक असेल तितक्या अधिक मुदतीपर्यंत असा पदार्थ अटकावून ठेवता येईल.

Whoever—

(a) fails to furnish any information or produce any accounts or other documents in compliance with an order made under clause (a) of sub-section (2) or furnishes false information or produces false accounts or documents or;

(b) obstructs any officer making an inspection, entry, a search or a seizure under clause (b) or clause (c) of sub-section (i),

shall, on conviction, be punished with imprisonment for a term which may extend to six months or with fine which may extend to one thousand rupees or with both.

जी कोणतीही व्यक्ती-

(अ) पोट-कलम (1) खंड (अ) अन्वये दिलेल्या आदेशास अनुसरून कोणतीही माहिती पुरविण्यात किंवा कोणतेही हिशेब किंवा इतर कागदपत्र हजर करण्यात कसूर करील किंवा खोटी माहिती पुरवील किंवा खोटा हिशेब किंवा कागदपत्र हजर करील ; अथवा

(ब) पोट-कलम (1) खंड (ब) किंवा (क) अन्वये जो कोणताही अधिकारी तपासणी करीत असेल, प्रवेश करीत असेल, झडती घेत असेल किंवा पदार्थ जप्त करीत असेल त्यास अडथळा करील, त्यास सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता, संहा महिन्यांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीच्या कारावसाची शिक्षा होईल किंवा एक रूपयांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील.

For every toddy producing tree which is tapped or licensed to be tapped or in respect of which a licence for drawing toddy therefrom is granted. There, shall, if the State Government so directs, be levied for any period during which such tree is tapped or licensed to be tapped, such duty as the State Government may from time to time direct.

(1) राज्य शासन तसा निदेश देईल तर, ताडी देणारे जे झाड छेदण्यात आले असेल किंवा छेदण्याचे लायसन दिले असेल किंवा ज्यांच्या संबंधात त्यापासून ताडी काढण्यासाठी लायसन दिले असेल त्या प्रत्येक झाडाबद्दल, ते झाड ज्या मुदतीत छेदण्यासाठी लायसन्स देण्यात येईल अशा कोणत्याही मुदतीसाठी राज्य शासन वेळोवेळी निदेश देईल असे शुल्क वसूल करण्यात येईल.
 

Every licence for the tapping of, and drawing toddy from, toddy producing trees granted under this Act shall specify in addition to any other particulars prescribed under the provisions of this Act or rules and regulations—

(a) the number, description and situation of the trees to be tapped,

(b) the amount of duty to be levied in respect of each tree,

(c) the installments, if any, in which and the period at which the said duty shall be leviable.

या अधिनियमान्वये ताडी देणारी झाडे छेदण्यासाठी व त्यापासून ताडी काढण्यासाठी दिलेल्या प्रत्येक लायसनमध्ये या अधिनियमाच्या तरतुदी किंवा विनियम याअन्वये जो कोणताही इतर तपशील विहित करण्यात आला असेल त्याशिवाय आणखी पुढील तपशील विनिर्दिष्ट करण्यात येईल:

(क) छेदावयाच्या झाडांची संख्या, वर्णन व ठिकाण,

(ख) प्रत्येक झाडाच्या बाबतीत वसूल करावयाची शुल्काची रक्कम,

(ग) शुल्क हप्त्याहप्त्याने भरावयाचे असल्यास ज्या हप्त्यांनी व ज्या मुदतीने ते वसूल करावयाचे ते हप्ते व ती मुदत.
 

When any person, in compliance with any rules regulation or order made under this Act, gives a bond (other than a bond under section 91 or 93) for the performance of an act, or for his abstention, from any act, such performance or abstention shall be deemed to be a public duty within the meaning of section 74 of the Indian Contract Act, 1872; and upon breach of the conditions of such bond by him, the whole sum named therein as the amount to be paid in case of such breach may be recovered from him or from his surety, (if any) as if it were an arrear of land revenue.

जेव्हा कोणत्याही व्यक्तीने या अधिनियमान्वये केलेला कोणताही नियम, विनियम किंवा दिलेला आदेश यांचे पालन करुन कोणतेही कृत्य करण्यासाठी किंवा त्याने कोणतेही कृत्य न करण्याबद्दल (कलम 91 किंवा 93 अन्वयेच्या बंधपत्राव्यतिरिक्त) बंधपत्र दिले असेल तेव्हा, असे कृत्य करणे किंवा न करणे हे भारतीय संविदा अधिनियम, 1872 याच्या कलम 74 च्या अर्थाप्रमाणे, सार्वजनिक कर्तव्य आहे असे समजण्यात येईल व त्याने अशा बंधपत्राच्या शर्तीचा भंग केल्यानंतर, असे उल्लंघन केल्याच्या बाबतीत, त्याच्याकडून वसूल करावयाची रक्कम म्हणून त्यात सांगितलेली रक्कम त्याच्याकडून किंवा त्याचा जामीनदार असल्यास त्या जामीनदाराकडून जमीन महसुलाची थकबाकी असल्याप्रमाणे वसूल करता येईल.

All duties, taxes, fines (except fines imposed by a Court) and fees leviable under any of the provisions of this Act or in respect of any licence, permit, pass or authorisation granted under it and the cost of the supervising staff appointed under section 58A if not paid within the due date or the prescribed period, shall be recovered from any person liable to pay the same or from his surety, if any, with simple interest at the rate of 2 per cent per month, from the date it has become due, as if they were arrears of land revenue.

 या अधिनियमाच्या तरतुदींपैकी कोणत्याही तरतुदींअन्वये देण्याजोगे किंवा या अधिनियमान्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र यांच्याबाबतीत वसूल करावयाची सर्व शुल्के, कर, दंड (न्यायालयाने बसविलेल्या दंडाव्यतिरिक्त इतर) व फी आणि कलम 58-अ अन्वये नेमलेल्या पर्यवेक्षकीय कर्मचारी वर्गाचा खर्च हा, जर देय झाल्याच्या दिनांकास किंवा विहित कालवधीत दिला नाही तर, तो देण्याचे दायित्व असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीकडून किंवा त्याचा कोणताही जामीनदार असल्यास त्याच्याकडून, देय झाल्याच्या दिनांकापासून दरमहा 2 टक्के दराने सरळ व्याजासह जमीन महसुलाची थकबाकी असल्याप्रमाणे वसूल करण्यात येईल.

Whenever two or more persons are prosecuted for an offence under this Act, a Presidency Magistrate or any Magistrate of the First Class may, at any stage of the investigation or inquiry into or the trial of offence, with a view to obtaining the evidence of any person supposed to have been directly or indirectly concerned in, or privy to the offence, tender a pardon to such person on condition of his making a full and true disclosure of all facts within his knowledge relating to the offence.

या अधिनियमाखालील अपराधाबद्दल दोन किंवा अधिक व्यक्तींवर खटला भरण्यात आल्यास, इलाखा शहर दंडाधिका-यास किंवा पहिल्या वर्गाच्या कोणत्याही दंडाधिका-यास त्या अपराधाच्या तपासाच्या किंवा चौकशीच्या किंवा न्यायचौकशीच्या कोणत्याही अवस्थेत अपराधात ज्यांचा प्रत्यक्षपणे किंवा अप्रत्यक्षपणे संबध आहे किंवा जो अपराधात भागीदार आहे असे समजण्यात येत असेल अशा कोणत्याही व्यक्तीकडून पुरावा मिळविण्याच्या दृष्टीने अशा व्यक्तीस, त्याने अपराधाच्या संबंधात त्यास माहीत असलेल्या सर्व वस्तुस्थिती पूर्णपणे व खरेपणाने उघड करण्याच्या अटीवर माफी देता येईल.

Every Magistrate, who tender a pardon under sub-section (1), shall record his reasons for so doing.

पोट-कलम (1) अन्वये माफी देणारा प्रत्येक दंडाधिकारी तसे करण्याची कारणे नमूद करील.

Every person, accepting a tender under this section, shall be examined as a witness in the Court of the Magistrate taking cognizance of the offence, and, in the subsequent trial, if any.

या कलमाखालील माफी स्वीकारणा-या प्रत्येक व्यक्तीची, अपराधाची दखल घेणा-या दंडाधिका-याच्या न्यायालयात, आणि नंतरची न्यायचौकशी असल्यास, त्या न्यायचौकशीत तपासणी करण्यात येईल.

The Provisions of sections 339 and 339 A of the Code of Criminal Procedure, 1898*, shall apply to the trial of a person to whom pardon has been tendered under this section as they apply to a person to whom pardon has been tendered under section 337 or section 338 of that Code.

Explanation.—For the purposes of sub-section (4), the reference to the Public Prosecutor, in Section 339 of the said Code shall include a reference to any officer conducting a prosecution under this Act.

फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 ची कलमे 339 व 339-अ यांच्या तरतुदी या संहितेच्या कलम 337 किंवा कलम 338 अन्वये ज्याला माफी देण्यात आली आहे अशा व्यक्तीस ज्याप्रमाणे लागू होतात त्याचप्रमाणे या कलमान्वये माफी दिलेल्या व्यक्तीच्या न्यायचौकशीस लागू होतील.

स्पष्टीकरण.---- पोट-कलम (4) च्या प्रयोजनाकरिता उक्त संहितेच्या कलम 339 मधील सरकारी वकिलाच्या उल्लेखात, या अधिनियमान्वये खटला चालविणा-या कोणत्याही अधिका-याच्या उल्लेखाचा अंतर्भाव होतो.

Any Prohibition officer duly empowered in this behalf by the State Government or any Police Officer may open any package and examine any goods and may stop and search for any intoxicant, hemp, mhowra flowers, or molasses any vessel, vehicle or other means of conveyance and may seize any intoxicant,hemp mhowra flowers, molassess or any other thing liable to confiscation or forfeiture under this Act or any other law for the time being in force relating to excise revenue found which making such search.

 राज्य शासनाने याबाबत रीतसर अधिकार दिलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास किंवा कोणत्याही पोलीस अधिका-यास कोणतेही सवेष्टन उघडता येईल व कोणताही माल तपासता येईल. आणि त्याला कोणतेही जलयान, वाहन किंवा वाहतुकीचे इतर साधन थांबविता येईल वट कोणत्याही मादक द्रव्यासाठी, भांगेसाठी, मोहाच्या फुलांसाठी किंवा काकवीसाठी त्याची झडती घेता येईलट; आणि अशी झडती घेताना आढळून आलेला व या अधिनियमान्वये किंवा उत्पादनशुल्क महसुलासंबंधीच्या त्या त्या वेळी अमलात असलेल्या कोणत्याही इतर कायद्यान्वये जप्त केले जाण्यास किंवा सरकारजमा केले जाण्यास पात्र असलेले कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले, काकवी किंवा कोणतीही इतर वस्तू जप्त करता येईल.

The unloading and carrying of goods, the bringing of them to the place appointed under sub section (3) for examination, the opening and repacking of them, where such operations are necessary for searches made] under this section and the removing of goods to and placing of them in the place appoint under sub-section (3) for examination or deposit, shall be performed by or at the expenses of the owner of such goods.

या कलमान्वये घेतलेल्या झडत्यांसाठी तसे करणे आवश्यक असेल तेव्हा, माल उतरवणे व वाहून नेणे, तपासणीसाठी पोट-कलम (3) अन्वये नेमलेल्या जागी तो आणणे, तो उघडणे व पुन्हा भरून ठेवणे या गोष्टी व पोट-कलम (3) अन्वये मालाची तपासणी करण्यासाठी व तो ठेवण्यासाठी नेमलेल्या जागी माल नेणे व ठेवणे या गोष्टी अशा मालाच्या मालकाकडून किंवा त्याच्या खर्चाने करण्यात येईल.
 

The owner of goods or the persons-in-charge of the goods shall if so required by any officer conducting the search, take the goods ⁴[to a place appointed in Greater Bombay by the Commissioner of Police Bombay and elsewhere, by the District Magistrate for the purpose of examination or deposit.

मालाचा मालक किंवा माल ताब्यात असलेली व्यक्ती, झडती घेणा-या कोणत्याही अधिका-याने तसे करण्यास फर्माविले असता, मालाची तपासणी करण्यासाठी किंवा तो ठेवण्यासाठी बृहन्मुंबईत पोलीस आयुक्त, मुंबई यांनी व इतरत्र जिल्हा दंडाधिका-यांने नेमलेल्या जागी. असा माल नेईल. 

The expenses incurred by the State Government for any of the purposes mentioned in sub-section (2) may be recovered from the owner, or as the case may be, the person in-charge, of the goods as arrears of land revenue.

राज्य शासनाला, पोट-कलम (2) मध्ये उल्लेख केलेल्या कोणत्याही कारणासाठी आलेला खर्च, मालाच्या मालकाकडून किंवा यथास्थिति, तो ताब्यात असणा-या व्यक्तीकडून तो जमीन महसुलाची थकबाकी असल्याप्रमाणे वसूल करता येईल.

The Commissioner or Collector or any Prohibition officer duly empowered in his behalf by the State Government or any Police Office may—

(a) require a licensed manufacturer or vendor or tapper or drawer of toddy or a person in the employ of such manufacturer or vendor or tapper or drawer of toddy or acting with his express or implied permission on his behalf to produce the licence, permit pass or authorization issued under this Act under which he carries on the manufacture, storage or sale of any intoxicant, hemp mhowra flowers or molasses or taps toddy-producing trees or draws toddy therefrom;

(b) enter and inspect, at any time by day or by night, any land on which toddyproducing trees are growing, whether such trees are licensed for tapping or not and any warehouse, godown, shop or premises in which any licensed manufacturer or vendor manufacturers , stores, or sells any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses and examine ,test, measure or weigh any stock of any such articles or cause any such stock to be examined ,tested measured or weighed.

आयुक्त किंवा जिल्हाधिकारी किंवा याबाबत राज्य शासनाने योग्य रीतीने अधिकार दिलेला कोणताही दारूबंधी अधिकारी किंवा कोणताही पोलीस अधिकारी यांस----

(अ) लायसन दिलेल्या कोणत्याही कारखानदाराला किंवा विक्रेत्याला किंवा ताडीचे झाड छेदणा-याच्या किंवा ताडी काढणा-याला किंवा अशा कारखानदाराच्या किंवा विक्रेत्याच्या किंवा ताडीचे झाड छेदणा-याला किंवा ताडी काढणा-याच्या नोकरीत असलेल्या व्यक्तीला किंवा त्याच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने त्याच्या वतीने काम करणा-या व्यक्तीला तो या अधिनियमान्वयदिलेल्या ज्या लायसनच्या, परवानाच्या, पासाच्या किंवा प्राधिकारपत्राच्या आधारे कोणतीही मादक द्रव्ये, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी तयार करण्याचे, साठविण्याचे किंवा विकण्याचे काम चालवीत असेल किंवा ज्या आधारे ताडी देणारी झाडे छेदीत असेल किंवा त्यापासून ताडी काढीत असेल ते लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र हजर
करण्यास भाग पाडता येईल ;

(ब) ज्या कोणत्याही जमिनीत छेदण्यासाठी लायसन दिलेली अथवा न दिलेली, ताडी देणारी झाडे, असतील अथवा ज्या कोणत्याही वखारीत, गोदामात, दुकानात किंवा जागेत कोणताही लायसन दिलेला कारखानदार किंवा विक्रेता कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी तयार करीत असेल, साठवीत असेल किंवा विकीत असेल त्या जमिनीवर, वखारीत, गोदामात, दुकानात किंवा जागेत दिवसा किंवा रात्री कोणत्याही वेळी प्रवेश करता येईल व त्याची तपासणी करता येईल. तसेच त्यास, अशा कोणत्याही पदार्थच्या कोणत्याही साठ¬ाची तपासणी करता येईल, पारख करता येईल, मापता येईल व त्याचे वजन करता येईल किंवा अशा कोणत्याही साठ¬ाची तपासणी करविता येईल, पारख करविता येईल, माप किंवा वजन करविता येईल.

If any officer mentioned is sub-section (1) finds that the holder of a licence, permit, pass or authorization issued under this Act, or a person in the employ of such holder or acting with his express or implied permission on his behalf willfully does or omits to do anything, which is an offence under this Act, such officer may seize any intoxicant hemp, mhowra flowers or molasses or any material or article in respect of which the offence is committed and any document or other article which he has reason to believe may furnish evidence of the commission of an offence under this Act and send a report to his official superior for such action as he deems fit

या अधिनियमान्वये दिलेले लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणारी व्यक्ती किंवा असे लायसन वगैरे धारण करणा-या व्यक्तीच्या नोकरीत असलेली व्यक्ती किंवा तिच्या स्पष्ट किंवा गर्भित परवानगीने तिच्या वतीने काम करणारी व्यक्ती, या अधिनियमान्वये अपराध असलेले कोणतेही कृत्य मुद्दाम करीत आहे किंवा जे करण्याचे वगळल्यामुळे या अधिनियमान्वये अपराध होतो असे कोणतेही कृत्य करण्याचे. वगळीत आहे असे पोट-कलम (1) मध्ये दिलेल्या कोणत्याही अधिका-यास आढळून येईल तर, त्यास ज्याच्या संबंधात असा अपराध करण्यात आला असेल असे कोणतेही मादक द्रव्य भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी किंवा कोणतीही वस्तू किंवा पदार्थ तसेच, जो कोणताही दस्तऐवज किंवा इतर वस्तू
या अधिनियमान्वये केलेल्या अपराधाचा पुरावा म्हणून सादर करता येईल असे त्यास सकारण वाटत असेल असा दस्ताऐवज किंवा अशी वस्तू जप्त करता येईल. तसेच त्यास अशा गोष्टीसंबंधीचे प्रतिवृत्त, त्याला योग्य वाटेल ती उपाययोजना करण्यासाछी आपल्या वरिष्ठ अधिका-याकडे पाठविता येईल.

Any prohibition authorized by the State Government in his behalf of any Police Officer may—

(a) arrest without warrant any person whom he has reason to believe to be guilty of an offence under this Act;

(b) seize and detain any intoxicant hemp, mhowra flowers or molasses or other articles which he has reason to believe to be liable to confiscation or forfeiture under this Act and seize any document or other article which he has reason to believe may furnish evidence of the commission of an offence under this Act.

राज्य शासनाने याबाबत प्राधिकृत केलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास किंवा कोणत्याही पोलीस अधिका-यास----

(अ) जी कोणतीही व्यक्ती या अधिनियमान्वये अपराध केल्याबद्दल दोषी आहे असे त्यास सकारण वाटत असेल त्याला अधिपत्रावाचून अटक करता येईल;

(ब) या अधिनियमान्वये जप्त केले जाण्यास किंवा सरकारजमा केले जाण्यास पात्र आहे असे त्यास सकारण वाटत असेल असे कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी किंवा इतर वस्तू जप्त करता येईल व अटकावता येईल. आणि जो कोणताही दस्तऐवज किंवा इतर वस्तू या अधिनियमान्वये केलेल्या अपराधाचा पुरावा म्हणून सादर करता येईल असे त्यास सकारण वाटत असेल असा कोणताही दस्तऐवज किंवा अशी वस्तू जप्त करता येईल.
 

Any Prohibition Officer authorized by the State Government under this section who arrests any person under clause (a), or seizes and detains any article under clause (b), of sub-section (7) shall forward such person or article, as the case may be, without unnecessary delay to the officer-in-charge of the nearest Police Station.

या कलमान्वये राज्य शासनाने प्रधिकृत केलेला जो कोणताही दारूबंदी अधिकारी पोट-कलम (1), खंड (अ) अन्वये कोणत्याही व्यक्तीस अटक करील किंवा खंड (ब) अन्वये कोणतीही वस्तू जप्त करील व अटकावील त्याने अशा व्यक्तीला निष्कारण विलंब न लावता, अगदी नजीकचे पोलीस ठाणे स्वाधीन असणा-या अधिका-याकडे पाठविल व त्याचप्रमाणे असा पदार्थही अशा अधिका-याकडे पाठविल.

The Commissioner or Collector or any Prohibition Officer specially empowered in this behalf by the State Government or a Police Officer may, by order, require any person to furnish to any specified authority or person any such information in his possession concerning any intoxicant, hemp mhowra flowers or molasses as may be specified in the order.

आयुक्त किंवा जिल्हाधिकारी किंवा राज्य शासनाने याबाबत खास अधिकार दिलेला कोणताही दारूबंदी अधिकारी किंवा पोलीस अधिकारी यास, आदेशाद्वारे, कोणत्याही व्यक्तीला अशा आदेशात, विनिर्दिष्ट करण्यात येईल अशी, कोणत्याही मादक द्रव्यासंबंधी, भांगेसंबंधी, मोहाच्या फुलासंबंधी किंवा काकवीसंबंधी त्याच्या जवळ असलेली कोणतीही माहिती कोणत्याही विनिर्दिष्ट प्राधिका-यास किंवा व्यक्तीस पुरविण्याविषयी फर्मविता येईल.
 

If any person fails to furnish any information in compliance with the order made under sub-section (1) or furnishes false information, he shall on conviction, be punished with imprisonment for a term which may extend to six months or with fine which may extend to five hundred rupees or with both.

कोणत्याही व्यक्तीने, पोट-कलम (1) अन्वये दिलेल्या आदेशानुसार कोणतीही माहिती पुरविण्यात कसूर केली किंवा खोटी माहिती पुरविली तर, त्यास सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता, सहा महिन्यांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या मुदतीची कारावसाची शिक्षा होईल किंवा पाचशे रुपयांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल किंवा या दोन्ही शिक्षा होतील.

When any person who in the presence of the Commissioner, Collector or any Prohibition Officer not below such rank as the State Government may determine has committed or has been accused of committing an offence under this Act, refuses on demand of such officer to give his name and residence or gives a names and residence which such officer has reason to believe to be false, he may be arrested by such officer, in order that his name or residence may be ascertained.

जेव्हा कोणत्याही व्यक्तीने आयुक्त, जिल्हाधिकारी किंवा राज्य शासन ठरवील अशा दर्जाहून कमी नसलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यासमक्ष या अधिनियमाखालील अपराध केला किंवा त्याच्यावर असा अपराध केल्याचा आरोप ठेवण्यात आला आणि त्याने अशा अधिका-याने विचारले असता आपले नाव व राहण्याचे ठिकाण सांगण्याचे नाकारले किंवा जे नाव व राहण्याचे ठिकाण खोटे आहे असे मानण्यास त्या अधिका-यास कारण असेल असे नाव, राहण्याचे ठिकाण सांगितले तर, त्याचे नाव व राहण्याचे ठिकाण शोधून काढण्यासाठी अशा अधिका-यास त्याला अटक करता येईल.
 

When the true name and residence of such person have been ascertained, he shall be released on his executing a bond with or without sureties, to appear before a Magistrate having jurisdiction when so required :

Provided that if such person is not resident in  India, the bond shall be secured, by a surety or sureties residing in India.

अशा व्यक्तीचे खरे नाव व राहण्याचे ठिकाण शोधून काढल्यानंतर, तिने ज्या ज्या वेळी फर्मविण्यात येईल त्या त्या वेळी क्षेत्राधिकार असलेल्या दंडाधिका-यापुढेट हजर राहण्याबद्दल जामिनानिशी किंवा जामिनावाचून बंधपत्र लिहून दिले तर तिला सोडून देण्यात येईल:

परंतु, अशी व्यक्ती भारताचा रहिवासी नसेल तर, त्या बंधपत्रास भारतात राहणा-या एक किंवा एकाहून अधिक व्यक्ती जामीन राहतील.
 

If the true name and residence of such person is not ascertained within twentyfour hours from the time of the arrest, or if he fails to execute the bond, or if so required, to furnish sufficient sureties, he shall forthwith be forwarded to the nearest Magistrate having jurisdiction.

अशा व्यक्तीस अटक केलेल्या चोवीस तासांच्या आत तिचे खरे नाव व राहण्याचे ठिकाण शोधन काढण्यात आले नाही किंवा तिने बंधपत्र लिहून देण्यात कसूर केली किंवा तसे फर्मावण्यात आले असता पुरेसे जामीन देण्यात कसूर केली तर, तिला क्षेत्राधिकार असलेल्या अगदी नजीकच्या दंडाधिका-याकडे पाठविल.

The Commissioner, Collector or any Prohibition Officer duly empowered in this behalf or in Greater Bombay, a Deputy Commissioner of Police or an Assistant Commissioner of Police in-charge of a Division, or a Magistrate or a Superintendent of Police or an Assistant or Deputy Superintendent of Police specially empowered by the State Government in this behalf may issue a warrant—

(a) for the arrest of any person whom he has reason to believe to have committed an offence under this Act or any other law relating to the excise revenue for the time being in force;

(b) for the search whether by day or by night of any building, vehicle or place in which he has reason to believe that any intoxicant, hemp,  mhowra flowers or molasses are manufactured or sold or stored or that any toddy is drawn contrary to the provisions of this Act or that any intoxicant, hemp, mhowra flowers, molasses] or other thing liable to confiscation or forfeiture, under this Act or any other law for the time being in force relating to the excise revenue is kept or concealed and for the seizure of such intoxicant, hemp  mhowra flowers, molasses or such other thing found in such building, vehicle or place.

आयुक्त, जिल्हाधिकारी किंवा याबाबत योग्य रीतीने अधिकार दिलेला कोणताही दारूबंदी अधिकारी किंवा बृहन्मुंबईत पोलीस उप-आयुक्त किंवा विभाग स्वाधीन असलेला सहायक पोलीस आयुक्त किंवा दंडाधिकारी किंवा पोलीस अधीक्षकट किंवा राज्य शासनाने याबाबत खास अधिकार दिलेला सहायक किंवा उप-पोलीस अधीक्षक यास पुढील कारणांसाठी अधिपत्र काढता येईल.

ती कारणे अशी----

(अ) हा अधिनियम किंवा उत्पादनशुल्क महसुलासंबंधीचा त्या त्या वेळी अमलात असलेला कोणताही इतर कायदा याखालाली अपराध ज्या कोणत्याही व्यक्तीने केला आहे असे त्यास सकारण वाटत असेल तिला अटक करणे ;

(ब) ज्या कोणत्याही इमारतीत वाहनात किंवा जागेत या अधिनियमाच्या तरतुदींविरुद्ध कोणतेही मादक द्रव्य, भांग मोहाची फुले किंवा काकवी तयार करण्यात, विकण्यात किंवा साठविण्यात येते किंवा ताडी काढण्यात येते अथवा या अधिनियमान्वये किंवा उत्पादनशुल्क महसुलासंबंधीच्या त्या त्या वेळी अमलात असलेल्या कोणत्याही इतर कायद्यान्वये जप्त केले जाण्यास किंवा सरकारजमा केले जाण्यास पात्र असलेले कोणतेही मादक द्रव्य, भांग, मोहाची फुले, काकवीटकिंवा इतर वस्तू ठेविली आहे किंवा लपविली आहे असे त्यास सकारण वाटत असेल त्या इमारतीची, वाहनाची किंवा जागेची दिवसा किंवा रात्री झडती घेणे आणि अशा इमारतीत. वाहनात किंवा जागेत सापडलेले असे मादक द्रव्य, भांग मोहाची फुले, काकवी किंवा इतर वस्तू जप्त करणे.
 

All warrants issued under sub-section (1) shall be executed in accordance with the provisions of the Code of Criminal Procedure, 1898,  by a Police Officer or a Prohibition Officer duly empowered in this behalf or if the Officer issuing warrant deems fit, by any other person.

पोट-कलम (1) अन्वये काढलेली सर्व अधिपत्रे, पोलीस अधिका-याकडून किंवा याबाबत योग्य रीतीने अधिकार दिलेल्या दारूबंदी अधिका-यांकडून किंवा अधिपत्र काढणा-या अधिका-यास योग्य वाटेल तर कोणत्याही इतर व्यक्तीकडून फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 च्या तरतुदीनुसार बजावण्यात येतील. 

The State Government may empower any Prohibition Officer to investigate offences under this Act.

राज्य शासनास या अधिनियमाखालील अपराधांचा तपास करण्यासाठी कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास अधिकार देता येईल.
 

An officer empowered under sub-section (1) shall in the conduct of such investigation exercise the powers conferred by the Code of Criminal Procedure, 1898,upon an officer-in-charge of a Police Station for the investigation of congnizable offences.

पोट-कलम (1) अन्वये अधिकार दिलेल्या अधिका-यास, असा तपास करताना, दखली अपरांधाचा तपास करण्यासाठी फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1998 अन्वये पोलीस ठाणे स्वाधीन असलेल्या अधिका-यास जे अधिकार देण्यात आले आहेत ते अधिकार चालविता येईल.
 

Any Prohibition Officer, to whom such officer is subordinate may, during the course of the investigation, take over the investigation himself or direct any other Prohibition Officer duly empowered to conduct the same. The Officer in conducting the investigation shall have the same powers under sub-section (1) and (2) as if he were the Prohibition Officer appointed for the area or for the purpose of investigating the said offence.

असा अधिकारी ज्याच्या हाताखाली असेल त्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास, तपास चालू असताना, तपासाचे काम स्वत:कडे घेण्याचा किंवा योग्य रीतीने अधिकार दिलेल्या कोणत्याही इतर दारूबंदी अधिका-यास ते काम चालविण्याविषयी निदेश देता येईल. तपासाचे काम चालविताना अधिका-यास जणू तो त्या क्षेत्रासाठी किंवा उक्त अपराधाचा तपास करण्यासाठी नेमलेला दारूबंदी अधिकारी आहे असे समजून, पोट-कलमे (1) आणि (2) अन्वये असलेले अधिकार असतील.
 

If the Prohibition Officer conducting the investigation is of opinion that there is not sufficient evidence or reasonable ground of suspicion to justify the forwarding of the accused to a Magistrate, or that the person arrested may be discharged with a warning, such officer shall release him on his executing a bond with or without sureties, to appear, if and when so required, before a Magistrate empowered to take congnizance of the offence and shall make a full report of the case to his official superior and be guided by the order which he shall receive on such report.

आरोपी व्यक्तीला दंडाधिका-याकडे पाठवणे न्याय्य होईल, इतका पुरेसा पुरावा नाही किंवा संशय घेण्यास वाजवी कारण नाही असे किंवा अटक केलेल्या व्यक्तीस ताकीद देऊन सोडण्यात यावे असे तपासाचे काम चालविण्या-या दारूबंदी अधिका-याचे मत झाले तर असा अधिकारी, अपराधाची दखल घेण्यास अधिकार दिलेल्या दंडाधिका-यापुढे अशा व्यक्तीने जर व जेव्हा तसे करण्यास फर्माविण्यात येईल तर व तेव्हा, हजर राहण्यासाठी, जामिनानिशी किंवा जामिनावाचून बंधपत्र लिहून दिल्यावर त्यास सोडून देईल ; आणि असा अधिकारी प्रकरणाचे संपूर्ण प्रतिवृत्त आपल्या वरिष्ठ अधिका-याकडे पाठवील व अशा प्रतिवृत्तावर त्यास जो आदेश दिला जाईल त्याप्रमाणे वागेल.
 

The powers of any officer empowered under this section shall be subject to such other modifications or restrictions as the State Government may deem fit.

या कलमान्वये अधिकार दिलेल्या अधिका-याचे अधिकार राज्य शासनास योग्य वाटतील त्या इतर फेरफारांस व निर्बंधास अधीन असतील. 

Where in the investigation of any offence under this Act, any Prohibition Officer duly empowered in this behalf by the State Government or any Police Officer, has reasonable ground for believing that a person has consumed an intoxicant and that for the purpose of establishing that he has consumed an intoxicant or for the procuring of evidence thereof it is necessary that his body be medically examined, or that his blood be collected for being tested for determining the percentage of alcohol therein, such Prohibition Officer or Police Officer may produce such person before a registered medical practitioner (authorised by general or special order by the State Government in this behalf) for the purpose of such medical examination or collection of blood, and request such registered medical practitioner to furnish a certificate on his finding whether such person has consumed any intoxicant and to forward the blood collected by him for test to the Chemical Examiner or Assistant Chemical Examiner to Government, or to such other Officer as the State Government may appoint in this behalf.

या अधिनियमाखालील कोणत्याही अपराधाचा तपास करताना, याबाबत राज्य शासनाने योग्य रीतीने अधिकार दिलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास किंवा कोणत्याही पोलीस अधिका-यास, एखाद्या व्यक्तीने मादक द्रव्य घेतले आहे आणि तिने मादक द्रव्य घेतले आहे हे सिद्ध करण्याच्या कारणांकरिता किंवा त्याबाबतचा पुरावा मिळविण्याकरिता त्या व्यक्तीची वैद्यकीय तपासणी होणे आवश्यक आहे किंवा त्याच्या रक्तातील मद्यार्काचे प्रमाण ठरविण्यासाठी त्याचे रक्त घेणे आवश्यक आहे असे समजण्यास वाजवी कारण असेल त्याबाबतीत अशा दारूबंदी अधिका-यास किंवा पोलीस अधिका-यास, अशा व्यक्तीची वैद्यकीय तपासणी करण्यासाठी किंवा तिचे रक्त घेण्यासाठी त्यास (राज्य शासनाने याबाबत सर्वसाधारण किंवा विशेष
आदेशान्वये अधिकार दिलेल्या) नोंदलेल्या वैद्यक व्यवसायीपुढे हजर करता येईल आणि अशा नोंदलेल्या वैद्यक व्यवसायीस, अशा व्यक्तीने कोणतेही मादक द्रव्य घेतले आहे किंवा कसे याबाबत त्याने तपासणी केल्यावर त्यासंबंधीचे प्रमाणपत्र सादर करण्याची विनंती करता येईल आणि त्याने काढलेले रक्त शासनाचा रसायन परीक्षक किंवा सहायक रसायन परिक्षक यांच्याकडे किंवा त्याबाबत राज्य शासन नेमील अशा इतर अधिका-याकडे पाठविण्याची विनंती करता येईल.
 

The registered medical practitioner before whom such person has been produced shall examine such person and collect and the forward in the manner prescribed the blood of such person, and furnish to the Officer by whom such person has been produced, a certificate in the prescribed form containing the result of his examination . The Chemical Examiner or Assistant Chemical Examiner to Government, or other officer appointed under sub-section (1) shall certify the result of the test of the blood, forwarded to him, stating therein in the prescribed form, the percentage of alcohol, and such other particulars as may be necessary or relevant.

ज्याच्यापुढे अशा व्यक्तीस हजर करण्यात आले असेल असा नोंदलेला वैद्यक व्यवसायी अशा व्यक्तीची तपासणी करील व विहित केलेल्या रीतीने अशा व्यक्तीचे रक्त घेऊन ते पाठवील व ज्या अधिका-याने अशा व्यक्तीस हजर केले असेल त्यास, त्याने केलेल्या तपासणीचा निष्कर्ष असलेले प्रमाणपत्र विहित केलेल्या नमुन्यात देईल. शासनाचा रसायन परीक्षक किंवा सहायक रसायन परीक्षक किंवा पोट-कलम (1) अन्वये नेमलेला इतर अधिकारी, त्यांच्याकडे पाठविलेल्या रक्ताच्या तपासणीच्या निष्कर्षांबद्दल एक प्रमाणपत्र देईल; आणि त्यात विहित केलेल्या नमुन्यात मद्यर्काचे प्रमाण व आवश्यक किंवा तत्संबद्ध असा इतर तपशील नमूद करील.
 

If any person offers resistance to his production before a registered medical practitioner under sub-section (1) or on his production before such practitioner to the examination of his body or to the collection of his blood, it shall be lawful to use all means reasonably necessary to secure the production of such person or the examination of his body or the collection of blood necessary for the test.

नोंदलेल्या वैद्यक व्यवसायीपुढे पोट-कलम (1) अन्वये हजर होण्यास कोणत्याही व्यक्तीने प्रतिकार केल्यास किंवा अशा अधिका-यापुढे हजर केल्यावर, त्याची शारीरिक तपासणी करण्यास किंवा त्याचे रक्त काढून घेण्यास प्रतिकार केल्यास त्यास हजर करण्यासाठी किंवा त्याची शारीरिक तपासणी करण्यासाठी किंवा रक्ताची परीक्षा करण्याकरिता त्याचे रक्त काढून घेण्यासाठी वाजवी रीतीने आवश्यक वाटतील असे सर्व उपाय योजणे हे कायदेशीर असेल.
 

If the person produced is a female, such examination shall be carried out by, and the blood shall be collected by or under the supervision of, a female registered medical practitioner authorised by general or special order by the State Government in this behalf, and any examination of the body or collection of blood, of such female shall be carried out or made with strict regard to decency.

जर हजर केलेली व्यक्ती ही स्त्री असेल तर, अशी तपासणी आणि रक्त काढून घेणे या गोष्टी, राज्य शासनाने याबाबत सर्वसाधारण किंवा विशेष आदेशाद्वारे प्राधिकृत केलेल्या अशा नोंदलेल्या स्त्री वैद्यक व्यवसायीच्या देखरेखीखाली करण्यात येतील व अशा स्त्रीची शारीरिक तपासणी करणे किंवा रक्त काढणे हे शिष्टाचारास धरून करण्यात येतील.
 

Resistance to production before a registered medical practitioner as aforesaid, or to the examination of the body under this section or to the collection of blood as aforesaid, shall be deemed to be an offence under Section 186 of the Indian penal Code.

पूर्वोक्तप्रमाणे नोंदलेल्या वैद्यक व्यवसायीपुढे हजर करण्यास किंवा या कलमाखालील शारीरिक तपासणीस किंवा पूर्वोक्तप्रमाणे रक्त काढून घेण्यास प्रतिकार करणे हा, भारतीय दंड संहितेच्या कलम 186 अन्वयेचा अपराध आहे असे समजण्यात येईल.
 

Any expenditure incurred for the purpose of enforcing the provisions or this section including any fees payable to a registered medical practitioner or the officer appointed under sub-section (1) shall be defrayed out of moneys provided by the State Legislature.

या कलमाच्या तरतुदी अंमलात आणण्याच्या कामी नोंदलेल्या वैद्यक व्यवसायीस किंवा पोट-कलम (1) अन्वये नेमलेल्या अधिका-यास द्यावयाच्या फीचा समावेश करून आलेला खर्च, राज्य विधानमंडळाने तरतूद केलेल्या पैशातून भागविण्यात येईल.
 

If any Prohibition Officer or Police Officer vexatiously and unreasonably proceeds under sub-section (1) he shall, on conviction, be punished with fine which may extend to five hundred rupees.

कोणत्याही दारूबंदी अधिका-याने किंवा पोलीस अधिका-याने, त्रास देण्यासाठी व गैरवाजवी रीतीने पोट-कलम (1) अन्वये कारवाई केली तर, त्यास, सिद्धापराध ठरविण्यात आले असता पाचशे रुपयांपर्यंत वाढविता येऊ शकेल इतक्या द्रव्य दंडाची शिक्षा होईल.
 

Nothing in this section shall preclude that fact that the person accused of an offence has consumed an intoxicant from being proved otherwise than in accordance with the provisions of this section.

या कलमातील कोणत्याही मजकुरामुळे, अपराध केल्याचा आरोप ज्या व्यक्तीवर ठेवला असेल तिने मादक द्रव्य घेतले आहे ही वस्तुस्थिती, या कलमाच्या तरतुदीनुसार असेल त्याव्यतिरिक्त इतर रीतीने सिद्ध करण्यास प्रतिबंध होतो असे समजले जाणार नाही.

Any Prohibition officer empowered to investigate an offence under this Act shall have power to grant bail in accordance with the provisions of the Code of Criminal Procedure, 1898, to any person arrested without a warrant for an offence of under this Act.

या अधिनियमाखालील अपराधाचा तपास करण्यासाठी अधिकार दिलेल्या कोणत्याही दारूबंदी अधिका-यास, या अधिनियमाखालील अपराध केल्याबद्दल अधिपत्रावाचून अटक केलेल्या कोणत्याही व्यक्तीला फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 च्या तरतुदींनुसार जामिनावर सोडून देता येईल.
 

When any person has been arrested under section 126, a Prohibition officer empowered to investigate offence under this Act shall have power to grant bail in accordance with the provisions of the Code of Criminal Procedure, 1898.

कलम 126 अन्वये कोणत्याही व्यक्तीला अटक करण्यात येईल तेव्हा, या अधिनियमाखालील अपराधांचा तपास करण्यासाठी अधिकार दिलेल्या दारूबंदी अधिका-यास, तिला फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 च्या तरतुदींनुसार जामीनावर सोडून देता येईल.

All order passed by my Prohibition Officer other than the Collector or Commissioner under this Act shall be appealable to the Collector at any time within sixty days from the date of the order complained of.

जिल्हाधिकारी किंवा आयुक्त याव्यतिरिक्त इतर कोणत्याही दारूबंदी अधिका-याने या अधिनियमान्वये दिलेल्या सर्व आदेशांवर, तक्रारीचा विषय असलेला आदेश दिल्याच्या दिनांकापासून साठ दिवसांच्या आत कोणत्याही वेळी जिल्हाधिका-याकडे अपील करता येईल.
 

All orders passed by the Collector and Commissioner shall be appealable to the Commissioner and the State Government respectively at any time within ninety days from the date of the order complained of :

Provided that no appeal shall lie against an order passed by the Commissioner on appeal.

जिल्हाधिकारी आणि आयुक्त यांनी दिलेल्या सर्व आदेशांवर अनुक्रमे आयुक्ताकडे व राज्य शासनाकडे, तक्रारीचा विषय असलेला आदेश दिल्याच्या दिनांकापासून नव्वद दिवसांच्या आत कोणत्याही वेळी अपील करता येईल :

परंतु आयुक्ताने अपिलात दिलेल्या आदेशावर कोणतेही अपील करता येणार नाही.
 

Subject to the foregoing provisions the rules which the State Government may make in this behalf shall apply to appeals under this section.

राज्य शासन याबाबत जे नियम करील ते मागील तरतुदींना अधीन राहून, या कलमान्वये दिलेल्या अपिलास लागू होतील. 

An order made under sub-section (1), shall, if it is of a general nature of affecting a class of persons, be notified in the Official Gazette.

पोट-कलम (1) अन्वयेचा आदेश सामान्य स्वरुपाचा असेल किंवा त्यामुळे व्यक्तींच्या वर्गास बाध येत असेल तर तो राजपत्रात अधिसूचित करण्यात येईल.

Notwithstanding anything contained in this Act or the rules made thereunder, the State Government may, by general or special order,—

If the State Government is satisfied that the inhabitants of any area are concerned in the commission or abetment of any of the offences punishable under sections 65, 66, 66 A, 67, 67-A, 67-C, 68, 69 and 70] the State Government may, by notification in the Official Gazette, direct the employment of additional police in that area for such period as it thinks fit.

कलमे 65, 66, 66-अ, 67, 67-1 अ, 67-क, 68, 69 व 70ट या खालील कोणताही अपराध करण्याशी किंवा तो करण्यास प्रोत्साहन देण्याशी कोणत्याही क्षेत्रातील रहिवाशांचा संबंध आहे अशी राज्य शासनाची खात्री झाल्यास, त्यास राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारा योग्य वाटेल अशा मुदतीपर्यंत त्या क्षेत्रातट जादा पोलीस नेमण्यात यावेत असा निदेश देता येईल.
 

The cost of such additional police shall, if the State Government so directs, be either in whole or in part defrayed by a tax imposed on the persons hereinbelow mentioned, or by a rate assessed on the property of such persons, or both by a tax and by a rate so imposed and assessed, and charged—

(a) either generally on all persons who are in habitants of the local area to which such notification applies; or

(b) specially on any particular section or sections or class orclasses of such persons, and the State Government may direct the proportions in which such tax or rate shall be charged.

Explanation.—For the purposes of this section “inhabitants” shall include persons who themselves or by their agents or servants occupy or hold land or other immovable property within such area and landlords who themselves or by their agents or servants collect rents or revenue direct from rayats or occupiers in such area, notwithstanding that they do not actually reside therein.

अशा जादा पोलिसांचा खर्च राज्य शासनाने तसा निदेश दिल्यास, संपूर्ण किंवा अंशत: खाली नमूद केलेल्या व्यक्तीवर कर बसवून किंवा अशा व्यक्तीच्या मालमत्तेवर पट्टी आकारून किंवा असा कर किंवा पट्टी ही दोन्ही बसवून व आकारून बसविण्यात येईल; असा कर किंवा पट्टी,-

(अ) अशी अधिसूचना ज्या स्थानिक क्षेत्रांस लागू आहे त्या क्षेत्रांतील रहिवासी असलेल्या सामान्यत: सर्व व्यक्तींवर, अथवा

(ब) विशेषत: अशा व्यक्तींच्या विशिष्ट गटावर किंवा गटांवर अथवा वर्गावर किंवा वर्गांवर; आकारण्यात येईल; आणि राज्य शासनास असा कर किंवा अशी पट्टी ज्या प्रमाणात आकारली जाईल ते प्रमाण ठरविण्याविषयी निदेश देता येईल.

स्पष्टीकरण.---- या कलमाच्या प्रयोजनाकरिता ""रहिवासी'' या मध्ये, अशा क्षेत्रात ज्या व्यक्ती स्वत: किंवा आपल्या अभिकत्र्यामार्फत किंवा नोकरांमार्फत जमिनीचा किंवा इतर स्थावर मालमत्तेचा भोगवटा करतात किंवा ती धारण करतात त्या व्यक्तींचा समावेश होते. तसेच तीत, जे जमीन मालक अशा क्षेत्रात प्रत्यक्ष रयतेकडून किंवा जमिनीचा भोगवटा करणा-या व्यक्तीकडून स्वत: किंवा आपल्या अभिकत्र्यामार्फत किंवा नोकरांमार्फत खंड किंवा महसूल वसूल करतात त्यांचा समावेश होतो-मग असे जमीन मालक अशा क्षेत्रात प्रत्यक्ष राहत नसेल तरी हरकत नाही.
 

It shall be lawful for the State Government to extend for a term not exceeding in any case five years the period for the payment of such tax or rate beyond the period for which such additional police are actually employed.

राज्य शासनास असा कर किंवा पट्टी देण्याची मुदत, अशा जादा पोलिसांची ज्या मुदतीकरिता प्रत्यक्ष नेमणूक झाली असेल त्या मुदतीपलिकडे कोणत्याही बाबतीत पाच वर्षांपेक्षा अधिक नसेल अशा मुदतीपर्यंत वाढविता येईल व राज्य शासनाने तसे करणे हे कायदेशीर असेल.
 

The provisions of sub-sections (4) to (7) of section 50 of the Bombay Police Act, 1951, shall apply mutadis mutandis to the recovery of such tax or rate.

मुंबई पोलीस अधिनियम, 1951, कलम 50, पोट-कलम (4) ते (7) याच्या तरतुदी योग्य त्या फेरफारासह असा कर किंवा पट्टी वसूल करण्याच्या बाबतीत लागू होतील. 

If the Collector is of opinion that it is in the interest of public peace to close any place in which any intoxicant or hemp is sold it shall be lawful for the Collector by an order in writing to the person holding a licence for the sale of such intoxicant or hemp to require him to close such place at such time or for such period as may be specified in the order.

ज्या कोणत्याही जागेत कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग विकली जाते ती जागा सार्वजनिक शांततेसाठी बंद करण्यात यावी, असे जिल्हाधिका-याचे मत असल्यास, आदेशात विनिर्दिष्ट करण्यात येईल अशा वेळी किंवा अशा मुदतीपर्यंत असा मादक द्रव्य किंवा भांग विकणा-या लायसनदारांना लेखी आदेश देऊन जिल्हाधिका-याने अशा जागा बंद करण्यास, त्यास भाग पाडणे हे कायदेशीर असेल.
 

If a riot or unlawful assembly is imminent or takes palce it shall be lawful for any Executive Magistrate or Police Officer who is present to direct that such place shall be closed and kept closed for such period as he thinks fit and in the absence of any Executive Magistrate or Police Officer the person referred to in sub-section (1) shall himself close such place.

जर दंगा किंवा बेकायदेशीर जमाव जमण्याची तात्कालिक भीती असेल किंवा असा दं गा किंवा असा बेकायदेशीर जमाव जमला असेल तर उपस्थित असलेल्या कार्यकांरी दंडाधिका-यास किंवा पोलीस अधिका-यास, अशी जागा बंद करण्यात यावी आणि त्यास योग्य वाटेल त्या मुदतीपर्यंत ती बंद ठेवण्यात यावी असा निदेश देता येईल व त्याने तसे करणे हे कायदेशीर असेल आणि कार्यकारी दंडाधिकारी किंवा पोलीस अधिकारी यांच्या अनुपस्थितीत, पोट-कलम (1) मध्ये निर्दिष्ट केलेली व्यक्ती स्वत: ती जागा बंद करील.
 

Any order given under this section shall be final.

या कलमान्वये देण्यात आलेला आदेश अंतिम असेल.

The State Government may make rules for the purpose of carrying outthe provisions of this Act or any other law for the time being in force relating to excise revenues.

राज्य शासनास, या अधिनियमाच्या तरतुदी किंवा उत्पादनशुल्क महसुलासंबंधीचा त्या त्या वेळी अंमलात असलेला कोणताही इतर कायदा अंमलात आणण्याकरिता नियम करता येतील.

In particulars and without prejudice to the generality of the foregoing provisions, the State Government may make rules,—

(a) regulating the delegation of any powers by the Commissioner, by Collector or by any other Prohibition Officer ;

(b) regulating the import, export, transport, collection, sale purchase bottling, consumption, use or possession of any intoxicant, denatured spirituous preparation] or hemp, mhowra flowers or molasses;

(c) regulating the manufacture of any intoxicant ⁸[or denatured spirituous preparation];

(d) regulating the cultivation and collection of hemp;

(e) regulating the tapping of toddy- producing trees and drawing of toddy therefrom;

(f) regulating the grant, suspension or cancellation of licences, permits, passes or authorizations for the import, export, transport Collection, sale, purchase, possession, manufacture bottling, consumption, use or cultivation of any of the above articles mentioned in clause (b) and for the matters specified in clause(e);

(g) regulating the periods and localities for which the licences may be granted for the wholesale or retail vend of any of the above articles mentioned in clause (b);

(h) providing for the consulting of public opinion and prescribing theprocedure to be followed and the matters to be ascertained before any licence, permit,pass or authorization for the vend, consumption or use of any of the above articles mentioned in clause (b) is granted to any person or in any locality;

(h1) prescribing the restrictions under which and the conditions on which any licence, permit pass or authorization may be granted including—

(i) the prohibition of the admixture with any intoxicant of any substance deemed to be noxious or objectionable;

(ii) the fixing of the strength, price or quantity in excess of or below which any intoxicant or mhowra flowers shall not be sold or supplied, and the quantity in excess of which denatured spirit, denatured spirituous preparation or molasses shall not be possessed or sold and the prescription of a standard or quality for any intoxicant denatured spirituous preparation, mhowra flowers or molasses;

(iii) the prohibition of sale of any intoxicant, denatured spirituous preparation or hemp except for cash;

(iv) the prescription of the days and hours during which any licensed premises may or may not be kept open and provisions for the closure of such premises on special occasions;

(v) the prescription of the nature of the premises on which any intoxicant may be sold and the notices to be exposed at such premises;

(vi) the prescription of the accounts to be maintained and the returns to be submitted by licence-holders or permit-holders;

(vii) the regulation or prohibition of the transfer of licenses;

(viii) the writing of the names and addresses and the taking of signatures of purchasers in the register of sale of any intoxicant, hemp, mhowra flowers or molasses or any article the sale or purchases of which is regulated by clause (b)of sub-section (1) of section 139;

(h2) (i) declaring the processes by which spirits shall be denatured in particulars areas, or for particulars purposes;

(ii) for causing such spirits to be denatured through the agency or under the supervision of the Government Officers and for the payments of charges for such supervision;

(iii) for ascertaining whether such spirits have been denatured.

(i) Prohibiting and regulation the employment by the licence- holder of any person or classes of persons to assist him in his business in any capacity whatsoever ;

(j) prescribing the manner in which the juice from a coconut, brab, date or any kind of palm trees is to be treated for the purpose of preventing fermentation;

(k) prescribing the persons or classes of persons to whom any intoxicant, denatured spirituous preparation, hemp, mhowra flowers or molasses may or may not be sold or who may or may not be allowed to sell, purchase or use any of these articles;

(l) for the prevention of drunkenness, gambling or disorderly conduct in or near any licensed premises and the meeting and remaining of persons of bad character on such premises;

(l1) Prescribing the occasions on which special orders may be granted for the sale by retail of larger quantities or liquor or intoxicating drugs, or opium than those which are prescribed in any notification issued under this Act and the conditions on which such sales may be made;

(l2) prescribing the amount of security to be deposited by the holder of any licence, permit, pass or authorization for the performance of the conditions for the same ;

(l3) provibing for the maintenance by the holders of licences, permits, passes or authorizations of the registers of sales, purchases, possession, consumption or use and the particulars to be entered in the register;

(m) regulating the grant of rewards or expenses to officers, informants, or persons giving information or assistance in the detection or investigation of offences under this Act, and of compensation to persons charged with offences punishable under this Act and aquited;

(n) regulating the printing, publishing or otherwise displaying or distributing any advertisement or other matter  soliciting the use of, or offering any intoxicant or hemp or calculated to encourage or incite any individual or class of individuals or the public generally to commit an offence under this Act or to commit a breach or evade the provisions of any rule or order made thereunder or the conditions of any licence, permit, pass or authorization issued thereunder ;

(o) regulating within the State the circulation, distribution or sale of newspaper news-sheet, book, leaflet, booklet, or other publication printed and published] outside the State containing any advertisement or matter which ³ *  *  * solicits the use of, or offers any intoxicant, or hemp 

(p) imposing restrictions and conditions on buyers of intoxicant, denatured spirituous preparation, hemp, mhowra flowers or molasses or any article the purchase of which is regulated by clause (b) of sub-section (1) of section 139 including provision forcompelling them to sign entries pertaining to the purchase by them of any of these article;

(r) regulating the taking of samples of molasses;

(r1) prescribing the Constitution of Committees, Boards and Medical Boards or panels thereof and the procedure regarding their work ;

(s) Prescribing the powers, function and duties of Prohibition Officers, boards, Committee and Medical Boards or panels thereof and the fees and allowances payable to the members of the boards, Committee and Medical Boards or panels thereof;

(t) prescribing the procedure regarding the work of the Board of Experts ;

(t1) prescribing conditions of through transport under section 29;

(u) prescribing the fees (including rent or consideration) payable in respect of any privilege, licence, permit, pass or authorization granted or issued under this Act;

(uu) prescribing the other persons, other institutions or the circumstances under clause (b) of sub-section (3) of section 66;

(v) prescribing the period within which and the form in which a declaration under section 107A shall be submitted and the account shall be maintained;

(w) prescribing the manner of collecting and forwarding blood and prescribing the form of certificates, and the other particulars required to be stated therein under sub-section (2) of section 129A

(x) prescribing the form of application, the mode of submitting the application and manner of verification of authenticity of the applicants under clause (b) of sub-section (2) of section 134A;

(y) prescribing the eligibility for the appointment as a member of the Gram Rakshak Dal under sub-section (4) of section 134A;

(z) prescribing the duties and responsibilities of the members of Gram Rakshak Dal under sub-section (7) of section 134A.

 विशेषकरून व वरील तरतुदीच्या सर्वसाधारणतेस बाध येऊ न देता राज्य शासनास पुढील गोष्टींसाठी नियम करता येतील,----

(अ) आयुक्त, जिल्हाधिकारी किंवा कोणताही इतर दारूबंदी अधिकारी यांना कोणताही अधिकार सोपवून देणे यांचे विनियम करणे ;

(ब) कोणतेही मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ किंवा भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी यांची आयात करणे, निर्यात करणे, परिवहन करणे, ती गोळा करणेट, तिची विक्री करणे, खरेदी करणे, बाटलीत भरणेट तिचे सेवन करणे ती वापरणे किंवा जवळ बाळगणे यांचे विनियमन करणे ;

(क) कोणतेही मादक द्रव्य किंवा विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ तयार करण्याचे यांचे विनियमन करणे ;

(ड) भांगेची लागवड करणे व ती गोळा करणे यांचे विनियम करणे ;

(ई) ताडी देणारी झाडे छेदणे व त्यापासून ताडी काढणे यांचे विनियमन करणे ;

(फ) खंड (ब) मध्ये नमूद केलेल्या वरील पदार्थांपैकी कोणत्याही पदार्थाची आयात करणे, निर्यात करणे, परिवहन करणे, ते गोळा करणे, त्यांची विक्री करणे, ते खरेदी करणे, जवळ बाळगणे, तयार करणे, बाटलीत भरणेट त्याचे सेवन करणे, ते वापरणे किंवा त्यांची लागवड करणे यासाठी आणि खंड (ई) मध्ये विनिर्दिष्ट केलेल्या गोष्टीसाठी, लायसने, परवाने, पास किंवा प्राधिकारपत्रे देणे, तहकूब करणे, किंवा रद्द करणे यांचे विनियम करणे ;

(ग) खंड (ब) मध्ये नमूद केलेल्या वरील पदार्थांपैकी कोणत्याही पदार्थाची घाऊक किंवा किरकोळ विक्री करण्याकरिता ज्या मुदतीसाठी व ज्या विभागासाठी लायसने देता येतील त्या मुदती व ते विभाग याबाबत नियमन करणे ;

(ह) कोणत्याही व्यक्तीस किंवा कोणत्याही विभागात खंड (ब) मध्ये नमूद केलेल्या वरील पदार्थांपैकी कोणत्याही पदार्थाची विक्री करण्यासाठी, सेवन करण्यासाठी किंवा वापर करण्यासाठी, कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र देण्यापूर्वी लोकमत विचारात घेण्यासाठी तरतूद करणे आणि अनुसरावयाची कार्यपद्धती व ज्या गोष्टीसंबंधी खात्री करून घ्यावयाची त्या गोष्टी विहित करणे ;

(ह-1) जे निर्बंध घालून व ज्या शर्तीवर कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र देता येईल ते निर्बंध व त्या त्या शर्तीं विहित करणे; यात पुढील गोष्टींचा समावेश होतो :----

(एक) उपद्रवकारक किंवा आक्षेपार्ह म्हणून समजण्यात येणा-या कोणत्याही पदार्थाचे कोणत्याही मादक द्रव्याबरोबर अवमिश्रण करण्यास प्रतिबंध करणे ;

(दोन) ज्या तीव्रतेपेक्षा, किंमतीपेक्षा किंवा परिमाणापेक्षा अधिक किंवा कमी तीव्रता, किंमत किंवा परिमाण असलेले कोणतेही मादक द्रव्य किंवा मोहाची फुले विकणार नाही किंवा त्यांचा पुरावठा करणार नाही. ती तीव्रता, किंमत किंवा परिमाण ठरविणे आणि ज्या परिमाणापेक्षा अधिक विप्रकृत मद्यसार विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ किंवा काकवी जवळ बाळगणार नाही, ते परिमाण ठरविणे आणि कोणतेही मादक, द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, मोहाची फुले किंवा काकवी ज्या दर्जाची असली पाहिजे ते प्रमाण विहित करणे ;

(तीन) रोख पैसे घेतल्यावाचून कोणत्याही मादक द्रव्याची विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थाची किंवा भांगेची विक्री करण्यास मनाई करणे ;

(चार) कोणतेही लायसन दिलेली जागा ज्या दिवशी व ज्या वेळांच्या दरम्यान उघडी ठेवता येईल किंवा उघडी ठेवता येणार नाही ते दिवस व त्या वेळा विहित करणे आणि विशेष प्रसंगी अशा जागा बंद करण्यासाठी तरतूद करणे ;

(पाच) ज्या जागेत कोणतेही मादक द्रव्य विकता येईल त्या जागेचे स्वरूप व अशा जागी लावावयाच्या नोटिसा विहित करणे ;

(सहा) लायसन किंवा परवाना धारण करणा-या व्यक्तीनी ठेवावयाचे हिशेब व सादर करावयाची पत्रके विहित करणे ;

(सात) लायसनच्या हस्तांतरणाचे विनियमन करणे किंवा अशा हस्तांरणास मनाई करणे ;

(आठ) कोणत्याही मादक द्रव्याच्या, भांगेच्या, मोहाच्या फुलांच्या किंवा काकवीच्या किंवा ज्या कोणत्याही पदार्थाची विक्री किंवा खरेदी ही, कलम 139, पोट-कलम (1), खंड (ब) द्वारे विनियमित करण्यात आली आहे त्या कोणत्याही पदार्थांच्या विक्रीबाबत असलेल्या नोंदवहीत खरेदीदरांची नावे व पत्ते लिहिणे व त्यांच्या सह्रा घेणे ;

(ह-2) (एक) विशिष्ट क्षेत्रात किंवा विशिष्ट कारणांकरिता ज्या प्रक्रिया करून मद्यसार विप्रकृत करता येईल त्या प्रक्रिया जाहीर करणे ;

(दोन) अभिकत्र्यामार्फत किंवा राज्य शासनाच्या अधिका-यांच्या पर्यवेक्षणाखाली असे मद्यसार विप्रकृत करविणे, आणि अशा पर्यवेक्षणासाठीचा खर्च ठरविणे ;

(तीन) असे मद्यसार विप्रकृत केले आहे किंवा कसे हे निश्चित करणे ;

(आय) लायसन धारण करणा-या व्यक्तीने आपल्या धंद्यात सहाय्य करण्यासाठी कोणत्याही व्यक्तीस किंवा व्यक्तींच्या वर्गास कोणत्याही नात्याने कामावर लावण्यास मनाई करणे व त्याचे विनियमन करणे ;

(जे) नारळीच्या, शिंदीच्या, खजुरीच्या किंवा कोणत्याही प्रकारच्या ताडाच्या झाडापासून काढलेल्या रसावर तो आंबू नये म्हणून ज्या रीतीने क्रिया करावयाची ती रीत विहित करणे ;

(के) ज्यांना कोणतेही मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी विकण्यात येईल किंवा विकण्यात येणार नाही किंवा ज्यांना यांपैकी एखादा पदार्थ विकण्याची, खरेदी करण्याची किंवा उपयोग करण्याची परवानगी देण्यात येईल किंवा देण्यात येणार नाही अशा व्यक्ती किंवा व्यक्तींचे वर्ग विहित करणे ;

(ल) कोणत्याही लायसन दिलेल्या जागेत किंवा जागेजवळ दारू पिऊन धुंद होण्यास, जुगार खेळण्यास किंवा गैरशिस्त वर्तन करण्यास किंवा अशा जागी वाईट चालीचे लोक जमण्यास व ते तेथे राहू देण्यास प्रतिबंध करणे ;

(ल-1) या अधिनियमान्वये काढण्यात आलेल्या कोणत्याही अधिसूचनेत विहित केलेल्या व्यतिरिक्त इतर प्रकारच्या दारूची किंवा इतर प्रकारच्या मादक औषधीद्रव्यांची किंवा अफूची ज्याप्रसंगी किरकोळीने मोठ¬ा प्रमाणात विक्री करण्यासाठी विशेष आदेश देता येतील ते प्रसंग आणि ज्या शर्तीवर अशी विक्री करता येईल त्या शर्ती विहित करणे ;

(ल-2) कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र धारण करणा-या व्यक्तीने अशा लायसनातील, परवान्यातील, पासातील किंवा प्राधिकारपत्रातील शर्ती पार पाडण्याकरिता ठेवावयाच्या तारणांची रक्कम विहित करणे ;

(ल-3) लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्रे धारण करणा-यांनी विक्री करणे, खरेदी करणे, जवळ बाळगणे, सेवन करणे किंवा वापरणे यासंबंधी नोंदवह्रा ठेवणे आणि अशा नोंदवह्रात तपशील दाखल करणे याबाबत तरतूद करणे ;

(म) या अधिनियमाखालील अपराधासंबंधी चौकशी व तपास करणारे अधिकारी व माहिती देणा-या व सहाय्य करणा-या व्यक्ती यांना बक्षिसे व खर्च देणे आणि या अधिनियमांन्वये शिक्षापात्र असलेल्या अपराधांचा ज्या व्यक्तींवर आरोप ठेवण्यात आला असेल व ज्यास दोषमुक्त करण्यात आले असेल, त्यास नुकसानभरपाई देणे याबाबींचे विनियमन करणे ;

(न) ज्याद्वारे कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग वापरण्याची विनंती करण्यात येते किंवा असे द्रव्य किंवा भांग देऊ करण्यात येते अथवा ज्याद्वारे, कोणत्याही व्यक्तीस किंवा कोणत्याही वर्गातील व्यक्तीस किंवा सर्वसामान्य लोकांस या अधिनियमाखालील अपराध करण्यास किंवा तद्न्वये केलेल्या कोणत्याही नियमांची तरतूद किंवा तद्न्वये दिलेला कोणताही आदेश किंवा तद्न्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र यांच्या शर्ती यांचा भंग करण्यास किंवा त्या टाळण्यास हेतूपूर्वक उत्तेजन किंवा चिथावणी देण्यात येत आहे अशी कोणतीही जाहिरात किंवा इतर मजकूर छापणे, प्रसिद्ध करणे अथवा अशी जाहिरात अन्यथा प्रदर्शित करणे किंवा वाटणे अथवा असा मजकूर प्रदर्शित करणे किंवा प्रस्तुत करणे यांचे विनियमन करणे ;

(ओ) ज्याद्वारे कोणतेही मादक द्रव्य किंवा भांग वापरण्याची विनंती करण्यात येत आहे किंवा असे द्रव्य किंवा भांग देऊ करण्यात येत आहे अशी कोणतीही जाहिरात किंवा मजकूर असलेले राज्याबाहेर छापलेले व प्रसिद्ध केलेलेट वर्तमानपत्र, वृत्तपत्र, पुस्तक, पत्रक, पुस्तिका किंवा इतर प्रकाशन यांचा प्रसार वाटप किंवा विक्री यांचे राज्यातट विनियमन करणे.

(प) मादक द्रव्य, विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ, भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी किंवा कलम 139 चे पोट-कलम (1) खंड (ब) अन्वये ज्यांची खरेदी विनियमित करण्यात आली आहे अशी कोणतीही वस्तू खरेदी करणा-या व्यक्तींवर निर्बंध व शर्ती घालणे; यात त्याने खरेदी केलेल्या या कोणत्याही वस्तुसंबंधीच्या नोंदीत त्यांना सही करण्यास भाग पाडण्याबाबत तरतुदीचा समावेश होतो ;

(र) काकवीचे नमुने घेण्याचे विनियमन करणे ;

(र-1) समित्या, मंडळे व वैद्यकीय मंडळे यांची रचना किंवा त्यांची नामिका व त्यांची कार्यपद्धती विहित करणे;

(स) दारूबंदी अधिकारी, मंडळे, समित्याट व वैद्यक मंडळे व त्यांच्या नामिका यांचे अधिकार, कामे व कर्तव्ये विहित करणे तसेच मंडळाच्या, समित्यांच्याट व वैद्यक मंडळाच्या व त्याच्या नामिकांच्याट सदस्यास द्यावयाची फी व भत्ते विहित करणे ;

(ट) तज्ञ मंडळाच्या कामासंबंधी कार्यपद्धती विहित करणे ;

(ट-1) कलम 29 अन्वये थेट वाहतुकीच्या शर्ती विहित करणे ;

(यु) या अधिनियमान्वये दिलेला कोणताही विशेष अधिकार, लायसन, परवाना, पास किंवा प्राधिकारपत्र यासंबंधी द्यावयाची फी (भाडे किंवा मोबदला यांसह)ट विहित करणे ; (युयु) कलम 66, पोट-कलम (3), खंड (ब) अन्वये इतर व्यक्ती, इतर परिसंस्था किंवा परिस्थिती विहित करणे ;

(व्ही) कलम 107-अ अन्वये ज्या मुदतीच्या आत व ज्या नमुन्याप्रमाणे पत्रक सादर केले पाहिजे ती मुदत व तो नमुना आणि ज्या नमुन्याप्रमाणे हिशेब ठेवले पाहिजेत तो नमुना विहित करणे ;
(डब्ल्यू) रक्त काढून घेण्याची या पाठविण्याची पद्धती विहित करणे आणि प्रमाणपत्रांचा नमुना व त्यात कलम 129-अ, पोट-कलम (2) अन्वये नमूद
करणे आवश्यक असलेला इतर तपशील विहित करणे.

(क्ष) कलम 134अ च्या पोट-कलम (2) च्या खंड (ब) अन्वये अर्जाचा नमुना, अर्ज सादर करण्याची पद्धत आणि अर्जदारांच्या खरेपणाच्या पडताळणीची रीत विहित करणे ;

(य) कलम 134अ च्या पोट-कलम (4) अन्वये ग्राम रक्षक दलाचा सदस्य म्हणून नियुक्तीसाठीची पात्रता विहित करणे ;

(ज्ञ) कलम 134अ च्या पोट-कलम (7) अन्वये ग्राम रक्षक दलाच्या सदस्यांची कर्तव्ये व जबाबदा-या विहित करणे.
 

The power to make rules under this section shall be subject to the condition of previous publication :

Provided that any such rules may be made without previous publication if the State Government considers that they should be brought into force at once.

त्या कलमान्वये नियम करण्याचा अधिकार पूर्वप्रसिद्धीच्या अधीन असले :

परंतु, असे कोणतेही नियम ताबडतोब अंलमात आणले पाहिजेत असे राज्य शासनास वाटल्यास ते पूर्वप्रसिद्धी न देता करता येतील.
 

All rules made under this Act shall be laid for not less than thirty days before each House of the State Legislature as soon as may be after they are made, and shall be subject to such modifications as the State Legislature may make during the session in which they are so laid or the session immediately following.

या अधिनियमान्वये केलेले सर्व नियम, ते केल्यानंतर शक्य तितक्या लवकर, राज्य विधान मंडळाच्या प्रत्येक सभागृहापुढे, तीस दिवसांहून कमी नसेल इतक्या मुदतीपर्यंत, ठेवण्यात येतील आणि ते, ज्या अधिवेशनात अशा रीतीने ठेवण्यात आले असतील त्या अधिवेशनात किंवा त्याच्या लगतनंतरच्या अधिवेशनात राज्य विधानमंडळ जे फेरफार करील त्यास अधीन असतील. 

The Commissioner] may make regulations, not inconsistent with the provision of this Act, or rules,—

(a) regulating, as the case may be, the  supply or storage of any intoxicant denatured spirituous preparation or hemp, mhowra flowers or molasses including—

(i) the erection, inspection, supervision, management and control of any place for the manufacture, supply or storage of such article, and the fittings implements and apparatus to be maintained therein;

(b) regulating the depositing of any intoxicant, hemp,  mhowra flowers or molasses in a warehouse and the removal of such articles from any such warehouse or from any distillery or brewery;

(d) prescribing the scale of fees including rent or consideration or the manner of fixing the fees payable in respect of any storage of any intoxicant,hemp, mhowra flowers or molasses;

(e) regulating the time, place and manner of payment of any duty or fees;

(h) providing for the destruction or other disposal of any intoxicant declared to be unfit for use;

(i) regulating the disposal of confiscated or forfeited articles;

(m) regarding any other matter which the State Government may by notification in the Official Gazette, direct him to prescribe for the purposes of carrying out the provisions of this Act.

आयुक्तास पुढील गोष्टीसाठी, या अधिनियमाच्या तरतुदी किंवा नियम यांच्याशी विसंगत नसतील असे विनियम करता येतील,----

(अ) कोणतेही मादक द्रव्य विप्रकृत मद्यसारयुक्त सिद्धपदार्थ किंवा भांग, मोहाची फुले किंवा काकवी यांचा यथास्थिति, पुरवठा करणे किंवा ती साठविणे यांचे विनियमन करणे ; यात पुढील गोष्टींचा समावेश होतो :----

(एक) असे पदार्थ तयार करण्यासाठी, त्यांचा पुरवठा करण्यासाठी किंवा साठविण्यासाठी आवश्यक असलेली कोणतीही जागा आणि त्यातील जोडकामे, साधने व उपकरणे ही बांधणे, त्यांची तपासणी करणे, त्यावर देखरेख ठेवणे, त्यांची व्यवस्था पाहणे व त्यावर नियंत्रण ठेवणे ;

(ब) कोणतेही मादक द्रव्य, भांग मोहाची फुले किंवा काकवी वखारीत ठेवणे आणि असे पदार्थ अशा कोणत्याही वखारीतून अथवा कोणत्याही दारूच्या भट्टीतून किंवा दारू गाळण्याच्या कारखान्यातून काढून नेणे याचे विनियमन करणे ;

(ड) कोणतेही मादक द्रव्य, भांग मोहाची फुले किंवा काकवी यांच्या कोणत्याही साठ¬ासंबंधी द्यावयाच्या फीचे प्रमाण (भाडे किंवा मोबदला यांसह) किंवा ज्या रीतीने अशी फी ठरविली पाहिजे ती रीत विहित करणे ;

(ई) कोणतेही शुल्क किंवा फी देण्याची वेळ, जागा व रीत यांचे विनियम करणे ;

(ह) वापरण्यासाठी अयोग्य म्हणून जाहीर केलेले कोणतेही मादक द्रव्य नष्ट करणे किंवा त्याचा इतर प्रकारे विल्हेवाट लावणे यांसाठी तरतूद करणे ;

(आय) जप्त केलेल्या किंवा सरकारजमा केलेल्या वस्तुंची विल्हेवाट लावण्याचे विनियम करणे ;

(म) राज्य शासन, राजपत्रात प्रसिद्ध केलेल्या अधिसूचनेद्वारे, या अधिनियमाच्या तरतुदी अंमलात आणण्याकरिता जी कोणतीही इतर गोष्ट विहित करण्याविषयी त्यास निदेश देईल ती गोष्ट ;
 

The regulations made under this section shall be published in the Official Gazette.

या कलमान्वये केलेले विनियम राजपत्रात प्रसिद्ध करण्यात येतील.

All Prosecutions of any Prohibition, Police or other officers, or of any persons empowered to exercise powers or to perform functions under this Act, and all actions which may be lawfully brought against the Government or any of the aforesaid officers or persons, in respect of anything done or alleged to have been done in pursurance of this Act, shall be instituted within four months from the date of the act complained of and not afterwards; and any such action shall be dismissed—

(a) if the plaintiff does not prove that, previously to bringing such action he has presented all such appeals allowed by this Act, or any other law for the time being in force as within the aforesaid period of four months it was possible to present; or

(b) in the case of an action for damages, if tender of sufficient amends shall have been made before the action was brought, or if after the institution of the action a sufficient sum of money is paid into Court with costs, by or on behalf of the defendant.

या अधिनियमास अनुसरून केलेल्या किंवा करण्यात आल्याचे समजण्यात येणा-या अधिका-याविरुद्ध करावयाच्या खटल्यांची किंवा दाव्याची मुदत कोणत्याही कृत्याच्यासंबंधात कोणताही दारूबंदी अधिकारी, पोलीस अधिकारी किंवा इतर अधिकारी यांच्याविरुद्ध किंवा या अधिनियमान्वये अधिकार वापरण्यासाठी किंवा कामे पार पाडण्यासाठी अधिकार दिलेल्या कोणत्याही व्यक्तीविरुद्ध चालवावयाचे सर्व खटले आणि शासनविरुद्ध किंवा उपरोक्त कोणत्याही अधिका-याविरुद्ध कायदेशीररीत्या चालविण्यात येऊ शकतील अशा सर्व कारवाया या, ज्यासंबंधी तक्रार करण्यात आली ते कृत्य ज्या दिनांकास घडले त्या दिनांकापासून चार महिन्यांच्या आत दाखल करण्यात येतील आणि त्यानंतर त्या दाखल करता येणार नाहीत; तसेच अशी कोणतीही कारवाई पुढील कारणांवरून काढून ठेवण्यात येईल-

(अ) अशी कोणतीही कारवाई करण्यापूर्वी उपरोक्त चार महिन्यांच्या अवधीत वादीस, या अधिनियमान्वये किंवा त्या त्या वेळी अमलात असलेल्या इतर कोणत्याही कायद्यान्वये जी कोणतीही अपिले सादर करता आली असती ती अपिले त्याने सादर केली होती असे त्याने सिद्ध करून दाखविले नाही तर, किंवा

(ब) नुकसानभरपाईसाठी केलेल्या कारवाईच्या बाबतीत, कारवाई दाखल करण्यापूर्वीच भरपाईची पुरेशी रक्कम दिलेली असेल तर किंवा कारवाई
दाखल केल्यानंतर प्रतिवादीने किंवा त्याच्या वतीने न्यायालयात खर्चासह पुरेशी रक्कम भरली असेल तर.
 

Subject to the Provisions of section 197 of the Code of Criminal Procedure no Court shall take cognizance of an offence committed or alleged to have been committed by any Prohibition, Police or other officer or any person empowered to exercise powers or to perform functions under this Act, in regard to anything done under this Act, until the sanction of the Collector having jurisdiction has been obtained.

फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1898 कलम 197 च्या तरतुदींना अधीन राहून, कोणताही दारूबंदी अधिकारी, पोलीस अधिकारी किंवा इतर अधिकारी किंवा या अधिनियमान्वये अधिकार वापरण्यास किंवा कामे पार पाडण्यास प्राधिकृत करण्यात आलेली कोणतीही व्यक्ती यांनी, या अधिनियमाखालील कोणत्याही गोष्टींच्या संबंधात, या अधिनियमान्वये केलेल्या किंवा केल्याचे मानण्यात आलेल्या कोणत्याही अपराधाची, क्षेत्राधिकार असलेल्या जिल्हाधिका-याची मान्यता मिळेपर्यंत, कोणतेही न्यायालय दखल घेणार नाही.
 

The enactments specified in Schedule I are hereby repealed to the extent specified in the fourth column thereof and those specified in Schedule are hereby amended to the extent specified in the fourth column thereof.

अनुसूची एक मध्ये विनिर्दिष्ट केलेले अधिनियम हे उक्त अनुसूचीच्या चौथ्या स्तंभात विनिर्दिष्ट केलेल्या मर्यादेपर्यंत या अन्वये रद्द करण्यात आले आहेत आणि अनुसूची दोन मध्ये विनिर्दिष्ट केलेल्या अधिनियमात त्या अनुसूचीच्या चौथ्या स्तंभात विनिर्दिष्ट केलेल्या मर्यादेपर्यंत या अन्वये सुधारणा करण्यात आल्या आहेत.

But nothing in this Act or any report or amendment made thereby shall affect or be deemed to affect—

(i) any right, title obligation or liability already acquired, accrued or incurred before the commencement of this Act;

(ii) any legal proceeding or remedy in respect of any right, title interest obligation or liability or anything done or suffered before the commencement of this Act and any such proceeding shall be continued and disposed of, as if this Act was not passed;

(iii) the levy of any duties under section 29A of the Bombay Abkari Act, 1878, and the recovery of any duties or fees leviable under any other provisions of the Acts hereby repealed, and all such duties or fees shall be levied or recovered, as the case may be, as if this Act was not passed.

परंतु या अधिनियमातील कोणतीही तरतूद किंवा या अधिनियमान्वये जो कोणताही अधिनियम किंवा तरतूद रद्द करण्यात किंवा सुधारण्यात आली असेल त्यामुळे----

(एक) हा अधिनियम अमलात येण्यापूर्वी संपादन केलेला किंवा प्राप्त झालेला कोणताही हक्क किंवा स्वामित्व अथवा प्राप्त झालेले किंवा पत्करलेले कोणतेही बंधन किंवा दायित्व यांस बाध येणार नाही किंवा बाध येतो असे समजण्यात येणार नाही.

(दोन) अशा हक्काच्या, स्वामित्वाच्या, हितसंबंधाच्या, बंधनाच्या किंवा दायित्वाच्या संबंधातील कोणत्याही कायदेशीर कारवाईस किंवा उपाययोजनेस अथवा हा अधिनियम अमलात येण्यापूर्वी केलेल्या किंवा करून दिलेल्या कोणत्याही गोष्टीस बाध येणार नाही किंवा बाध येतो असे समजण्यात येणार नाही आणि हा अधिनियम जणू संमत करण्यात आला नव्हता असे समजून कोणतीही अशी कारवाई पुढे चालविण्यात येईल व त्याप्रमाणे ती निकालात काढण्यात येईल ;

(तीन) मुंबई अबकारी अधिनियम, 1878, कलम 29-अ अन्वये कोणतीही शुल्के बसविण्यात आणि या अन्वये रद्द करण्यात असलेल्या अधिनियमाच्या कोणत्याही इतर तरतुदींअन्वये बसवावयाची कोणतीही शुल्के किंवा फी यांच्या वसुलीस बाध येणार नाही किंवा बाध येतो असे समजण्यात येणार नाही आणि हा अधिनियम जणू संमत करण्यात आला नव्हता असे समजून अशी सर्व शुल्के किंवा फी च्या रकमा, यथास्थिति, बसविण्यात किंवा वसूल करण्यात येतील.

Any appointment, notification notice, order rule or form made or issue under any of the enactments repealed by this Act shall continue to be in force and deemed to have been made, granted or issued under the provisions of the Act, in so far as such appointment notification, notice order, rule or form is not inconsistent with the provisions of this Act, unless and until it is supersede by any appointment notification notice, order rule or form made or issued under this Act, notwithstanding the fact that the authority competent to make or issue such notification, notice, order, rule or form is different from that authorized in the enactments repealed and notwithstanding also that such notification notice, order, rule or form was made or issued in a different form or name.

प्रस्तुत अधिनियमान्वये निरसित करण्यात आलेल्या अधिनियमांपैकी कोणत्याही अधिनियमान्वये केलेली कोणतीही नेमणूक, काढलेली कोणतीही अधिसूचना अथवा दिलेली कोणतीही नोटीस किंवा आदेश, केलेला नियम किंवा नमुना ही, प्रस्तुत अधिनियमाच्या तरतुदीशी विसंगत नसतील तेथवर अमलात असण्याचे चालू राहील आणि ती प्रस्तुत अधिनियमाच्या तरतुदीअन्वये करण्यात, काढण्यात किंवा देण्यात आली आहे, असे समजण्यात येईल ; आणि या अधिनियमान्वये दिलेली, अशी काढलेली किंवा दिलेली कोणतीही नेमणूक, अधिसूचना, नोटीस, आदेश, नियम किंवा ही प्रस्तुत अधिनियमान्वये अधिक्रमित करण्यात आली नसतील तर व अधिक्रमित करण्यात येईपर्यंत, तशीच अमलात असण्याचे चालू राहील.मग अशी अधिसूचना, नोटीस, आदेश, नियम किंवा नमुना करण्यास, काढण्यास किंवा देण्यास सक्षम असलेला प्राधिकारी निरसित केलेल्या अधिनियमान्वये प्राधिकृत केलेल्या प्राधिका-याहून भिन्न असला तरी सुद्धा हरकत असणार नाही. तसेच अशी अधिसूचना, नोटीस, आदेश, नियम किंवा नमुना ही भिन्न नमुन्याप्रमाणे किंवा भिन्न नावाने करण्यात, काढण्यात किंवा देण्यात आली असली तरीही हरकत असणार नाही.
 

Any licence, permit, pass, authorisation or permission granted or issued under any of the enactments repealed by this Act shall continue to be in force and shall be deemed to have been granted or issued under the corresponding provisions of this Act.

या अधिनियमान्वये रद्द करण्यात आलेल्या अधिनियमांपैकी कोणत्याही अधिनियमान्वये दिलेले कोणतेही लायसन, परवाना, पास, प्राधिकारपत्र किंवा परवानगी अमलात असण्याचे चालू राहील आणि ती या अधिनियमाच्या तत्सम तरतुदींअन्वये देण्यात आली आहेत असे समजण्यात येईल.

The Village Panchayat constituted under the Maharashtra Village Panchayats Act may, by resolution, or an application signed by not less than 25 per cent. of the Women voters of the Gram Sabha, may request the Sub-Divisional Magistrate of the area, for convening a special Gram Sabha, for the purpose of establishment of Gram Rakshak Dal.

महाराष्ट्र ग्रामपंचायत अधिनियमान्वये घटित केलेल्या ग्राम पंचायतीस, ठरावाद्वारे किंवा ग्रामसभेच्या 25 टक्क्यांहून कमी नसतील इतक्या महिला मतदारांनी स्वाक्षरित केलेल्या अर्जाद्वारे, ग्राम रक्षक दलाची स्थापना करण्याच्या प्रयोजनार्थ, एक विशेष ग्राम सभा बोलवण्यासाठी, त्या क्षेत्राच्या उपविभीय दंडाधिका-याला विनंती करता येईल.
 

(a) The Sub-Divisional Magistrate of the area on receipt or request under sub-section (1), shall call such special meeting of Gram Sabha.

(b) The form of application, the mode of submitting the application and manner of verification of authenticity of the applicants, under sub-section (1) shall be such as may be prescribed.

(c) The meeting of such Gram Sabha shall be conducted in the presence of the Tahsildar of the area.

(d) The Gram Sabha may recommend the persons to be appointed as members of Gram Rakshak Dal.

(e) The Sub-Divisional Magistrate shall on recommendation of Gram Sabha establish a Gram Rakshak Dal.

(f) The term of the members of such Gram Rakshak Dal shall be of two years.

(अ) त्या क्षेत्राचा उपविभागीय दंडाधिकारी, पोट-कलम (1) अन्वये विनंती प्राप्त झाल्यावर, ग्रामसभेची अशी विशेष बैठक बोलावील.

(ब) पोट-कलम (1) अन्वये अर्जाचा नमुना, अर्ज सादर करण्याची पद्धत आणि अर्जदारांच्या खरेपणाच्या पडताळणीची रीत ही, विहित करण्यात येईल त्या प्रमाणे असेल.

(क) अशा ग्रामसभेची बैठक, त्या क्षेत्राच्या तहसीलदाराच्या किंवा त्या तहसीलदाराने प्राधिकृत केलेल्या, राज्य शासनाच्या गट ब मधील अधिका-याच्या दर्जापेक्षा कमी दर्जा नसलेल्या कोणत्याही अधिका-याच्याट उपस्थितीत आयोजित करण्यात येईल.

(ड) ग्रामसभेस, ग्राम रक्षक दलाचे सदस्य म्हणून नियुक्त करावयाच्या व्यक्तींची शिफारस करता येईल.

(इ) उप विभागीय दंडाधिकारी, ग्रामसभेच्या शिफारशीवरून, ग्राम रक्षक दल स्थापन करील.

(फ) अशा ग्राम रक्षक दलाच्या सदस्यांची मुदत दोन वर्षे इतकी असेल.
 

The Gram Rakshak Dal shall consist of as many members as there are members in a Village Panchayat but it shall not be more than eleven.

ग्राम रक्षक दल हे, एखाद्या ग्रामपंचायतीचे जेवढे सदस्य असतील तितक्या सदस्यांनी मिळून बनलेले असेल, मात्र, त्यांची संख्या अकरापेक्षा अधिक असणार नाही.
 

The eligibility for the appointment as a member of the Gram Rakshak Dal shall be such as may be prescribed.

ग्राम रक्षक दलाचा सदस्य म्हणून नियुक्ती होण्यासाठीची पात्रता ही, विहित करण्यात येईल त्याप्रमाणे असेल.
 

The Gram Rakshak Dal shall have adequate representation of Women and persons belonging to Scheduled Castes and Scheduled Tribes.

ग्राम रक्षक दलात महिलांचे आणि अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातीतील व्यक्तींचे पुरेसे प्रतिनिधीत्व असेल.
 

Every member of the Gram Rakshak Dal shall be bound to give immediate information at the nearest Police Station or to any other Officer or person authorised in this behalf of the commission of any offence and of the intention or preparation to commit any offence under this Act which may come to his knowledge.

ग्राम रक्षक दलाचा प्रत्येक सदस्य, या अधिनियमाखालील कोणताही अपराध घडल्याबाबतची आणि कोणताही अपराध करण्याचा हेतू असल्याबाबतची किंवा तयारी करीत असल्याबाबतची त्याला कळेल अशी माहिती, ताबडतोब जवळच्या पोलीस ठाण्याला किंवा याबाबतीत प्राधिकृत केलेल्या इतर कोणत्याही अधिका-याला किंवा व्यक्तीला देण्यास बांधील असेल.
 

The duties and responsibilities of the members of Gram Rakshak Dal shall be such as may be prescribed.

ग्राम रक्षक दलाच्या सदस्यांची कर्तव्ये आणि जबाबदा-या ह्रा, विहित करण्यात येतील त्याप्रमाणे असतील.